انتخاب و تاييد اعضاي مجلس خبرگان توسط چه كساني صورت مي‎گيرد و تعداد آن‎ها چند نفر است؟

آنچه عنصر اصلي نظام مقدس ما را تشكيل مي‎دهد و باعث تمايز آن با نظامات سياسي ديگر مي‎شود، اسلام است، امتياز و صبغه ويژه‌ كشور ما اسلامي بودن آن است يعني آنچه بيش از هر چيزي بر آن تاكيد شده فقاهت است ،از اين روست كه بايد در رأس اين نظام فقيهي قرار داشته باشد كه به آن ولي فقيه اطلاق مي‎شود نه ولي سياسي و يا... گرچه بايد با سياست و مباني آن آشنايي كامل داشته باشد. از اين‎رو يكي از نهادهاي سياسي پيش‎بيني شده در قانون اساسي مجلس خبرگان است، كه وظيفه دارد با انتخاب فقيهي عادل و جامع الشرايط، مسير پياده شدن فقه اسلامي در جامعه را هموار نمايد و او را در حفاظت از احكام ناب و ارزشهاي اصيل اسلامي ياري ‎رساند. قانون اساسي در باب مجلس خبرگان مي گويد: اولاً: خبرگان بايد نماينده ملّت و از جانب مردم و با رأي مستقيم آن‎ها انتخاب شوند. ثانياً: آنها بايد متخصص و كارشناس و خبره در شناسايي رهبر و شرايط و صفات لازم براي رهبري باشند و ثالثاً: شناسايي و گزينش رهبر بر اثر شرايط و بركناري ايشان در صورت از دست دادن شرايط لازم در حيطه وظايف و اختيارات اين مجلس است. پس مجلس خبرگان يكي از نهادهاي مدني است كه با رأي مستقيم مردم انتخاب مي‎شوند و تعداد نمايندگان مجلس خبرگان با در نظر گرفتن جمعيت هر استان، به ازاي هر يك ميليون نفر جمعيت يك نفر مي‎باشد. به اين ترتيب كه براي هر استان يك نفر انتخاب مي‎شود مگر در استان‎هايي كه بيش از يك ميليون جمعيت دارند كه به نسبت هر پانصد هزار نفر يك نماينده افزوده خواهد شد و در واقع دو مبنا براي تعداد خبرگان در نظر گرفته شده يکي، واحد جغرافيايي و ديگري عامل جمعيت. شرايط خبرگان به موجب قانونانتخابات، تعداد و شرايط خبرگان و منتخبين اين مجلس بايد داراي شرايط زير باشند: الف‎ـ اشتهار به ديانت و وثوق و شايستگي اخلاقي. ب‎ـ اجتهاد در حدّي كه قدرت استنباط، بعضي مسايل فقهي را داشته باشد و بتواند وليّ فقيه واجد شرايط رهبري را تشخيص دهد. ج‎ـ بينش سياسي و اجتماعي و آشنايي با مسايل سياسي روز. دـ معتقد بودن به نظام جمهوري اسلامي ايران. هـ‎ ـ نداشتن سوابق سوء سياسي و اجتماعي. اولين قانون انتخابات ،تعداد و شرايط خبرگان، با الهام از روايت يعقوب بن شعيب از امام صادق ـ عليه‎السلام ـ در زمينه شناسايي و تعيين جانشين رهبري، براي پيشگيري از هرج و مرج در نظام جمهوري اسلامي ايران و ضمانت تداوم حركت شرعيه بر اساس ولايت فقيه و در اجراي اصول يكصد و هفتم، و يكصد و هشتم قانون اساسي، در تاريخ 10/7/1359 تدوين و تنظيم و براي تصويب تقديم حضرت امام خميني(ره) شده است. البته برخي از مواد اين قانون، مورد اصلاح قرار گرفته كه آخرين اصلاحيه آن مربوط به جلسات 24 و 25 تيرماه 1369 مي‎باشد. البته بايد گفت از ابتداي تشكيل اين نهاد در سال 59 تا كنون تشخيص صلاحيت اعضاي اين نهاد به دو مرجع واگذار شده يكي اولين فقهاي شوراي نگهبان و ديگري خود مجلس خبرگان. احراز شرايط خبرگان: در مورد مرجع تشخيص صلاحيت كانديداي مجلس خبرگان، قانون، مرجعي را در نظر گرفته بود‌» تشخيص واجد بودن شرايط با گواهي سه نفر از استادان معروف درس خارج حوزه‎هاي علميه مي‎باشد»، اما در اصلاحيه تاريخ 12/5/1361 اضافه شد كه كساني كه رهبر صريحاً يا ضمناً اجتهاد آنان را تاييد كرده است و كساني كه در مجامع علمي يا نزد علماي بلد خويش شهرت به اجتهاد دارند، نيازمند به ارائه گواهي مذكور نمي‎باشند و در آخرين اجلاسي كه مجلس خبرگان دوره اوّل داشت مرجع تشخيص شرايط پنج‎گانه را فقهاي شوراي نگهبان معرفي نمود. مدّت زمان هر دوره مجلس خبرگان: دوره مجلس خبرگان رهبري هشت سال است و اين طولاني‎ترين مدّت تعيين شده بين نهادهاي سياسي كشور است كه با رأي مستقيم مردم و به صورت مخفي انتخاب مي‎شوند. و با اكثريت نسبي شركت كنندگان در رأي‎گيري انتخاب مي‎شوند ترتيب كار مجلس خبرگان: كار اصلي و مهم اين مجلس معرفي شخصي كه واجد صفات رهبري است وتشخيص تدوام اين صفات در رهبر مي باشد . براي اين مجلس دو نوع جلسه پيش‎بيني شده است: الف: اجلاسيه رسمي عادي: كه هر سال يك بار در زماني كه خود مجلس مقرر بدارد و صلاح بداند حداقل به مدت 5 روز اجلاسيه رسمي دارد و در اين اجلاسيه ساليانه، بحث و تبادل نظر درباره، مسائل مربوط به رهبري و بهترين شيوه عمل در جهت ايفاي اين مسئوليت خطير و پيشنهاد آن به مقام رهبري مي‎باشد. ب: اجلاسيه فوق العاده: جلساتي كه خبرگان علاوه بر جلسه ساليانه تشكيل مي‎دهد فوق العاده نام دارد كه به دو صورت ممكن است تشكيل شود؛ اول، اجلاسي كه هيأت رئيسه لازم بداند، مانند انتخاب رهبر يا بررسي شرايط رهبري. دوم،اجلاسي كه ده نفر از اعضاي خبرگان كتباً پيشنهاد كنند كه اين پيشنهاد نيز ممكن است به يكي از دلائل فوق بازگشت نمايد. و براي رسميت يافتن جلسات مجلس خبرگان حضور دو سوم ضرورت دارد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه