تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
در سورهی شوری آیۀ شریفهای که آخرت جویان را از دنیاطلبان جدا میکند،[1] عبارت است از: «کسی که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش میدهیم و بر محصولش میافزاییم و کسی که فقط کشت دنیا را بطلبد، کمی از آن به او میدهیم، امّا در آخرت هیچ بهرهای ندارد!».[2] در تفسیر آیۀ مزبور به نکاتی اشاره میشود: 1. آیهی شریفهی فوق، با یک تشبیه لطیف، مردم جهان را در برابر روزیهای پروردگار و چگونگی استفاده از آن، به کشاورزانی تشبیه میکند که گروهی برای آخرت کشت میکنند، و گروهی برای دنیا، و نتیجه هر یک از این دو زراعت را مشخص میکند. 2. انسانها همگی زارعند و این جهان مزرعه ماست، اعمال ما بذرهای آن، و امکانات الاهی بارانی است که بر آن میبارد، اما این بذرها بسیار متفاوت است، بعضی محصولش نامحدود، جاودانی و درختانش همیشه خرم و سرسبز و پر میوه، اما بعضی دیگر محصولاتش بسیار کم، عمرش کوتاه و زودگذر، و میوههایی تلخ و ناگوار دارد. گروهی از این مواهب به صورت بذرهایی برای آخرت استفاده میکنند و گروهی برای تمتّع دنیا.[3] 3. در مورد کشتکاران آخرت میفرماید: «زراعت او را افزون میکنیم»، ولی نمیگوید از تمتّع دنیا نیز بینصیبند، اما در مورد کشتکاران دنیا میفرماید: «مقداری از آن را که میخواهند به آنها میدهیم» سپس میافزاید «در آخرت هیچ نصیب و بهرهای ندارند».[4] 4. به این ترتیب، نه دنیاپرستان به تمام آنچه میخواهند میرسند و نه طالبان آخرت از دنیا محروم میشوند، اما با این تفاوت که گروه اول با دست خالی به سرای آخرت میروند و گروه دوم با دست های پُر. نظیر همین معنا در جای دیگر از قرآن کریم به شکل دیگری آمده است: «آن کس که (تنها) زندگی زودگذر (دنیا) را میطلبد، آن مقدار از آن را که بخواهیم- و به هر کس اراده کنیم- میدهیم سپس دوزخ را برای او قرار خواهیم داد، که در آتش سوزانش میسوزد در حالی که نکوهیده و رانده (درگاه خدا) است. و آن کس که سرای آخرت را بطلبد، و برای آن سعی و کوشش کند- در حالی که ایمان داشته باشد- سعی و تلاش او، (از سوی خدا) پاداش داده خواهد شد».[5] 5. به هر حال این دسته از آیات؛ ترسیم گویایی از بینش اسلامی درباره زندگی دنیا است، دنیایی که مطلوب بالذات است، و دنیایی که مقدمه جهان دیگر و مطلوب بالغیر، اسلام به دنیا به عنوان یک مزرعه مینگرد که محصولش در قیامت چیده میشود. [6] 6. در حدیثی از پیامبر اسلام(ص) میخوانیم: «کسی که نیّتش دنیا باشد خداوند کار او را پریشان میسازد، فقر را در برابر او قرار میدهد و جز آنچه برای او مقرّر شده چیزی از دنیا به چنگ نمیآورد، و کسی که نیّتش سرای آخرت باشد خداوند پراکندگی او را به جمعیت تبدیل میسازد، و غنا و بینیازی را در قلبش قرار میدهد، دنیا تسلیم او میگردد و به سراغ او میآید».[7] همچنین از آن حضرت نقل شده است که؛ «الدُّنْیَا مَزْرَعَةُ الْآخِرَة»؛[8] یعنی دنیا کشتزار آخرت است. [1] . ر.ک: طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق: عاملی، احمد قصیر، ج 9، ص 156، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی تا؛ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 18، ص 40 و 41، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 20، ص 397 و 398، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش. [2] . «مَنْ کانَ یریدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فی حَرْثِهِ وَ مَنْ کانَ یریدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصیبٍ»؛ شوری، 20. [3] . تفسیر نمونه، ج 20، ص 397 و 398. [4] . همان، ص 398. [5] . اسراء، 18 و 19. [6] . تفسیر نمونه، ج 20، ص 400. [7] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه بلاغی، محمد جواد، ج 9، ص 41، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 67، ص 225، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق؛ مسند احمد، مسند الانصار، باب «حدیث زید بن ثابت عن النبی»، ح 20608. [8] . ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورّام، ج 1، ص 183، مکتبه الفقیه، قم، چاپ اول، 1410ق. .
موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.