آیا فرمان ولی فقیه، فرمان امام زمان عجل الله فرجه و فرمان پیامبر صلی الله علیه و آله و در نتیجه فرمان خداوند است؟ و آیا سرپیچی از دستور ولی فقیه، همان حکم سرپیچی از دستور خداوند است؟

بر اساس روایاتی که از اهل بیت علیهم السلام رسیده است، اطاعت از ولایت فقیه واجب است. در نامه ای که امام زمان عجل الله فرجه به محمد بن عثمان(یکی از وکلایشان) نوشته اند؛ چنین آمده است: «وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَی رُوَاةِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیکمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّه؛ در حوادث جدید به راویان احادیث ما(فقها) مراجعه کنید که آن ها حجت من بر شمایند و من حجت خدایم»(بحارالأنوار، ج 2، ص90) اطاعت از پیامبر و ائمه، اگر واجب است؛ در طول اطاعت از خدا است؛ یعنی این طور نیست که نعوذ بالله اطاعت از پیامبر و امام، غیر از اطاعت خدا و اطاعتی جداگانه باشد. پس اطاعت از ولی فقیه در طول اطاعت از پیامبر و امام هست؛ یعنی همان اطاعت از خدا است. این طور نیست که ولی فقیه، وجوب اطاعتی مستقل و غیر از وجوب اطاعت از فرمان خدا داشته باشد. اطاعتی در مقابل اطاعت خدا و رسول داشته باشد. پس ما سه اطاعت مستقل نداریم:(اطاعت از پیامبر، اطاعت از امام و اطاعت از ولی فقیه) بلکه یک اطاعت است که اطاعت از خدا است و همه این اطاعت ها به اطاعت از خدا بر می گردد. در یک ارگان، اطاعت از معاون، همان اطاعت از رئیس و در طول اطاعت از رئیس است. اطاعت از معاون بخاطر رئیس بر شما لازم می شود. نه این که معاون هم یک اطاعت مستقلی دارد. زیرا اگر معاون رئیس، نبود، اطاعت از ایشان لازم نبود. اگر شما از کسی طلبکار باشید. ممکن است خودتان، طلبتان را درخواست کنید و ممکن است فرزندتان را بفرستید. بدهکار به هر کدام از شما بدهی را بدهد؛ شما طلبتان را دریافت کرده اید. زیرا درخواست فرزندتان از بدهکار، همان درخواست شما و در طول درخواست شما است. درخواست فرزندتان، یک چیز جداگانه از درخواست شما نیست تا موجب دو طلب و دو طلبکار شود. اگر خداوند بفرماید: نماز ظهر را بخوانید. پیامبر و امام هم همین دستور را صادر نمایند. آیا بر شما سه نماز ظهر واجب است؟ خیر. اقامه یک نماز ظهر واجب است. ولی اگر شما نماز ظهر خواندید، بر اساس فرمایش امام، گویا براساس فرمایش پیامبر خواندید و بالتبع شما از خدا پیروی کردید. چطور شما در دریافت طلبتان اگر کارگرتان را بفرستید و بدهکار نپردازد؛ می گویید: شما طلب مرا پرداخت نکردید. با این که شما مراجعه نکردید. چون مراجعه کارگرتان نزد بدهکار بمنزله مراجعه خودتان و در طول مراجعه شما است. لذا مراجعه خودتان به طلبکار حساب می شود. پیامبر و امام و در رتبه پایین تر ولی فقیه، مأموران خداوند هستند. اطاعت از آنان اطاعت از خدا و مخالفت با آنان مخالفت با خدا است. در مورد پیامبر و امام، به دلیل این که معصوم هستند و دستور به خطا نمی دهند؛ هر نوع مخالفتی حرام است. ولی در مورد ولی فقیه تا جایی مخالفت با ایشان حرام است که منجر به مخالفت با دستورات خداوند نشود. گرچه صدور مخالفت با فرمان خدا هرگز از ولی فقیه صادر نمی شود. البته ولی فقیه معصوم نیست. ولی اگر دستور به گناه و یا معصیت دهد؛ خود به خود ولایت از او سلب می شود و دیگر اطاعت از ایشان واجب نیست. زیرا اطاعت و پیروی از ولایت فقیه مادامی واجب است که در راستای طاعت خدا و دین خدا حرکت کند. ولایت فقیه یک وجوب اطاعت مستقل ندارد. وجوب اطاعتش را خدا داده و در طول اطاعت خدا است.  این که گفته شد: حکم سرپیچی از دستور خدا، همان، حکم سرپیچی از دستور ولی فقیه است؟ خیر. خداوند تابع بندگانش نیست. تمام بندگان حتی انبیا و ائمه، تابع خدا هستند. این فرضیه غلط است. بهتر است گفته شود: حکم سرپیجی از ولایت فقیه، حکم سرپیچی از فرمان خداست. در نتیجه این گونه فرض نشود که خدا، پیامبر، امام و ولی فقیه، چهار نفر مستقلی هستند؛ که اطاعت هر کدام، جداگانه و به صورت مسقل واجب است. در حالی که اطاعت و پیروی از خدا به صورت مسقل بر همگان حتی پیامبر و امام و ولی فقیه واجب است و اطاعت از آن سه نفر به دنبال اطاعت از خدا واجب است. تا زمانی که در راه خدا و دین خدا هستند؛ اطاعتشان واجب و در غیر این صورت، پیروی واجب نیست. ولی فقیه خودش، به صورت مستقل، وجوب اطاعت ندارد. خداوند وجوب اطاعت را به ایشان عنایت کرده است. طبیعی است وقتی که اطاعت از خدا واجب بود؛ اطاعت از هر کسی که خداوند یا نمایندگانش، فرموده اند؛ واجب است. پس ما یک اطاعت داریم و آن اطاعت از خداست. حال برای عمل کردن به دستورات خداوند و اطاعت از ایشان، فرموده اند: از نمایندگان من، یعنی پیامبر و امام اطاعت کنید. و این نمایندگان فرموده اند: در صورت دسترسی نداشتن به ما از نماینده ما که ولی فقیه است؛ اطاعت کنید. چون ولی فقیه یا به احکام خدا امر می کند که در این صورت شما از خدا اطاعت کرده اید و یا از حرام خدا نهی می کند که باز به فرمان خدا عمل کرده اید. در مسائل حکومتی، قوانینی که در حکومت ولی فقیه وضع می شود؛ قوانین شرعی و اسلامی است. یک کشوری را فرض کنید که حاکمی دارد و قوانینی را برای بقاء حکومتش وضع کرده است. چند نفری را به عنوان استاندار، مأمور اجرای این قوانین کرده است. مجریان باید با دقت آن را اجرا کنند. اگر شما در یک روستای دور افتاده در مقابل یک استاندار بایستید و با نظراتش مخالفت کنید؛ حاکم می گوید: در مقابل من ایستادید. با قوانین من مخالفت کردید. چون این استاندار، بدون حکم حاکم، مثل سایر مردم است. ولی فقیه هم بدون حکم خدا و رسولش مثل سایر مردم است. پیامبران هم بدون حکم خداوند مثل سایر مردمند. تا زمانی که کسی از جانب خدا به پیامبری مبعوث نشده است، اطاعت از ایشان واجب نیست.   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه