هرجا کارشناسی صحبت کرده شنیدم گفته خوبی ها از جانب خداست و بدی ها از ماست، همیشه اقای قرایتی هم همینا میگن.پس چه جوری کارشناسا میگند تو این شرایط و بحران الان جامعه هم حکمتها و رحمتهای خدا نهفته است،اگه کرونا بلاست پس با توجه به گفته های کارشناسای دینی اصلا از جانب خدانیست.من صراحتا این رو شنیدم از همین تلویزیون که هر خیری که به ما میرسه از خداست و هر شری از ما.چه جوری اینا باهم جمع میشن،میشه خواهش کنم لطفا اینا روشن کنید، آخه هر کسی یک چیزی میگوید.

پاسخ اجمالی: آنچه ما انجام می دهیم با استفاده از امکانات و نعمت هایی است که خداوند در اختیار ما قرار داده است. ای کارهای ماست که با شکر این نعمت ها را شکوفا و یا با کفران و گناه، آنها را تبدیل به مصیبت می کنیم. مهم این است بدانیم ما از این وضعیت نیز باید درس هایی را بیاموزیم که چقدر این وضعیت ناشی از اشتباهات ما و مدیران جامعه ما بوده است؟پاسخ تفصیلی: حقیقت آن است که موفقیت های ما به دلیل امکانات و در حقیقت نعمت های خدا است که در اختیار ما است. این امکانات و نعمت ها، هسته اولیه اختیار ما است. بدون این امکانات موفقیت معنا نداشت. دقیقاً مسأله اصلی اینجا همین امکانات است.بنابراین اصل ماجرا همین نگاه اول است:«وَ مَا أَصَابَکُمْ‌ مِنْ‌ مُصِیبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ‌ أَیْدِیکُمْ‌ وَ یَعْفُو عَنْ‌ کَثِیرٍ» (شوری/ 30)اگر شما را مصیبتى رسد، به خاطر کارهایى است که کرده اید و خدا بسیارى از گناهان را عفو مى کند.الف- بیایید کمی دقیقتر به این آیه نگاه کنیم:1. معنی کلمات و عبارات«بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ»: (نگا: نساء / ، انفال / ). «یَعْفُو»: در رسم‌الخطّ قرآنی الف زائدی به دنبال دارد. «کَثِیرٍ»: مراد گناهان فراوانی است که انسان مرتکب می‌گردد (نگا: نحل / ، فاطر / ). از مردمان زیادی صرف نظر می‌کند (نگا: شوری / ). یادآوری: قاعده «ارتکاب گناه موجب ابتلاء بلا است» هرچند حتمی و قطعی است، ولی در دنیا مُطّرد و همگانی نیست، و استثناهائی وجود دارد. بلاها برای بعضیها آزمایش الهی است، و گاهی در فراسوی آنها حکمتهائی نهفته است که از دید انسانها پنهان است. به هر حال انسان در مقابل هر کاری که می‌کند، پاداش یا پادافره خود را می‌گیرد. اگر هم در این جهان که دار مکافات جزئی است، به خاطر استدراج و املاء و دیگر چیزها جزا و سزائی نبیند، در آخرت که دار مکافات کلّی است، قطعاً جزا و سزای کامل می‌بیند.2. آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)مَا أَصَابَکَ‌ مِنْ‌ حَسَنَةٍ فَمِنَ‌... (۲) وَ لَوْ یُؤَاخِذُ اللَّهُ‌ النَّاسَ‌... (۱)فَمَنْ‌ یَعْمَلْ‌ مِثْقَالَ‌ ذَرَّةٍ... (۰) وَ مَنْ‌ یَعْمَلْ‌ مِثْقَالَ‌ ذَرَّةٍ... (۰)3. نکات آیه۱ - تمامى گرفتارى ها و مشکلات زندگى آدمیان، نتیجه عملکرد و دستاورد خود آنان است. (و ما أصبکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم)۲ - خلقت الهى، خلقتى نیکو و بایسته و فاقد شرور و بدى ها است. (و من ءایته خلق السموت و الأرض ... و ما أصبکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم)۳ - تأثیر گناه، در گرفتار آمدن انسان ها به قحطى و خشکسالى (و هو الذى ینزّل الغیث من بعد ما قنطوا ... و ما أصبکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم) سیاق آیات ،مى تواند بیانگراین نکته باشد که رحمت و قدرت الهى گسترده و فراگیر است و قحطى ها و خشکسالى ها بازتاب عملکرد خود انسان هااست.۴ - بلاها و مصائب اجتماعى، بازتاب گناهان جمعى مردمان است. (و ما أصبکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم) خطاب جمع «ما أصابکم»، مى تواند ناظر به حیثیت جمعى انسان هاباشد.۵ - گناه، داراى آثار تکوینى در نظام زندگى انسان ها است. (و ما أصبکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم و یعفواْ عن کثیر)۶ - عفو خداوند، نسبت به بسیارى از گناهان و خطاهاى انسان ها (و یعفواْ عن کثیر)۷ - عفو الهى نسبت به بسیارى از گناهان، مانع بروز مصیبت هاى بیشتر و ویرانگر براى جامعه و مردم (و ما أصبکم ... و یعفواْ عن کثیر) از ارتباط صدر و ذیل آیه شریفه، استفاده مى شود که بخشودگى بسیارى از گناهان، موجب مى شود که بازتاب آن دامنگیر انسان نشود.۸ - مصائب و بلاهاى جوامع بشرى، تنها بازتاب و نتیجه بخشى از گناهان و خطاهاى مردم است. (و ما أصبکم ... و یعفواْ عن کثیر) از یادکرد «یعفواْ عن کثیر» در پایان آیه، این مطلب به دست مى آید که انسان گرفتار تمامى نتایج و آثار عملکرد خویش نیست; چه این که بسیارى از گناهان مورد عفو خداوند قرار مى گیرد.4. روایات و احادیث۹ - «هشام بن سالم عن أبى عبداللّه(ع) قال: أما انّه لیس من عرق یضرب و لا نکبة و لا صداع و لا مرض إلاّ بذنب و ذلک قول اللّه عزّوجلّ فى کتابه «و ماأصابکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم و یعفواْ عن کثیر» قال: ثمّ قال ما یعفو اللّه أکثر مما یؤاخذ به;[۱] هشام بن سالم از امام صادق(ع) روایت نموده که فرمود: هیچ رگى نمى زند و هیچ گرفتارى و سردرد و مرضى عارض نمى شود مگر این که اثر گناهى است که انجام گرفته، و این است سخن خداى عزّوجلّ در کتاب خودش «و ما أصابکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم و یعفواْ عن کثیر» سپس امام فرمود: آنچه را خدا عفو مى کند بیشتر از آن است که مورد مؤاخذه قرار مى دهد».۱۰ - «على بن رئاب قال: سألت أباعبداللّه(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ «و ما أصابکم من مصیبة...» أرأیت ما أصاب علیّاً و أهل بیته هو بما کسبت أیدیهم و هم أهل الطهارة معصومون؟! فقال ... انّ اللّه عزّوجلّ یخص أولیائه بالمصایب لیأجرهم علیها من غیر ذنب;[۲] على بن رئاب مى گوید از امام صادق(ع) راجع به سخن خداوند عزّوجلّ : «ما أصابکم من مصبیة...» سؤال نمودم: آیا مصایبى که به على(ع) واهل بیت او رسیده به خاطر کارهایى بوده که انجام داده اند ؟! در حالیکه آنان پاک و معصوم بودند، فرمود: همانا خداوند اولیاى خود را بدون آن که گناهى مرتکب شده باشند گرفتار مصیبت ها بلاها مى کند تا به آنان مزد و پاداش دهد».۱۱ - «قال على(ع) ...ما من مسلم یذنب ذنباً فیعفو اللّه عنه فى الدنیا إلاّ کان أجلّ و أکرم من أن یعود علیه بعقوبة فى الآخرة، و قد أجلّه اللّه فى الدنیا و تلا هذه الآیة «و ما أصابکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم و یعفواْ عن کثیر»;[۳] امام على(ع) فرمود: ...هیچ مسلمانى نیست که گناهى مرتکب شود و خدا آن را در دنیا عفو کند مگر این که خداوند بزرگوارتر و کریم تر است از این که او را در آخرت، عقوبت نماید، در حالى که در دنیا به او مهلت داده بود، سپس امام(ع) این آیه را تلاوت فرمود: «و ما أصابکم من مصیبة فبما کسبت أیدیکم و یعفواْ عن کثیر».ب- اما از این وضعیت نیز باید درس هایی آموخت:1. چقدر این وضعیت ناشی از اشتباهات ما و مدیران جامعه ما بوده است؟2. چقدر لجاجت های ما در برابر پیشگیری در توسعة این بحران مؤثر بوده است؟3. چقدر توصیه های علمی و پزشکی را جدی گرفته ایم؟4. چقدر به جای عقلانیت و درایت و آینده نگری، در تلة مقدس مآبی های ابلهانه افتاده ایم؟5. و چه درسهایی باید از این اشتباهات خودمان بگیریم؟و ....اینها شاید فرصتی برای آموختن باشد و این از حکمت های خداوند است.پای نوشت ها:1. کافى، ج ۲، ص ۲۶۹، ح ۳; نورالثقلین، ج ۴، ص ۵۸۱- ، ح ۹۶.2. نورالثقلین، ج ۴، ص ۵۸۱، ح ۹۸; معانى الأخبار، ص ۳۸۴، ح ۱۵.3. بحارالأنوار، ج ۶، ص ۵، ح ۷. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه