نقش مطبوعات در بحران چیست؟

رسانه‌ها به‌دلیل ماهیت و توانمندی بالقوه شان از جمله امکاناتی هستند که در خدمت جامعه و اعضای آن برای کنترل بحران‌ها محسوب می‌شوند. نقش رسانه در بحران علاوه بر اطلاع رسانی، نظارت بر محیط و ایجاد همبستگی بین مردم است.بر این اساس راهبرد مطلوب رسانه‌ها در مواجهه با شرایط بحرانی چیست و ویژگی‌ها و نحوه خبرسانی و وظایف خبرنگاران و گزارشگران در این الگوی مطلوب کدام است؟ راهبردهای رسانه در مواجهه با بحرانراهبرد انفعالی: این راهبرد براساس رویکرد سنتی طراحی شده است. در این راهبرد بحران اساساً پدیده و وضعیتی منفی و نامطلوب قلمداد می‌شود و به همین دلیل رسانه در برابر آن سکوت می‌کند و واکنش انکاری یا بی‌توجهی را برمی گزیند. این رویکرد بر این اصل استوار است که رسانه با پرداختن به موضوعات خاص به آن موضوع اعتبار و اهمیت می‌بخشد و به این ترتیب به آن بحران دامن می‌زند. در این راهبرد رسانه سعی دارد برای جلوگیری از گسترش بحران بر آن سرپوش بگذارد.راهبرد واکنشی: این راهبرد براساس رویکرد قانون طبیعی طراحی شده است و سعی بر این است که در آن، واکنشی منطقی در برابر بحران نشان داده شود. در چنین رویکردی رسانه‌ها در مواجهه با بحران به‌صورت گزینشی دست به انتخاب اخباری می‌زنند که ماهیت و کمیت آنها را زیر سؤال نبرند. این رسانه‌ها برنامه بلندمدت در زمینه بحران‌ها ندارند.راهبرد فعال: در این راهبرد رسانه‌ها به محض وقوع بحران وارد عمل می‌شوند و از تمام ظرفیت خود برای جلب مشارکت عمومی و ایجاد همبستگی اجتماعی استفاده می‌کنند.راهبرد مطلوب (فوق فعال): این راهبرد براساس رویکرد تعاملی طراحی شده است. رسانه‌ها نگاه مثبتی به بحران دارند. از بحران‌ها به عنوان یک فرصت یاد ‌شده و حتی در برخی موارد از آن استقبال می‌شود. این رویکرد بر این عقیده استوار است که بحران برای رشد و توسعه جامعه لازم است؛ چرا که بحران، صحنه تعامل میان عناصر و عوامل جامعه محسوب می‌شود. در نتیجه همین بحران‌هاست که نوعی نظم، تعادل و پویایی در جامعه به‌وجود می‌آید. از آنجایی که پیش‌بینی‌های لازم برای مقابله با بحران‌ها صورت گرفته است کلیت جامعه به سوی بحران‌پذیری حرکت می‌کند. البته باید یادآور شد که متأسفانه در عالم واقع رسانه‌هایی که به چنین راهبردی مجهز باشند اندک هستند. نقش رسانه در راهبرد مطلوبدر این رویکرد، در مرحله پیش از بحران، رسانه‌ها با درنظر داشتن کارکرد نظارت بر محیط، بحران‌های بالقوه و در حال شکل‌گیری را در محیط شناسایی و به مسئولان و کارگزاران گوشزد می‌کنند و در آنها حساسیت و آمادگی لازم را برای انجام وظیفه در شرایط بحرانی به‌وجود می آورند. از سوی دیگر رسانه‌ها به مردم کمک می‌کنند تا بحران‌های بالقوه و ابعاد آن را شناسایی کنند. آنها در زمانی که هنوز بحرانی وجود ندارد امکانات سخت‌افزاری ونرم افزاری خود را ارتقا می‌بخشند و به تربیت نیروی متخصص می‌پردازند؛ همچنین در حوزه‌های مربوطه تحقیقات بنیادی و کاربردی انجام می‌دهند تا در زمان بروز بحران آگاهانه در مسیر حل معضلات گام بردارند.در مرحله وقوع بحران، رسانه‌ها آگاه هستند که به محض وقوع حادثه یا بحران، مخاطبان زیادی در انتظار اطلاعات هستند. از آنجا که بحران‌ها در زمانی کوتاه رخ می‌دهند، رسانه‌ها علاوه بر توجه به سرعت و زمان اطلاع رسانی، صحت و درستی اخبار را نیز ارزیابی می‌کنند. از سوی دیگر، رسانه‌ها در این مرحله اطلاعات دقیق و مناسب خود در زمینه ابعاد حادثه و بحران را در اختیار مسئولان و مدیران بحران قرار می‌دهند و مدیران را در اخذ تصمیم شایسته و صحیح یاری می‌دهند. جلب مشارکت همگانی، اعزام نیروهای کمکی و فراخوان امداد و نجات از طریق رسانه‌ها صورت می‌گیرد. این رسانه‌ها هستند که با تبلیغ در بین مردم انگیزه کمک و یاری ایجاد می‌کنند. رسانه‌ها توجه دارند که در شرایط بحرانی آنچه می‌تواند پایه‌ها و اساس یکپارچگی مردم را متزلزل کند گسترش شایعات است. از همین رو با اتخاذ شیوه‌های مدبرانه در اطلاع‌رسانی از گسترش آن در بین مردم جلوگیری می‌کنند و به تقویت همبستگی مردم می‌پردازند.در مرحله بعد از بحران، رسانه‌ها بحران را فراموش نمی‌کنند و با بررسی ریشه‌های وقوع به تجربه‌اندوزی از بحران‌ها و به‌کارگیری در شرایط مشابه می‌پردازند.از دیگر سو، پس از بحران رسانه‌ها با شیوه‌های مختلف به تقویت روحی و اجتماعی مردم می‌پردازند. رسانه‌ها نقاط ضعف مدیران را در بحران یادآور می‌شوند و عملکرد آنها را نقد و بررسی می‌کنند.راهبرد تحول در خبررسانیدر راهبرد تحول در خبررسانی، خبرنگاران و گزارشگران معتقد به تغییر و تحول هستند و در مقابل بحران جنبه تدافعی، قهری و منفی ندارند و از تمام توان خود برای حفظ موجودیت جامعه بهره می‌گیرند. از آنجایی که خبرنگاران همواره در امر اطلاع‌رسانی اصل عینیت گرایی را مدنظر دارند از معتمدان مخاطبان و مدیران بحران محسوب می‌شوند؛ به همین سبب، خبرنگاران و گزارشگران به‌صورت بازوی کمکی در فرایند مدیریت بحران عمل می‌کنند و جایگاه ویژه و خاصی در بین مدیران بحران به‌خود اختصاص می‌دهند.در چنین جوامعی خبرنگاران، هم از پشتوانه حمایتی دولتی و هم مردمی بر خوردارند. دولت به‌عنوان نهاد قدرت مدیریتی و اجرایی کشور، با عنایت به نقش رسانه‌های جمعی در فرایند سیستم مدیریت بحران، اقدام به تدوین آیین‌نامه‌ها و مقررات و بودجه‌بندی و تسهیلات ویژه برای خبرنگاران و حضور رسانه می‌کند. دولت با درنظر گرفتن امکانات مادی و معنوی این امکان را برای رسانه‌ها فراهم می‌آورد تا به‌دور از هرگونه دغدغه‌ای در مسیر تحقق اهداف در اوضاع بحرانی گام بردارند.از سوی دیگر نوعی فرهنگسازی‌ در زمینه همکاری مردم با خبرنگاران و گزارشگران دیده می‌شود؛ به‌گونه‌ای که مردم این مسئله را درک کرده‌اند که در شرایط بحرانی درصورت حضور کمرنگ خبرنگاران و گزارشگران ابعاد حادثه وخیم‌تر و پیامدهای غیرقابل جبرانی بر جامعه و مردم وارد خواهد شد؛ خبرنگاران نیز با فراهم آمدن چنین پشتوانه‌هایی در انجام مسئولیت خود حساس‌تر و دقیق‌تر می‌شوند. آنها واقفند که یکسری سیاست‌ها و تدابیر از قبل تدوین شده و ابلاغ شده وجود دارد که با اجرای آن در زمان بحران عوامل خبری با مشکلات کمتری در اجرا روبه‌رو خواهند شد.hamshahrionline.ir/details/101731) کارکرد رسانه ها در مدیریت بحران های سیاسینیل پستمن معتقد است : « در حقیقت ،‌این وسایل ارتباط جمعی هستند که در بعد گسترده ، از یک سو نقش روز افزون خود را به آنچه بدان وقوف می یابیم ،‌ با آن آشنا می شویم ،‌ رویاروی آن قرار می گیریم ،‌ هر آنچه را که تجربه می کنیم و آنچه را که بعنوان تجربه می اندوزیم ،‌ آنچه را که بعنوان دانش می آموزیم و آن گونه که دانسته های خود را می سازیم و شکل می دهیم ،‌ بعهده گرفته اند و از سوی دیگر به آن گونه ای رو به کنایه به ما تحمیل می کنند که به چه بیندیشیم ،‌ چگونه بیندیشیم ،‌وچه ،‌چگونه و چرا احساس می کنیم.» ( پستمن ، نیل . زندگی در عیش مردن در خوشی ، ترجمه دکتر صادق طباطبایی ،‌ تهران : انتشارات اطلاعات ، 1378 , ص 15) ژان کازنو درباره همین طرز اندیشه می نویسد : « این اندیشه در نظر مردم ،‌ چه عادی و چه تحصیل کرده ، رواج یافت که وسایل ارتباط جمعی قدرتی فوق تصور دارند و می توانند افکار فلسفی و سیاسی را منقلب نموده شکل تازه ای بدان بخشند و به اختیار تمامی رفتارها را هدایت نمایند.» (ساروخانی ، باقر . جامعه شناسی ارتباطات ، تهران : انتشارات اطلاعات ، 1381, ص 98 )لاسول در مقاله معروف خود ساخت و کارکرد ارتباطات در جامعه را این گونه تصریح می کند که کارکردهای ارتباطات اجتماعی به سه دسته ذیل تقسیم می شوند؛ الف نظارت : جمع آوری اطلاعاتی که جامعه درباره احتیاجات ، مخابرات ،‌ و فرصت ها بایستی بداند تا بدین وسیله خود به مسایل اش پاسخ گوید. ب همبستگی : به کار بستن پاسخ جامعه در مورد اطلاعات مربوط به سیاست گذاری ، خودسازماندهی ،‌ توزیع قدرت و مسئولیت ها و متحول ساختن الگوها به نحوی که مورد نیاز است . ج جامعه پذیری : به نظر لاسول با گـذر از دانش و ارزش های جامعه ،‌ به اندیشه اعضای درونـگر و بـی اطلاع می توان معنی بخشید بنابراین در جامعه ، کودکان بزرگ می شوند تا در آینده شهروندان مسئول و مفید باشند و بزرگسالان نیز اطراف یک شبکه از علوم و عقاید با یکدیگر هم پیمان خواهند شد .( شرام ، ویلبر. زندگی واندیشه پیشتازان علم ارتباطات ، ترجمه غلامرضا آذری و زهرا آذری ، تهران : انتشارات رسا ، 1381, ص 88)کارکرد رسانه ها در مدیریت بحران های سیاسی در ایران را به دو مقطع کوتاه مدت « زمان انتخابات » و طولانی مدت « افزایش آگاهی سیاسی » می توان تقسیم نمود: الف: زمان انتخابات (مقطع کوتاه مدت)رسانه ها با ایجاد امکان تبادل اطلاعات میان مردم ، حکومت ، کارکرد اصول دموکراسی در جامعه را تضمین می کنند. از طریق رسانه هاست که مردم از کارهای دولت آگاه می شوند و دولت از علاقه شهروندان آگاه می گردد این جریان دوسویه اطلاعات و همچنین آزادی رسانه ها برای ایفای نقش نظارتی مردم در هیچ زمانی به اندازه دوران مبارزات انتخاباتی اهمیت ندارد . در این دوره ، رسانه ها برای پوشش رویدادهای سیاسی بسیار فعال هستند رسانه های نوشتاری ، ستون هایی را برای گزارش خبر ، تحلیل ها ، سرمقاله ها و نظر دیگران اختصاص میدهند رادیو و تلویزیون هم به بخش برنامه های خبری ، تحلیلی ، بحث های انتخاباتی و برنامه های تبلیغاتی احزاب و نامزدها می پردازد احزاب و نامزدها تلاش می کنند به عنوان یکی از راههای اساسی دسترسی یافتن به رأی دهندگان ، توجه رسانه ها را به خود جلب کنند در طول این دوره مردم نیز وقت بیشتری صرف تماشا کردن، گوش دادن و خواندن می کنند .( شاکری،‌مجتبی, رسانه های جمعی وانتخابات ریاست جمهوری،قم:مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما،‌ 1384, ص 24 و 25 ) بدین ترتیب ، می توان گفت نقش رسانه ها در مبارزات انتخاباتی در طول سالهای اخیر دستخوش تغییرات اساسی شده و هم زمان با افول نقش احزاب سیاسی ، نقش رسانه ها افزایش یافته است . به همین صورت و بر پایه نظریه ((تعدی رسانه ها و سیاست )) امروزه نامزدهای سیاسی اگر به رسانه ها دسترسی داشته باشند می توان بدون حمایت احزاب نیز در انتخابات پیروز شوند. ب ) افزایش آگاهی سیاسی جامعه [مقطع بلند مدت]دلایل تأثیرگذاری بیشتر رادیو و تلویزیون در ارائه پیام به مخاطبان و افزایش آگاهی های سیاسی جامعه عبارتند از : گستردگی مسائل سیاسی و اجتماعی نسبت به پدیده های دیگر ؛ عمومیت : این گونه آگاهیها برای همه افراد جامعه در همه سطوح لازم است . البته میزان آن نسبت به وضعیت افراد مختلف تفاوت دارد ؛ حساسیت : این اطلاعات برای حیات سیاسی و اجتماعی جامعه لازم هستند .علی رغم نقش گسترده رادیو و تلویزیون در گسترش ارتباطات و آگاهی های سیاسی ، نقش این دو رسانه در اقشاری که از سطح تحصیلات و معلومات کمتری برخوردارند بیشتر است و در اقشار با معلومات و سطح تحصیلات بیشتر تأثیرگذاری سایر رسانه ها گسترده تر است . در کشور ما نیز که شاهد روزافزون سطح تحصیلات و معلومات اقشار جامعه هستیم ، طبیعتا نقش رسانه هایی چون رادیو و تلویزیون رو به کاستی خواهد گذارد . امروزه با گسترش وسایل ارتباطی جدید مانند اینترنت ،‌ به تدریج بخش قابل ملاحظه ای از آگاهی سیاسی مردم از این طریق بدست می آید . هر چند رواج این چنین وسایلی در کشور ما هنوز خیلی گسترده نیست ، اما شاهد گسترش تدریجی استفاده از آن توسط کاربران هستیم . بدیهی است که این روند در کشور ما روز به روز گسترش می یابد. در این میان دست اندرکاران و متولیان مربوط به ساماندهی آگاهی ها و اطلاعات سیاسی جامعه می باید در قبال استفاده از این رسانه جدید و ارائه اطلاعات صحیح و کافی از این طریق به مخاطبان خود اقدام کنند.(‌ کریمی ، ‌سعید . رسانه ها و راه های تقویت مشارکت مردم در صحنه های سیاسی و اجتماعی ،‌ قم : مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما ،‌ 1382, ص135 )به دلیل شرایط سیاسی حاکم بر جوامع علل آسیب پذیری و آسیب زایی رسانه ها را می توان به گونه زیر برشمرد : شناسه اکولوژیکی : این شناسه تأکید بر وسعت و قابلیت تأثیر گذاری رسانه ها در تحولات اجتماعی ـ سیاسی جامعه دارد. رسانه جدید چیزی به چیزهای موجود نمی افزاید ،‌ بلکه همه چیز را دگرگون می کند . شناسه جهان ـ هویتی و همه جایی : بسیاری از رسانه ها به سرعت هویت ،‌ مقبولیت و مشروعیتی جهانی یافته اند. به علل سیاسی و نیز به علت فناوری های گوناگون رایانه ای ( از قبیل اینترنت ) ،‌ رسانه ها امکان حضور در همه جا را کسب کرده و از این رهگذر نیز مصونیتی جهانی یافته اند. شناسه منزلت و تأثیر فرا ـ رسانه ای : در جوامع کنونی رسانه ها نه تنها به مثابه جایگزینی برای احزاب ،‌ بلکه به عنوان حامل رسالت سازندگان و تثبیت کنندگان جامعه مدنی نیز نقش ایفا می کنند. شناسه جناحی : جناحی بودن از شناسه های بارز رسانه ها است . اساسا انگیزه و انگیخته رویش و پیدایش قارچ گونه بسیاری از نشریات ،‌صرفا تمایلات جناحی بوده است و لاغیر . شناسه فرد ( شخصیت ) مداری : رسانه ها عمدتا پیرامون شخصیت نخبه (الیت )های خاصی شکل گرفته است . رسانه معمولا به مثابه یک ارگان شخصی ،‌ وظیفه ترویج گفتمان سیاسی آنان را برعهده دارد. شناسه اپوزیسیون مشربی : بسیاری از مطبوعات مشروعیت و مقبولیت خود را از رهگذر نوعی مشرب و سمت و سیاق مخالف گرایانه ( اپوزیسیونیستی ) کسب می کنند. شناسه شخصیت پردازی و مقام پروری : فرهنگ سیاسی بعضی کشورها کماکان به شدت شخصیت مدار است . بیش از آن که دغدغه پردازش ابعاد اندیشه و مشرب نظری داشته باشند دل مشغول برجسته کردن افراد خاص ،‌ قراردادن آن ها در هاله ای از تقدس ،‌ تعریف کردن از آنها بعنوان نماد و نمود تمامی ارزش ها و خوبی ها و .... هستند. بدیهی است که در چنین حالتی ،‌هر تعرض لطیف ،‌ قانونی یا نقد گونه ای به ساحت چنین افرادی ،‌ چالشی بس عظیم و گسترده به دنبال دارد . شناسه تلاقی سیاست بازی و سیاست سازی : در پس اکثر رسانه های مؤثر ،‌ نه صرفا عناصر ژورنالیست حرفه ای ، بلکه سیاستمداران حرفه ای نهفته اند. لذا ،‌ از یک منظر ،‌ رسانه ها محل تلاقی سیاست بازی و سیاست سازی شده اند. شناسه دیجیتالی : اکثر رسانه ها اهل افراط و تفریط و بزرگ نمایی و کوچک نمایی حوادث اند . کم تر مشرب متعادلی در میان آنها می توان یافت و کم تر مطبوعه ای وجود دارد که به حوادث به نحوی بایسته و شایسته پرداخته باشد.( تاجیک ، محمدرضا . گفتگوی مدیریت بحران رسانه ، سایت باشگاه اندیشه)شرایط بحرانی می تواند به شکل های مختلفی بروز کند و از تغییر تحولات گوناگونی ناشی می شود. منشأ بحران می تواند حمله ناگهانی ،‌ شروع جنگ ،‌ کودتا ،‌ سقوط یک دولت ،‌ احتمال بروز ناآرامی و شورش ،‌ تظاهرات خشونت آمیز خیابانی ،‌ خیزش های اجتماعی ،‌ ترور چهره های سرشناس سیاسی ،‌ ناکامی اقتصادی در سطح وسیع ،‌ ساقط کردن یک هواپیما ،‌ غرق کردن یا توقیف یک کشتی ،‌ بروز اشتباه در تاسیسات انرژی هسته ای و یا فجایع طبیعی و زیست محیطی چون نشت مقادیر نفت خام در دریا باشد. بنابراین می توان گفت ادبیات مدیریت بحران بسیار گسترده است و از مواردی چون جنگ و جنگ گریزی تا مدیریت فجایع طبیعی و بشری را در بر می گیرد. هدف اصلی مدیریت بحران دستیابی به راه حلی رضایت بخش برای بر طرف کردن شرایط غیرعادی به طریقی است که منافع و ارزشهای اساسی حفظ و تامین شوند. این هدف در برگیرنده سیاست جاری است و از طریق فرآیندهای فشار و سازش پیگیری می شود تا در نهایت به گرفتن بیش ترین امتیازهای ممکن از دشمن بیانجامد و موقعیت و جایگاه خودی تا حد امکان بدون هر تزلزلی حفظ شود . اطلاعات قبل از بروز بحران ها و حین آنها کارکردهایی دارند که به طور خلاصه می توان موارد زیر را نام برد: تدبیر و تحدید بحران ها تنها از طریق شناخت نظم ویژه ،‌ منطق و قانونمندی خاص هر بحران میسر است . از آنجا که هر بحران دارای ویژگی های خاص خود می باشد داشتن اطلاعات ، تجزیه و تحلیل از تجربیات بحران های به وجود آمده در گذشته از اهمیت ویژه ای برخوردار است . نقش اطلاعات پیش از بروز هر بحران هشدار دادن برای جلوگیری از بروز وضع غیر مترقبه است . (اطلاعات هشدار دهنده ) نقش اطلاعات پس از وقوع بحران ( اطلاعات جاری ) آگهی دادن به مدیران بحران و نهادهای مسئول اجرای سیاستها و تصمیم های مربوط به بحران زدایی ، از تمام رویدادها و شرایط به وجود آمده است . اطلاعات جاری در برنامه ریزی اجرای واکنش ها در برابر بحران مؤثر است . در این شرایط تصمیم گیران میتوانند به منظور آگاهی از پیش زمینه های لازم و هدف های جاری و شیوه عمل دشمن ،‌از اطلاعات بهره گیرند. واکنشها و بازتاب های داخلی و خارجی ،‌ موضع گیری ها و عملکرد دستگاه سیاسی کشور و مطالعه نقش و تأثیر رسانه ها و افکار عمومی بر تصمیم گیری های مربوط به مدیریت بحران مواردی هستند که در حوزه کارکرد اطلاعات در تدبیر بحران می بایست مد نظر قرارگیرند. تولید به هنگام تجزیه و تحلیل منطقی و بهره گیری موثر سیاست گزاران از آن در کنترل موفقیت آمیز شرایط بحرانی ، نقشی اساسی ایفا می کند. بحران ها موقعیت هایی هستند که مستلزم پاسخ دهی ساعت به ساعت در برابر مردم و مقامات می باشند.چون بحران ها اغلب غیر منتظره هستند ،‌ اطلاعات کافی درباره موضوع یافت نمی شود . چرا که در اغلب موارد ،‌اطلاعات مناسب و حاضر و آماده ،‌ در مجموعه ای مرتب و طبقه بندی شده و مطابق با ویژگی های وضعیت بحرانی در دسترس نیست . کمبود اطلاعات مناسب به اضطراب موجود دامن می زند و در نتیجه تنش های پنهانی و یا جدید در تیم مدیریت بحران بروز پیدا می کند. مصرف کننده که در آن سیاست گذاران به عنوان مصرف کننده اطلاعات ،‌ تحلیل های تولید کنندگان را برای تصمیم سازی های خود مورد استفاده قرار می دهند در زمان بحران اهمیت بالایی پیدا می کند. در دل هر بحران فرصت هایی نهفته است که تیم مدیریت بحران در شرایط اضطراب آلود بحران ممکن است مورد توجه قرار ندهند . وجود ابزار مناسب ارتباطی که تعامل کارشناسان را با تیم مدیریت بحران برقرار کند به نحوی که تحلیل های درست و دقیق در اختیار این تیم قرار گیرد می تواند به بهره گیری از فرصت های درون یک بحران کمک کند.( آی . تی . اس )روش ها و تکنیک های حل تعارضات در مدیریت بحران تکنیک انضباطی : در این تکنیک ،‌قدرت انضباطی بدون سرکوب متقاعده کننده است و کنش های سرکوب گر خود را روی احساسات و روی حوزه رفتاری اعمال می کند . و ،‌ بدین ترتیب ،‌قدرت انضباطی می تواند خود را در پیکر جامعه مثل یک داده قابل قبول باز تولید کند. تکنیک روانی : استفاده طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن برای نفوذ و به خدمت در آوردن گروه های دشمن ،‌ دوست یا بی طرف است . در این تکنیک ،‌از شیوه های اعتمادسازی ،‌ فریب ،‌ تفرق ،‌منفعل سازی ،‌روشنگری یا افشاگری ،‌ارعاب و ..... نیز استفاده می شود. تکنیک چانه زنی : این تکنیک با استفاده از فنونی همچون ترغیب ، تطمیع ، تشویق ، تهدید یا ترکیبی از همه این ها است که با عزم و اراده بیش تر به اقناع مقابل می پردازد . تکنیک پیشگیرانه : در این شیوه سعی می شود ، به منظور جلوگیری از وقوع حوادث تکراری بحران زا و پیدایش زمینه های مربوط راهبردهای موثر و کارآمدی طراحی و انجام شوند . در طراحی این راهبردها ، تکنیک هایی از قبیل ایجاد مجاری تخلیه اعتراض ، تامین خواسته ، افزایش قدرت انتظامی در ریزبدنه های جامعه وبسط قواعد بازی سیاسی ، طرف توجه قرار دارند . تکنیک استقرار دولت بحران : مفهوم دولت بحران در برگیرنده :الف ـ تمرکز کار ویژه های قدرت به همراه ساده سازی فرایند حکومت در چارچوب دولت مسئولی که صلاحیت قانونگذاری و محاکم را دست نخورده باقی می گذارد . ب ـ مفهوم دیکتاتوری موقتی که باتعلیق سیستم دمکراتیک و حاکمیت قانون مترصد قدرت بخشیدن به قوه مجریه جهت تصویب قوانینی با مبنای اقتدار خود آن است . تکنیک جریان سازی : از جمله اقدامات پنهانی ، جریان سازی است ، که از جنبه های عملی و نظری در ساختارها ، کارکردها ، فرهنگ و خصلت های سیاسی ، اجتماعی و نیز در امر تعمیم سازی اعمال نفوذ می کند همین طور در این تکنیک اعمال نفوذ از طریق راه اندازی جریان های موازی و نیز مجازی صورت می پذیرد تکنیک افزایش اعتبار : از جمله تکنیک هایی است که با نمایش قدرت ، بهرهگیری از عملیات روانی ، قراردادن عوامل بحران ساز در مقابلمردم ، و... در صدد است تا حریف احساس کند که هزینه های زیادی برای ایجاد و استمرار بحران پرداخت می کند .(همان ) در لحظات دشواری که بحران برای کل جامعه و برای رسانه ها ، به طور خاص ، پدید می آید ، نیاز به یک آئین نامه احساس می شود ؛ گر چه تاکنون ،‌ هیچ آئین نامه قانونی برای هدایت امر اطلاع رسانی عمومی در زمان بحران ها وجود نداشته است . اما این هدفی مشروع است که شناخت آن نیاز به مطالعه و تحقیق فراوان دارد. تشکیل یک سامانه مدیریت بحران در سازمان که توانائی های زیر را داشته باشد: تشکیل بانک های اطلاعاتی در زمینه بحران های محتمل درحوزه عملکرد سازمان و زمینه های تشکیل بحران ها تعیین روش مدیریت هر بحران ،‌ همچنین توانمندی های اصلی مورد نیاز افراد تیم و نحوه ارتباطات اعضای تیم با یکدیگر . مدیریت زمان در ارجاع امور به کارشناسان مربوطه و پیگیری وظایف محوله . آموزش نیروهای متخصص در رسانه جهت اقدامات مقتضی در هنگام بحران. گزارش بی تکلف ،‌ محتاطانه و مدبرانه در تمامی بحران ها و در همه جهات باعث آگاهی بخشی و هدایت افکار عمومی می شود. ارزشمندترین گزارش ، گزارشی است که توجه عمده ،‌ بر حفظ صلح ،‌ محافظت از بقاء و حیات و به تبع آن علائق ضروری انسانی باشد.برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود:صلواتیان، سیاوش رسانه‌ها و مدیریت بحران (پیش‌بینی، پیشگیری، آمادگی) تهران: دانشگاه امام صادق(ع) پژوهشنامه , رسانه و مدیریت بحران , شماره 33, تحقیقات استراتژیک , معاونت پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه