در جلسات شوراي امنيت براي بحث در مورد فعاليتهاي هسته اي كه ايران داشته چرا اين شورا دست روي فعاليتهاي ايران گذاشته و هيچ بحثي درباره فعاليتهاي غير قانوني كشورهائي چون اسرائيل، كره شمالي، هند، پاكستان و ... نمي كند، با اينكه فعاليت هسته اي ايران كاملاً صلح آميز است؟

جواب: اين پرسش را به چند بخش تقسيم مي شود: 1. چگونگي تشكيل آژانس بين المللي انرژي اتمي و چارت سازماني آن؟ 2. نقش شوراي امنيت و بويژه آمريكا در معادلات جهاني؟ 3. روند مخالفت آمريكا و شوراي امنيت با فعاليتهاي هسته اي ايران و دلائل مخالفت آنها؟ اول: آژانس بين المللي انرژي اتمي«international atomic energy agency» اساسنامه اوليه آژانس در 26 اكتبر 1956 در يك كنفرانس بين المللي كه در كاخ مركزي سازمان ملل متحد برگزار گرديد به اتفاق آراء مورد تصويب قرار گرفت و در مدت سه ماه به امضاي بيش از 80 كشور رسيد. آژانس در 29 ژوئيه 1957 پس از آنكه اسناد تصديق آن بوسيله حداقل 18 دولت امضاء كنندگان توزيع گرديد موجوديت حقوقي يافت. با توجه به اساسنامه آژانس بين المللي اتمي مهمترين اهداف آن عبارتند از: 1. جستجوي راههاي تسريع و توسعه استفاده از انرژي اتمي براي مقاصد صلح آميز من جمله بهداشت و رفاه در سراسر جهان و تضمين اين موضوع كه نتايج حاصله از كوششهائي كه بوسيله آژانس يا به درخواست و يا تحت نظارت آن صورت مي‌گيرد در راه مقاصد نظامي مورد استفاده قرار نگيرد. 2. تحقيقات علمي براي استفاده از نيروي اتم در راه مقاصد صلح جويانه از جمله توليد انرژي برق بويژه در مناطق كمتر توسعه يافته. 3. تنظيم و اعمال موازيني به منظور حفظ بهداشت و تقليل خطرات ناشي از مواد راديو اكتيو و ... اين آژانس داراي سه ركن تصميم گيري«كنفرانس عمومي»، اجرائي «هيئت مديره» و دبيرخانه مي‌باشد و هر گونه گزارشات خود را مستقيماً به مجمع عمومي و شوراي امنيت سازمان گزارش مي‌دهد. بودجه عادي سازمان بر مبناي سهميه هاي كشورهاي عضو قرار دارد. ايران از ابتداي تأسيس اين سازمان عضويت آن را پذيرفته و از خدمات آن بهره مند شده است و بعد از آن نيز قراردادهائي كه توسط اين آژانس مطرح مي‌شد، توسط ايران پذيرفته شده است براي نمونه در سال 1970 م ايران به معاهده n.p.t پيوسته است. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي نيز رابطه ايران با اين كارگزاري خوب و ايران بارها به صراحت اعلام كرده كه آماده است كه كمال همكاري را با اين آژانس در مورد استفاده صلح آميز از انرژي اتمي بعمل آورد. ضمن اينكه ايران حق عضويت خود را نيز در اين سازمان بصورت منظم پرداخت كرده است. حق عضويت ايران براي سال 1373، 884612 دلار بوده است، حال آنكه در سال 1360 سهميه ايران 392456 دلار بوده است.[1] دوم: شوراي امنيت: سازمان ملل 6 ركن اصلي دارد كه مهمترين ركن آن شوراي امنيت است كه بطور دائم انجام وظيفه مي‌كند. بر اساس ماده 23 منشور ملل متحد اعضاي شورا به دو دسته تقسيم مي‌شوند. 1. اعضاي دائم كه عبارتند از: چين، آمريكا، انگليس، روسيه و فرانسه2. اعضاي غير دائم كه 10 عضو دارد و براي مدت دو سال توسط مجمع انتخاب مي‌شوند. به موجب منشور ملل، اعضاي سازمان وظيفه اصلي حفظ صلح و امنيت بين المللي را طبق اصول و مقاصد سازمان بعهده شوراي امنيت گذاشته اند.[2] اعمال تبعيض آميز شوراي امنيت با كشورهايي كه زير بار زور خواسته هاي آنها نمي روند واقعاً نفرت انگيز است. بارزترين نشانه حركات تبعيض آميزانه اين شورا را در مقايسه با حمله عراق به دو كشور ايران و كويت ديده ايم. وقتي صدام حسين با چراغ سبز غربي ها، به قصد از بين بردن نظام تازه تأسيس جمهوري اسلامي، خاك كشور ما را مورد هجوم قرار داد با بي خيالي اين شورا مواجه شد. شاهد اين كلام ما اولين قطعنامه شورا در زمينه جنگ عراق و ايران«قطعنامه 479» بود كه در آن از ايران و عراق خواسته شده بود كه از كاربرد بيشتر زور خودداري كنند و اختلافات خود را از راههاي مسالمت آميز حل نمايند. آنچه در اين قطعنامه علاوه بر تأخير زياد در صدور آن جلب توجه مي‌كند آن است كه با گذشت 6 روز از آغاز جنگ و گواهي تمامي شواهد و قرائن بر متجاوز بودن عراق شورا هيچ توجهي به مسئوليت خود در احراز عمل تجاوز، تعيين متجاوز و پايان دادن به تجاوز نمي كند. مضافاً بر اينكه در يك برخورد يكسان با متجاوز و كشور مورد تجاوز از هر دو طرف مي‌خواهد از كاربرد بيشتر زور خودداري كنند. درواقع شوراي امنيت با تصويب قطعنامه 479 كه مهمترين وظيفه قانوني خود را در آن ناديده گرفته بود، تلويحاً تصميم خود را به لزوم ادامه جنگ عراق و ايران اعلام داشت و با سكوت طولاني بعدي، ايستادگي بر تصميم قبلي را آشكار ساخت. [3] اما بر خلاف جنگ با ايران، درجريان تجاوز اين كشور به كويت جامعه جهاني شاهد عكس العمل سريع، قاطع و تعيين كننده شورا بود. در روز 11 مرداد 1369 ش يعني همان روزي كه تهاجم عراق به كويت آغاز شد شوراي امنيت بلافاصله تشكيل جلسه داد. در اين جلسه در قالب قطعنامه 660 مطابق ماده 39 منشور ملل متحد به اتفاق آراء عمل تجاوز و نقض صلح و امنيت بين المللي را احراز كرد و از عراق خواست فوراً و بدون قيد و شرط كليه نيروهاي خود را از مواضعي كه در كويت اشغال كرده بود، عقب بكشد.[4] بعد از آن هم وقتي صدام به اشغالگري خود ادامه داد، تمام دنيا به خليج فارس لشكر كشي كردند تا كويت را پس بگيرند. اين مقايسه يكي از هزاران بي عدالتي و تبعيضاتي است كه شوراي امنيت بر عليه كشورهاي مستقلي مانند ايران عمل كرده و خواهد كرد. سوم: در ادامه روند تبعيض شوراي امنيت و بويژه آمريكا، چند وقتي است كه شاهد جبهه گيري مغرضانه اين شورا بر ضد برنامه هاي هسته اي ايران مي‌باشيم. اما بايد ديد كه حقيقت امر واقعاً چيست؟ در اين مورد بايد گفت كه از اواخر دهه 1980 م بعد از جنگ ايران و عراق، دولت ايران تصميم گرفت برنامه انرژي هسته اي خود را از سر بگيرد كه كارهاي اجرائي آن در زمان حكومت شاه در بوشهر آغاز شده بود. 70 درصد كار اين نيروگاه به قدرت توليد 1300 مگاوات برق را قبل از انقلاب شركت آلماني زيمنس انجام داده بود. در سال 1992 م. رضا امراللهي رئيس وقت سازمان انرژي اتمي ايران گفت: ايران مايل است اين دو رآكتور را در بوشهر تكميل كند.... تا از اين طريق 10 الي 20 درصد برق مورد نياز كشور تأمين شود. غير از اين ايران مايل است با كاربرد فن آوري اتمي در علوم پزشكي، كشاورزي و صنعت آشنا شود. غير از اين موارد براي اينكه بهانه اي دست دشمنان نيايد، ايران به عنوان عضو قراردادهاي بين المللي در زمينه سلاحهاي هسته اي از جمله n.p.t و قرارداد منع آزمايش هاي همه جانبه هسته اي(ctbt) برنامه هسته اي اش را كاملا شفاف نمود. در سال 1992«1371» كارشناسان سازمان انرژي اتمي از 6 مقر مظنون بازديد كرده و نتيجه گيري كردند كه مقامات ايراني با بازديد ما از هر مركز و تأسيساتي كه سازمان مشخص كرده بود موافقت كردند ... فعاليت هاي آن مراكز با كاربرد صلح آميز انرژي هسته اي و تشعشعات هسته اي منطبق بود. با ذكر تمام موارد فوق بايد گفت كه از لحاظ مسائل اخلاقي نيز مسئولين ما تمايل به تكثير و يا ساخت سلاح اتمي ندارند در اين ميان سخنان آقاي كمال خرازي وزير خارجه ايران در شهريور ماه 76 در پنجاه و دومين اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل جلب توجه مي‌كند: «جمهوري اسلامي ايران بر اساس اعتقادات اسلامي سلاحهاي كشتار جمعي را غير انساني و غير قانوني» مي‌داند اين سخنان در واقع برخاسته از تعاليم امام خميني (ره) است كه استفاده از اين سلاح‌ها را خلاف اسلام مي‌دانستند به طوري كه در زمان جنگ گرچه عراق به طور گسترده از سلاحهاي شيميايي عليه ايران استفاده كرد و حدود ده هزار نفر را از اين طريق مجروح و يا شهيد كرد اما ايشان با در نظر گرفتن جنبه هاي اخلاقي اجازه ندادند ايران به تلافي، به اين سلاحها متوسل شوند. غير از اين، مسئولين درجه اول كشور ما هم به تأسّي از امام خميني (ره) اين امر را تقبيح كردند، همانطوريكه رهبر عزيز انقلاب به اين مسئله اشاره كردند و رئيس محترم جمهوري هم در مصاحبه تلويزيوني با شبكه سي ان ان در تاريخ 18 دي ماه 1377 صراحتاً گفت: «ما قدرت اتمي نيستيم و قصد نداريم قدرت اتمي باشيم».[5] با همه اين مسائل همچنان برخورد آمريكا با اين مسئله كاملاً تبعيض آميز و ظالمانه است. به عنوان مثال در حاليكه رژيم صهيونيستي بدون توجه به كنوانسيونهاي منع توليد سلاحهاي هسته اي اقدام به تكثير اين نوع سلاحها مي‌نمايند، ايران با عضويت در كنوانسيون فوق بارها اعلام كرده است كه آمادگي همكاري با مراجع ذي ربط را دارد. آمريكا در تلاش جهت جلوگيري از پيشرفتهاي تكنولوژيك و فني ايران به بهانه ممانعت از دستيابي ايران به سلاحهاي هسته اي حتي با فعاليتهاي علمي و دانشگاهي ايران نيز مخالفت مي‌ورزد. با وجود اينكه كشورهاي ديگري از جامعه جهاني اكنون درگير رقابت هسته اي بوده و تلاش گسترده اي جهت دست يابي به تسليحات اتمي دارند، در حاليكه ايران بارها آمادگي همكاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي را اعلام كرده است، اين گونه فشارها و سياستها تنها بيانگر عزم آمريكا جهت تحت فشار قرار دادن ايران مي‌باشد. بديهي است دستيابي ايران حتي به فن آوري صلح آميز اتمي هرگز مطابق ميل آمريكا نخواهد بود لذا اين دولت سعي دارد با تحت فشار قرار دادن مراكز بين المللي ذي ربط و با حربه هاي سياسي و نه واقعيات و اسناد موجود در برنامه هاي صلح آميز هسته اي ايران خلل ايجاد نمايد.[6] در حقيقت همانطوريكه شما اشاره كرديد، شوراي امنيت هيچ واكنش روشني در قبال كشورهايي مثل اسرائيل، پاكستان هند و كره شمالي انجام نداده و علت آن غير از موارد ذكر شده ريشه در تحليلهاي عميقي دارد كه ما در اين فرصت بصورت فشرده و خلاصه در مورد هر يك از كشورهاي نامبرده علت اين امر را مورد بررسي قرار مي‌دهيم: 1. كره شمالي: اين كشور ابتدائاً عنوان مي‌كرد هدفش توليد برق است ولي مدتي است كه موضع خود را تغيير داده و تلاش مي‌كند به شكل هاي مختلف به آمريكا نشان دهد كه سلاح اتمي دارد و به صورت رسمي نيز اعلام كرده است كه دستيابي به بازدارندگي اتمي براي اين كشور تنها راه ممكن براي مقابله با تهديدات آمريكاست اما با اين حال نه آمريكا و نه شوراي امنيت آن فشاري كه به ايران وارد مي‌كنند به كره شمالي وارد نمي كنند آن هم به دو دليل: الف. كره شمالي داراي حاميان قدرتمند مانند روسيه و چين است كه اخيراً حداقل در يك مورد در شوراي امنيت از طرح مسئله هسته اي كره شمالي جلوگيري نموده اند در حاليكه ايران از حاميان قدرتمندي در سطح جهاني مانند چين يا روسيه برخوردار نيست. روسيه كه خود در حال همكاري هسته اي با ايران مي‌باشد نيز اخيراً به صورت تلويحي تغيير موضع داده و تا حدودي با فشارهاي ايالات متحده عليه كشورمان همنوا شده است. نمود آشكار اين چنين فشاري را بايد در سران گروه 8 در فرانسه دانست كه پوتين رئيس جمهور روسيه در آن حاضر بود و بر بيانيه هشدار آميز و تند گروه 8 در خصوص برنامه هاي هسته‌اي ايران مهر تاييد نهاد. ب. دليل ديگر آنكه كره شمالي واقعاً به سلاح هسته اي دست يافته و آمريكا مايل به درگيري نظامي احتمالي با كشوري كه مسلح به سلاح اتمي است و به دليل اقتصاد ويران خود چيزي را براي از دست دادن ندارد، نمي باشد لذا در مورد كره شمالي كمي با مماشات و عدم سختگيري برخورد مي‌كند.[7] 2. هند و پاكستان: در مورد اين دو كشور هم بايد گفت سياست آمريكا در برخورد با آنها در مورد سلاح اتمي تا زماني هست ك منافع امريكا تامين شود. آزمايشات هسته اي هند و پاكستان در سال 1998 م توانائي هسته اي آنها را تأييد كرده است. از آن پس«بمب اسلامي» پاكستان به واقعيت پيوسته است كه اين امر موجب نگراني شديد آمريكا و اسرائيل در مورد به خطر افتادن اسرائيل شد اين امر باعث شد كه از سوي امريكا و اقمارش اين دو كشور در ماه مه 1998«خرداد 1377» با تحريم روبه رو شوند اما واقعاً چه شد كه شوراي امنيت و آمريكا حساسيت زيادي در مورد فعاليتهاي هسته اي اين دو كشور نشان نمي دهند؟ واقعيت آن است كه بعد از آنكه آمريكا تصميم به جنگ علني عليه طالبان و جريان القاعده گرفت در اين بين هند و پاكستان به عنوان متحدين آمريكا به ائتلاف بين المللي عليه تروريسم پيوستند. آمريكا بخاطر نزديكي و ارتباط بيشتر پاكستان به طالبان روي همكاري آنها حساب ويژه اي باز كرد پاكستان نيز با وجود شرايط سخت و دشوار تصميم گرفت كه در كنار آمريكا قرار بگيرد. در نتيجه تحريم هاي پاكستان و هند كه در پي آزمايشان هسته اي وضع شده بود برداشته شد و امتيازات ويژه اي به آنها اهدا شد در حقيقت علت عدم حساسيت آمريكا نسبت به برنامه هاي تسليحاتي هند و پاكستان همراهي اين دو كشور با آمريكا و حفظ منابع اين كشور مي‌باشد.[8] 3. اسرائيل: اين كشور غير قانوني عليرغم اينكه بيشترين سلاح اتمي در خاورميانه را دارد، ولي با اين حال نه تنها مورد شماتت و تحريم شوراي امنيت قرار نمي گيرد بلكه مورد لطف و كمكهاي مالي آمريكا و حاميانش مواجه مي‌شود. امريكائيها مدعي اند كه از خاورميانة عاري از سلاحهاي كشتار جمعي حمايت مي‌كند. و بر اين اساس تلاش ايران براي دستيابي به سلاح هسته اي به صورت مستقيم منافع ملي آنها را تهديد مي‌كند و اين در حالي است كه آنها همواره از كمك هاي خويش جهت توسعه سلاحهاي كشتار جمعي و اتمي اسرائيل دريغ نكرده است. به عنوان مثال ديويد نيوتن، فرستاده ويژه آمريكا در سوريه، از اسرائيل به خاطر داشتن جنگ افزارهاي كشتار جمعي حمايت كرد. او گفت: بسياري از كشورها داراي چنين جنگ افزارهايي مي‌باشند كه بر ضد كسي استفاده مي‌كنند.[9]در حاليكه اسرائيل و آمريكا توافقنامه اي نظامي به ارزش يك ميليارد و ششصد ميليون دلار براي سرمايه گذاري در طرح سيستم جنگ افزارهاي پيشرفته ضد موشك در اوائل فروردين 1377ش امضا كردند. اين توافقنامه را اسحاق مردخاي وزير جنگ اسرائيل و كوهن، وزير دفاع آمريكا درواشنگتن امضاء كردند. راديو رژيم صهيونيستي هم چنين گفت: هم اكنون 250 ميليون دلار در چارچوب موافقتنامه تجهيز جنگ افزارهاي نيروي هوائي در اختيار اسرائيل قرار داده است.[10] در اين مورد رئيس جمهوركشورمان اين عمل را مورد انتقاد شديد قرار داد: «عجيب است كساني كه دلشان براي بشريت مي‌سوزد در حالي كه اسرائيل يك نيروي اتمي است و به هيچ وجه هم حاضر نيست به قواعد آژانس بين المللي انرژي اتمي تن بدهد، مورد حمايت قرار مي‌گيرد ولي ايراني كه هنوز هم نتوانسته نيروگاه اتمي اش را كه قبل از انقلاب شروع كرده به ثمر برساند مورد حمله قرار مي‌گيرد... اينها«منظور از سياست دو گانه آمريكا بهانه هايي براي تحميل يك سلسله سياست هاي خاص بر ايران و منطقه است.[11]اين انتقاد رئيس جمهور در حقيقت در امتداد انتقادات و فرمايشات رهبر بزرگوار ايران اسلامي بود كه بارها و بارها اين عمل تبعيض آميز مدعيان حقوق بشر را مورد انتقاد شديد خود قرار داده بودند. نتيجه گيري كلي: با تمام مطالبي كه گفته شد، حتماً شما دوست عزيز تصديق مي‌فرمائيد كه برخورد آمريكا و شوراي امنيت با مسئله سلاح اتمي ايران كاملا سياسي و بدور از واقعيت است. در يك كلام بايد گفت علت حساسيت آمريكا و اقمارش در مورد اين مسئله آن است كه چون منافع آمريكا تأمين نمي شود و ايران اسلامي به عنوان ام القراي جهان اسلام در مقابل زورگوئي هاي امريكا و شوراي امنيت مي‌ايستد ولي كشورهاي ديگر، چون داشتن سلاح اتمي آنها ضرري به منافع آمريكا نمي زند مورد انتقاد قرار نمي گيرند. اين سياست آمريكا يك سياست كاملاً منافقانه است زيرا از همين برنامه در زمان محمد رضا شاه حمايت مي‌كرد، به اين خاطر كه شاه در خدمت آنها بود ولي عين همين برنامه را در زمان جمهوري اسلامي مغاير صلح بين الملل مي‌خواند!! زيرا رژيم فعلي ايران زير بار زور آنها نمي‌رود. در پايان از مكاتبه شما با اين مركز تشكر مي‌كنيم. قال الله تعالي: ولن يجعل الله للكافرين علي المومنين سبيلا؛ و خداوند هرگز بر(زيان) مومنان براي كافران راه (تسلطي) قرار نداده است «نساء، 141» --------------------------------------------------------------------------------[1] . ر. ك. شناسنامه سازمانهاي بين الملل، سازمان ملل متحد ص 100 انتشارت وزارت خارجه تهران [2] . براي آگاهي بيشتر ر.ك: فرهنگ جديد سياسي، محمود مهرداد، انتشارات هفته، مهر 1363 [3] . ر.ك: نقش عراق در شروع جنگ منوچهر پارسا دوست، تهران: شركت سهامي انتشار، 1369 ص 432 [4] . ر.ك: جنگ خليج فارس در اسناد محرمانه، پيرسالينجر، اريك لوران، ترجمه هوشنگ لاهوتي، شركت انتشارات پاژنگ، 1370 ص 96 [5] . ر.ك: تحريم ايران، شكست يك سياست، مؤلف: حسين عاليخاني مترجم: محمد متقي نژاد، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي صص 331 و 332 [6] . ماهنامه زمانه، صاحب امتياز مؤسسه فرهنگي دانش و انديشه معاصر ش 14، آبان 82، صص 50 و 51 [7] . ماهنامه ديدگاهها و تحليلها، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، شماره 173، مهرماه 82، ص 52 الي 55 [8] . مقاله، جي كي بادال و جي ان ماهانتي، مجله تحليل استراتژيك ش 26، پائيز 2002م به ترجمه پريوش مظفري، در ماهنامه ديدگاهها و تحليل ها، ش 173 ص 45 الي 51 [9] . روزنامه جمهوري اسلامي، 11/ 12/ 1376 [10] . روزنامه كيهان، 26/1/1377 [11] . چالش هاي ايران و آمريكا بعد از پيروزي انقلاب، حميد معبادي، مركز اسناد انقلاب اسلامي، ص 195، پائيز 1381 .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه