تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
««حارث بن عبدالله بن کعب بن اسد بن خالد (یخلُد) بن حوث[1] همدانی» یکی از یاران شناختهشده امام علی(ع) است. در برخی منابع، نام پدر وی را «عبید» نیز گفتهاند. [2]در برخی منابع رجالی کهن، از شخصی به نام حارث بن قیس الاعور نیز یاد شده[3] که شاید فرد دیگری بوده و یا آنکه پدر حارث، دو نام داشته است.به هر حال، او از قبیله همدان - یکی از قبایل یمنی - بود، که بخشی از آنان پس از تأسیس شهر کوفه، به این شهر کوچ کردند.[4]کنیه حارث، «ابو زهیر» بود[5] و چون فقط یک چشم داشت به «حارث اَعوَر» شهرت یافت.[6]در منابع تاریخی گزارشی از سال تولد ایشان وجود ندارد.حارث از امام علی(ع)، عبدالله بن مسعود و زید بن ثابت حدیث نقل کرده است.علاوه بر روایات بسیاری که به نقل از او در منابع فریقین وجود دارد، شیخ طوسی نام حارث را در میان اصحاب امام مجتبی(ع) نیز آورده است. [7] در تفسیر فرات کوفی نیز روایتی از وی به نقل از امام حسین(ع) وجود دارد.[8]حارث در دوران خلافت عثمان از قاریان کوفه بود که به همراه مالک اشتر نخعی، علیه سعید بن عاص شوریده و به مدینه رفته و از عثمان خواستار عزل وی شدند. همین مخالفتها موجب شد که عثمان آنان را به شام تبعید کند. [9] البته وی هنگام شدت گرفتن اعتراضاتِ منتهی به قتل عثمان، در مدینه حضور داشت. در ادامه او از نخستین افرادی بود که در مدینه با امام علی(ع) بیعت کرد.[10]حضرتشان هنگام فراخواندن لشکریان خود، از حارث کمک میخواست.[11] از او به عنوان پرچمدارِ علی(ع) نیز یاد شده است.[12]حارث اعور سخنان امام علی(ع) را مینگاشت. [13] از دیدگاه برخی، او نخستین گردآورنده خطبههای امام علی(ع) بود. [14] در گزارشی آمده است که حارث به تشویق حضرت علی(ع) اوراقی خرید و پس از آن، علوم و احادیث بسیاری از آنحضرت را در آن نوشت. [15]کتابی به نام «المسائل التی أخبر بها أمیرالمؤمنین الیهودی» به حارث اعور منسوب است. «عمرو بن میمون» مطالب این کتاب را به واسطه «ابواسحاق سَبیعی» از «حارث» از «امام علی(ع)» نقل کرده است.[16] متن این رساله را شیخ صدوق با سندی دیگر نقل کرده است.[17]منابع رجالی اهلسنّت، در ارتباط با او مواضع مختلفی را ابراز کردهاند. برخی او را در شمار ثقات آورده،[18] و از او با عناوینی؛ مانند علامه، فقیه، امام و کثیر العلم یاد کرده[19] و او را یکی از پنج فقیه سرشناس کوفه دانستهاند. [20] اما برخی وی را ضعیف شمرده و در وثاقتش تردید کردهاند،[21] از آنرو که یکی از راویان به نام «عامر بن شراحیل شعبی» با آنکه از حارث روایت کرده، اما او را کذّاب دانسته است. [22] احتمالاً به همین دلیل، بخاری و مسلم بن حجاج، توجه کمتری به روایات او داشتهاند.البته برخی از اندیشمندان اهلسنت، دروغگو بودن حارث در نقل حدیث را نپذیرفته و گزارش عامر بن شراحیل را اینگونه تفسیر کردهاند که حارث در نقل حدیث دروغ نمیگفته بلکه تنها باورهایی نادرست داشته است،[23] یا اینکه تنها در سخنان روزمره دروغ میگفته[24] و یا اینکه دروغهای او عمدی نبوده است[25] و یا آنکه دروغی از او گزارش نشده، ولی به سبب محبت شدیدش به امام علی(ع) چنین تهمتی به او زده شد.[26]در منابع شیعی گزارش گفتوگوی محبتآمیزی از حارث و امام علی(ع) نقل شده است که در فرازی از آن اشاره شده که افراد محتضر هنگام مرگ با امام علی(ع) ملاقاتی خواهند داشت. [27] سید حمیری نیز این موضوع را در قالب شعر مشهور (یا حار همدان من یمت یرنی) بیان کرده و این سخن امام علی(ع) در کتابهای کلامی شیعی نیز مورد بررسی و گفتوگو قرار گرفته است.[28]حارث اعور در سال 65ق، در دوران عبدالله بن زبیر، در کوفه درگذشت، و عبدالله بن یزید (عامل ابن زبیر در کوفه) بر پیکر وی نماز گزارد.[29] .
اسلام کوئست
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.