جاهل قاصر کیست؟آیا جاهلین قاصر برزخ دارند؟تکلیف آنها در قیامت چیست؟

جاهل قاصر یعنی کسی که نمی داند و برای ندانستنش عذر موجّه دارد. برخی ها نمی دانند چرا که قدرت فهمیدن را ندارند، مثل افراد عقب مانده ی ذهنی که خیلی از امور دینی را نمی توانند بفهمند. یا مثل افراد مبتلا به آلزایمر که هر چه را آموخته، فراموش نموده است و چیزی در حافظه اش باقی نمی ماند. گاهی ندانستن در اثر عدم دسترسی به منابع لازم است. مانندشخصی تنها در جزیره ای فاقد هر امکانات یا دسترسی باشد.برخی ها قدرت فهم دارند، دسترسی به منابع هم دارند ولی نسبت به مطلبی، جهل مطلق داشته اند تا جایی که اصلاً به فکرشان نرسیده که چنین مسأله ای هم وجود دارد؛ لذا دنبال یاد گرفتنش هم نرفته اند. اینها هم معذورند. مثلاً فرض کنید کسی هست که حقیقتاً دنبال یاد گرفتن احکام دینی خود است؛ ولی نمی دانسته که در اسلام، رو به قبله و پشت به قبله تخلّی نمودن، حرام است؛ و حتّی به فکرش هم نمی رسیده که در اسلام چنین مطلبی باشد؛ لذا بی آنکه در یاد گرفن احکامش کوتاهی کرده باشد، از این مسأله غافل مانده است . چنین کسی هم تا زمانی که در جهل است، گناهی مرتکب نشده؛ چرا که جاهل قاصر است. امّا اگر اجمالاً دانست که در اسلام مطالبی راجع به تخلّی و قبله هست، و نرفت تحقیق کند و یاد بگیرد، در این صورت دیگر عذرش موجّه نیست و جاهل مقصّر خواهد بود. یعنی همین جهل، خودش هم معصیت و جرم است.بر همین اساس و قاعده در همه مواقف برزخ و قیامت مورد باز خواست و مشمول احکامند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه