نظر شما در مورد کتاب «غلو» اثر آقای صالحی نجف آبادی چیست؟

توجه شما را به چند نکته جلب می نماییم:یک. بررسی دقیق کتاب یادشده و نقد و ارزیابی جامع و تفصیلی آن نیازمند تحقیقی گسترده است که از حوصله یک نامه خارج است. در نتیجه تنها پاسخی کوتاه، مختصر و استعجالی می پردازیم.دو. این کتاب مسأله قابل توجهی را مورد نظر قرار داده است. این مسأله همواره مورد توجه ائمه(ع) و عالمان دینی بوده است و در طول تاریخ همواره با آن دست و پنجه نرم کرده اند زیرا خطر غلو برای اسلام بسیار زیانبار است و حفظ خلوص دینی در گرو درک و معرفت صحیح دینی است که هم خالی از غلو و هم پیراسته از نقصان معرفت نسبت به کمالات اولیاء و پیشوایان دین باشد.نیز از این جهت که نویسنده محترم مسأله را از منظر فرق گوناگون بررسی کرده است، قابل توجه است. در عین حال کتاب یاد شده نه تنها اثر در این زمینه است و نه بهترین آن. بلکه غیر از این کتاب آثار علمی بهتری در این زمینه منتشر شده است. از قبیل کتاب «غالیان» نگاشته نعمت الله صفری فروشانی. از طرف دیگر این کتاب از معایبی چند رنج می برد از جمله:1. نویسنده درتعیین حدود غلو هیچ حد و مرز دقیق و متقن و مستندی ارائه نکرده است وبراساس دیدگاه خود مطالبی را غلو انگاشته که اگر نکوییم خلاف نگرش مشهور عالمان شیعی و ادله آنهاست , حد اقل مراتبی از آن شبهه مصداقی غلو است.2. پاره ای از دیدگاهها در مورد علم ائمه(ع) جای بحث های دقیقی دارد که نویسنده بسیار سطحی و گذرا از آنها عبور کرده و به همه ادله و مبانی قائلان نیز توجه نکرده و تنها به ذکر دلیلی از آنان بسنده کرده است که مخدوش بودنش نزد او محرز بوده است. چنین شیوه ای از نظر علمی ناقص و مردود است و دلیل بر رد مدعای رقیب تلقی نمی شود. به عنوان نمونه علم تمام ائمه(ع) از نگاه علامه طباطبایی و دلایل و مستندات ایشان و پاسخ به اشکالات مخالفان را به کلی مسکوت گذارده است.3. نویسنده مسأله غلو آنسان که در میان عوام مانند مرحوم صغیر شاعر و نویسندگانی چون عماد زاده که فاقد وزن علمی قابل اعتنایی هستند را با آنچه ایشان از نظر اندیشمندانی چون علامه مظفر، آیت الله مصباح و دیگران غلو می خواند در هم آمیخته و تفاوت سطح و لوازم علمی تحقیقی آن را به خوبی تفکیک و رعایت ننمودهاست. از این جهت کتاب ایشان در سطح یک اثر پژوهشی علمیارزیابی نمی شود.4. در پاره ای موارد نویسنده در استشهادات و تمثیلات خود گرفتار غلط و مغالطه گردیده است. مثلا در ص 156 پس از بیان مطلبی که انجمن اسلامی دانشجویان در مورد آیت الله منتظری از امام نقل کرده اند، نویسنده آن را به عنوان مطلبی که سندش صحیح است، نقل می کند,در حالی که در اصطلاح فنی دانش حدیث شناسی نمی توان این امور را صحیح السند خواند زیرا سند صحیح آن است که طبقه اول از افراد یا جمعی که همه شرایط صحت در مورد آنها صادق است، اعلام کنند که خود از امام شنیده اند و بقیه نیز سینه به سینه با همین شرایط از آنان نقل کنند. در حالی که که اینجا شنونده ای اعلام نشده و شبیه روایات مرسل است که اعتبار سندی ندارد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه