ایستگاه هاى قیامت

در دعاى ابوحمزه ثمالى درباره سختى اهوال قیامت گفته شده است؛ به طور کلى مواقف و ایستگاه هاى قیامت چند تا است و فلسفه آنها چیست؟ پس از اینکه همه بندگان ـ به استثناى مخلَصین و شیعیان واقعى ـ در صحنه قیامت حاضر مى شوند، ایستگاه هایى را باید طى کنند تا به مقصد نهایى خود برسند. براساس روایات، صحنه محشر و قیامت، پنجاه موقف و ایستگاه دارد که نخستین آنها، به پاخاستن از قبر و حضور در صحنه محشر است. قرآن مى فرماید: « تَعْرُجُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فِى یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَةٍ » [ 1] ؛ «فرشتگان و روح [ در روز قیامت] به سوى او عروج مى کنند، در روزى که مقدارش پنجاه هزار سال است». امام صادق علیه السلام با استناد به این آیه مى فرماید: « فَحَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا عَلَیْهَا فَإِنَّ لِلْقِیَامَةِ خَمْسِینَ مَوْقِفاً کُلُّ مَوْقِفٍ مِقْدَارُهُ أَلْفُ سَنَةٍ » [ 2] ؛ «پیش از اینکه [ در دادگاه عدل الهى ]حساب شما را محاسبه کنند، از خود [ در دنیا ]حساب بکشید؛ زیرا قیامت داراى پنجاه ایستگاه است که هر ایستگاه، هزار سال به طول مى انجامد». ابن مسعود مى گوید: ما نزد امیرمؤمنان على علیه السلام نشسته بودیم که فرمود: «إن فى القیامة لخمسین موقفا کل موقف ألف سنة فأول موقف خرج من قبره » [ 3] ؛ «در قیامت پنجاه موقف و ایستگاه است که هر ایستگاه هزار سال به طول مى انجامد و نخستین ایستگاه هم بیرون آمدن از قبر است». هدف از وجود این ایستگاه ها، پاک شدن انسان ها و پیدا کردن آمادگى ملاقات با خداى سبحان است؛ زیرا قیامت، بازگشت هر چیز به مبدأ خود است [ 4] و تنها کسى مى تواند به بارگاه الهى، بار یابد که با تمام وجود خود، تنها او را بخواهد و خدایى شود. این ایستگاه ها نیز براى پاک شدن انسان ها است؛ اما کسانى که از پیش، در دنیا خود را پاکیزه کرده اند، توقفى بس کوتاه دارند و به اندک زمانى به محضر حق راه مى یابند. [ 5] نکته دیگر اینکه ماندن در این توقفگاه ها و طول آن، بستگى به خود فرد دارد. برحسب بعضى از روایات، سران شرک ـ که هیچ امیدى به اصلاح آنها نیست و حساب آنان روشن است ـ در این موقف ها نمى ایستند و به سوى دوزخ برده مى شوند. [ 6] همچنین شیعیان واقعى نیز در این توقفگاه ها، درنگ ندارند و مستقیم به بهشت مى روند. _______________ [1] . معارج 70، آیه 4.   [2] . کافى، ج 8، ص 143.   [3] . بحارالانوار، ج 7، ص 111.   [4] . «انا للّه و انا الیه راجعون»، بقره 2، آیه 245 و نیز ر.ک: نجم (53)، آیه 42؛ انشقاق (84)، آیه 6 ؛ مائده (5)، آیه 18.   [5] . این مطلب مضمون حدیثى از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله است که به ایشان عرض شد: قیامت چه روز طولانى اى است. فرمود: قسم به کسى که جان محمد صلى الله علیه و آله به دست او است، آن روز براى مؤمن کوتاه تر از نماز واجبى است که او در دنیا اقامه مى کند». تفسیر المیزان، ج: 20 ص: 13؛ بحث روایى ذیل آیه 4 سوره مبارکه «معارج»؛ روشن است که این گروه مومنانى هستند که به مقام مخلَصین نرسیده اند.   [6] . بحارالانوار، ج 7، ص 250 و 260.     .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه