توسل چيست؟ آيا توسل به غير خدا از جمله به ائمه معصومين جايز است؟

حقيقت توسل توسل به معناي اتخاذ وسيله است براي نزديک شدن به چيزي، چنان که راغب مي گويد: «الوسيلة التّوصل الي شيء برغبة و هي اَخَصُّ من الوصيلة لتضمنها لمعني الرّغبة» يعني وسيله رسيدن به چيزي است از روي اشتياق و ميل، وسيله معني رغبت و ميل را در بر دارد لذا از حيث معني اخص از وصيله است. تفسير نمونه چنين تعريف كرده: وسيله در اصل به معني تقرب جستن و يا چيزي كه باعث تقرب به ديگري از روي علاقه و رغبت مي شود باشد. تفسير الميزان مي گويد: «و الوسيلة علي ما فسروه هي التوصل و التقرب، و ربما استعملت بمعني ما به التوصل و التقرب و لعله هو الانسب...» يعني وسيله چنانكه تفسير كرده اند، به معني رسيدن و قرب و نزديكي است و چه بسا وسيله به معناي چيزي كه به واسطه آن رسيدن و تقرب حاصل مي شود هم استعمال مي شود. نتيجه: معني توسل و وسيله و حقيقت آن، رسيدن و نزديكي و تقرب به خدا با عمل خوب يا با انتخاب وسيله مناسب است. در جهاني که ما در آن به سر مي بريم، سراسر با وسائل سر و کار دارد. رفع تشنگي به وسيله آب، رفع گرسنگي به وسيله خوردن غذا، شفا به وسيله دارو و نظائر آن؛ پس استفاده از وسيله، براي دستيابي به امر و نتيجه اي، امري مسلم، و خرد پذير است. خداوند سبحان، براي رسيدن به مقام قرب و درجات بالاي معنوي، وسايلي قرار داده که با استفاه از آن ها، مي شود به مقامات عالي دست يافت. قرآن مجيد انتخاب وسيله و توسل را جايز، بلكه سفارش كرده است: يا ايّها الّذين آمنُوا اتَّقوا اللّه وَ ابْتَغُوا اِلَيهِ الْوَسيلَةِ وَ جاهِدوُا فِي سَبيلِهِ لَعَلَّكُم تُفْلِحُون اي كساني كه ايمان آورده ايد پرهيزگاري پيشه كنيد و وسيله اي براي تقرب به خدا انتخاب كنيد و در راه او جهاد كنيد باشد كه رستگار شويد وَ لَو اَنَّهُم اِذْ ظَلَمُوا اَنْفُسَهم جائُوكَ فَاسْتَغْفرُوا وَ اسْتَغفَرَ لَهُم الرسولُ لَوَجَدُوا اللّه تواباً رَحيماً يعني گنهكاران اگر از خدا طلب مغفرت مي كردند و پيامبر براي آنها طلب مغفرت مي كرد، خدا را توبه پذير مي يافتند. اين آيه شريفه مي رساند كه سراغ پيامبر برويد، به او متوسل شويد و از او بخواهيد كه براي شما استغفار كند. در آيه 97 سوره يوسف مي خوانيم: كه برادران يوسف ـ عليه السلام ـ از پدر تقاضا كردند كه در پيشگاه خداوند براي آنها استغفار كند؛ يعني به يعقوب ـ عليه السلام ـ متوسل شدند تا با استغفار او به خدا تقرب جويند و يعقوب ـ عليه السلام ـ نيز اين تقاضا را پذيرفت. توسل و روايات و علماي اهل سنت: از روايات اهل سنت معلوم مي شود كه توسل به انبياء و اولياء، كار جايز بلكه مورد سفارش دين اسلام است. روايات اهل سنت در كتب معتبر خودشان فراوان است به عنوان نمونه: توسل صحابه به دعاي پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ : عثمان بن حنيف روايت مي كند كه مردي مبتلاء به چشم درد بود؛ از پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ طلب دعا كرد كه عافيت يابد. پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ فرمود اگر بخواهي دعا مي كنم، ولي اگر بر همين حال صبر كني بهتر است مرد گفت: برايم دعا كن، پيامبر دستور داد نيكو وضو كند و دو ركعت نماز بخواند و اين دعا را بخواند: «اللّهم انّي اسالك و أتوجه اليك بنبيّك نبي الرحمه، يا محمد انّي اتوجه بك الي ربّي في حاجتي لتقضي، اللّهم شفّعه في» راوي مي گويد بخدا قسم چيزي نگذشت كه مرد شفاء يافت. پرسشگر گرامي ملاحظه مي فرمايند كه عين دعاي توسل مرسوم اهل تشيع در كتاب صحيح ترمذي و سنن ابن ماجه و مسند احمد آمده است و احاديثي در جواز توسل از خود عمر خليفه دوم نقل كرده اند. علامه سمهودي- دانشمند معروف اهل سنت -مي گويد: مدد گرفتن و شفاعت خواستن در پيشگاه خداوند از پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ و از مقام و شخصيت او، هم پيش از خلقت او مجاز است و هم بعد از خلقت اش و هم بعد از رحلتش.. و روايت معروف توسل آدم به پيامبر اسلام را از عمربن خطاب نقل كرده. نويسنده كتاب «التوصل الي حقيقة التوسل» كه در موضوع توسل بسيار سختگير است 26 حديث از كتب و منابع مختلف نقل كرده كه جواز اين موضوع در لابلاي آنها منعكس است. سيره و روش صحابه و علماي اهل سنت و انجام توسل: سيره مسلمين در زمان زندگاني پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ و بعد از آن بر اين بوده كه به اولياء خدا و بندگان صالح اش متوسل مي شدند، بدون اينكه در ذهن شان خطور كند كه اين كار شرك، بدعت و حرام است. بنازم فهم وهابيّت و اربابان او را كه از فهم صحابه و علماي اسلام بالاتر رفته و تمام مسلمين را مشرك مي دانند، اما توسل به آمريكا و استكبار را توحيد مي دانند!!! وقتي پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ شيرخوار بود، عبدالمطلب بواسطه وجود نازنينش از خدا طلب باران كرد (از اهل سنت) زماني كه پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ نوجوان بود، ابوطالب با توسل به وجود نازنينش طلب باران كرد (از اهل سنت) صحيح بخاري از انس نقل مي كند كه عمر بن خطاب، براي طلب باران به عموي پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ يعني عباس بن عبدالمطلب متوسل شد و چنين مي گفت: «اللهمّ انّا كنّا نتوسل اليك بنبيّنا فتسقينا و انّا نتوسل اليك بعمّ نبيّنا فاسقنا...» نظير اينگونه روايات در كتب اهل سنت خيلي زياد است كه سيره اصحاب پيامبر توسل بوده و همچنين موارد زيادي است كه خود علماي اهل سنت متوسل مي شدند. به عنوان نمونه: «ابن حجر مكي» در كتاب «صواعق» از امام شافعي پيشواي معروف اهل تسنن نقل مي كند كه به اهل بيت پيامبر توسل مي جست و چنين مي گفت: آلُ النبي ذريعتي وَ هُم اليه وسيلتي ارجو بهم اعطي غداً بيد اليمين صحيفتي خاندان پيامبر وسيله من اند; آنها در پيشگاه او وسيله تقرب من مي باشند; اميدوارم به سبب آنان فرداي قيامت; نامه عمل من به دست راست من سپرده شود. توسل مسلمانان به پيامبر اسلام (نساء/ 64) هم در دوره حيات و هم بعد از رحلت آن حضرت، در ميان مسلمانان، امر ثابت و روشني است. از جمله: مرد اعرابي و باديه نشيني، خدمت رسول گرامي اسلام مشرف شد و چند بيت شعر خواند، رسول گرامي اسلام را وسيله قرار داد، تا خداوند باران را نازل کند، پيامبر اسلام دعا کردند و باران زيادي آمدند. (کشف الارتياب، ص 310) خلاصه و نتيجه نهائي: توسل يعني رسيدن و نزديكي و تقرب به خداوند با عمل خوب و با انتخاب وسيله مناسب كه آيه شريفه 35 سوره مائده و نقل اقوال لغوي و فهم مسلمين همين معني را تأييد مي كند. توسل به غير خدا به قصد تقرب به خدا جايز بلكه مورد سفارش قرآن و روايات است. اصحاب پيامبر و علماي اهل سنت متوسل به اهل بيت و اولياء مي شدند. تذكر: در ميان علماي شيعه كسي منكر جواز توسل نيست و رواياتي بسيار زياد در جواز بلكه در سفارش توسل داريم و چون منكرين توسل گروهي اندكند كه در حقيقت نه شيعه اند و نه سني، اما خود را سني مي دانند، (وهابيت) لذا ما به قرآن و كلام اهل لغت و رواياتِ اهل سنت و سيره مسلمين و علماي اهل سنت استدلال كرديم. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه