آیا بین علم تصوف و صوفیان ربطی وجود دارد؟ علم تصوف فرقی با عرفان دارد؟

J}عرفان بیشتر ناظر به مباحث نظری معرفتی است و تصوف ناظر به مراحل سیر و سلوک عملی. علم تصوف هم ناظر به همین مرحله است و با عرفان نظری متفاوت می باشد.توضیح بیشتر:عرفان در لغت به معنى «شناخت» است و اصطلاحا به «شناخت خدا» در صورتى که عاشقانه باشد، گفته مى شود. عارف محبوس شناخت هاى استدلالى خشک درباره خدا و صفات او نیست، بلکه خدا را روح حاکم بر سراسر وجود و همه هستى مى بیند. عارف در صدد است همچون قطب عارفان و امیر مؤمنان که فرمود: ما رأیت شیئا الاّ رأیت الله قبله و بعده و معه همیشه شاهد حق تعالى باشد و گاه فریاد بر مى آورد که: به دریا بنگرم دریا ته وینم [تو بینم E[به صحرا بنگرم صحرا ته وینم به هر جا بنگرم کوه و در و دشت Eنشان از قامت رعنا ته ونیم عرفان دو نوع است؛ نظرى و عملى. عرفان نظرى؛ مجموعه معارفى درباره شناخت خدا و نقش او در هستى و ارتباط انسان با خدا و شناخت ابعاد الهى انسان و منازل و مقامات سلوک و سفر انسان الى الله و امثال آن است. عارفان بزرگ در طول تاریخ صدها کتاب عرفانى تألیف کرده و به یادگار گذاشته اند؛ از مثنوى ملاى رومى گرفته تا منطق الطیر عطار. اما در بین همه آثار عرفان نظرى برخى کتب مقام عالى را در حوزه هاى علمیه کسب کردند که اکنون متن درسى حوزه علمیه قم و دیگر حوزه هاى بزرگ است؛ مانند: 1 ـ فصوص الحکم، محى الدین عربى، با شرح قیصرى؛ 2 ـ تمهید القواعد، صائن الدین ابن ترکه؛ 3 ـ مصباح الانس، ابن فنارى. امام خمینى(ره) هم علاوه بر تحصیل این کتاب ها و تدریس آن تعلیقه اى بر فصوص الحکم نگاشته است و تجلیل معظم له از محى الدین در نامه اى که به گورباچف نوشت، نشانه احترام و اهتمامى است که امام امت به ایشان داشته است.عرفان عملى، سلوک رفتارى و تلاش هاى مستمر یک سالک است که با مناجات هاى فراوان در خلوت و جَلْوت و تخلق به اخلاق فاضله، همچون زهد و دورى از دنیا و رفق و محبت به خلق و مانند آن حاصل مى شود تقوا و پرهیزگارى و دورىاز گناهان و عمل به دستور و تکالیف دینى نقش عمده اى در صفاى قلب ایفا مى کند. از میان چهره هاى برجسته عرفان در چند دهه اخیر مى توان از مرحوم قاضى بزرگ استاد عرفا، امام امت و علامه طباطبایى و نیز مرحوم سید احمد آشتیانى در تهران و مرحوم الهى قمشه اى و مرحوم فاضل تونى و مرحوم آیة الله بهاءالدینى و مرحوم آیة الله رفیعى قزوینى ومرحوم میرزا جواد ملکى تبریزى و مرحوم آیة الله شاه آبادى و از بین معاصران استاد علامه حسن زاده آملى و آیة الله جوادى آملى و آیة الله بهجت نام برد. براى اطلاع بیشتر مى توانید به کتاب هاى ذیل مراجعه نمایید: 1 مقدمه اى بر عرفان و تصوف دکتر سجادى 2 برنامه سلوک در نامه هاى سالکان نشر دارلفکر 3 عرفان نظرى دکتر یحیى یثربى 4 نفحات الانس احمد حاجى 5 الحمات و العرفان آیة الله جوادى آملى 6 عارف و صوفى چه مى گوید جواد تهرانى {J .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه