آیات تطهیر در قرآن کریم کدام‌اند؟

درباره «تطهیر» به معنای عام آن (پاک کردن و پاک شدن)؛ آیاتی در قرآن کریم وجود دارد،[1] اما آنچه با عنوان و معنای خاص در قرآن کریم آمده و مربوط به پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) است، آیه شریفه «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»[2] است.[3]با توجه به آیه تطهیر (به معنای خاص) که امامان معصوم(ع)، مطهران‏ و پاکان حقیقى هستند، آیه دیگری نیز از قرآن کریم روشنگر این نکته است که آن بزرگواران، مفسّران حقیقى قرآن می‌باشند، و آن آیه عبارت است از: «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»؛[4] و جز پاکان نمی‌توانند به آن (قرآن) دست زنند [دست یابند].گفتنی است؛ این دو آیه شریفه، یک قیاس و برهان را تشکیل می‌دهند، چرا که آیه نخست مقدمه اول قیاس؛ یعنى صغرى و آیه دوم مقدمه دوم؛ یعنى کبراى قیاس را بیان می‌کند.آیه نخست می‌فرماید: «مطهران و پاکیزگان حقیقى اهل بیت(ع) هستند».و آیه دوم می‌فرماید: «به قرآن دست نیابند مگر مطهران و پاکیزگان».نتیجه آن‌که، به قرآن دست نیابند مگر اهل بیت(ع).آیه شریفه «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» در مقام بزرگداشت و احترام قرآن کریم است، و چنان‌که بیشتر مفسران بیان کرده‌اند، ضمیر «لا یمسّه» به «قرآن کریم» بر می‌گردد[5] و بر همین مبنا دو تفسیر براى آیه بیان شده است.اول: تفسیر سطحى و ظاهرى؛‏ بدین معنا که واژه «مس» به معناى لمس نوشته‌هاى قرآن و «مطهرون» به معناى کسانى است که طهارت از حدث اکبر یا اصغر داشته باشند. بنابراین معنا، از آیه شریفه حکمى از احکام فقهى استنباط می‌شود و آن این‌که کسانى که جُنُب هستند یا وضو ندارند، نمی‌توانند نوشته‌هاى قرآن را لمس کنند.[6]دوم. تفسیر رساتر؛ در این تفسیر، «مس» به معناى ادراک و علم[7] یا به معناى یافتن و رسیدن است.[8] منظور از «مطهرون» کسانى هستند که داراى طهارت روحانى و نفسانى، و دور از تمام پلیدی‌ها می‌باشند؛[9] یعنى اهل بیت عصمت و طهارت(ع) که خداوند آنها را از هر گونه گناه و تعلق به غیر پاک کرده و آنها را در میان بشر ممتاز قرار داده است.[10] بنابراین تفسیر، معناى آیه چنین است که به عمق و حقیقت معناى قرآن علم پیدا نمی‌کنند، مگر اهل بیت(ع) که داراى طهارت روحى ویژه‌اى هستند. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه