پيامبراکرم- صلی الله علیه و آله - قبل از مبعوث شدن به پیامبری از چه دین و آیینی پیروی می کرده است ؟

در برخي روايات آمده است که پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ قبل از بعثت و نزول وحي در غار حراء مشغول اعتكاف مي شد. امام علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: «و لقد كان يجاور في كل سنة بحراء فأراه و لايراه غيري؛ پيامبر پيش از بعثت مدتي در هر سال در كوه حرا حراء به سر مي برد در آن حال من او را مي ديدم ولي ديگري جز من او را نمي ديد»؛ و نيز آن حضرت قبل از بعثت دور خانه خدا طواف نموده و حج بجا مي آورد. برای روشن شدن مطلب ابتدا به نقل سخنان برخی علما و سپس ارائه دلیل های آنان می پردازیم: الف) علامه مجلسی از شيخ طوسي نقل كرده است كه برخي از علما قائل شده اند آن حضرت از شريعت پيامبران پيش از خود پيروي مي كرد؛ لكن برخي از علماي بزرگ و نامي شيعه همچون شيخ طوسي ، ميرزاي قمي و علامه مجلسي معتقدند آن حضرت قبل از بعثت پيرو اديان پيامبران پيش از خود نبوده و در عين حال موحد بوده و به نظر شيخ طوسي و علامه مجلسي آن حضرت از مناسك و احكام خاصّي كه از سوي خداوند به وي الهام مي شده پيروي مي كرده است. شيخ طوسي در عدةُ الاصول مي نويسد: «پيغمبر نه قبل از نبوت و نه بعد از آن پيرو دين پيغمبران پيش از خود نبوده، هر عملي كه انجام مي داده مطابق شريعت خاص خود بوده است و علماي شيعه مي گويند قبل از بعثت امور خاصّي به آن حضرت وحي مي شد». ميرزاي قمي مي نويسد: «حق آن است كه پيغمبر قبل از بعثت عمل به احكام شرع مي نمود ولي نه به دين پيغمبران پيش از خود، زيرا ما آن حضرت را از همه انبياء برتر مي دانيم، اگر او پيرو دين قبل از خود بود، مي بايد مفضول بر فاضل مقدم گردد، و آن هم از نظر عقلي درست نيست». علامه مجلسي مي گوید: "آنچه از اخبار معتبر و متعدد و فراوان برايم روشن گرديد اين است كه آن حضرت قبل از بعثت مورد تأييد روح القدس بوده است. ملكي با او سخن مي گفت صدايي را مي شنيد ، سپس بعد از چهل سال (به مقام رسالت) رسيد به طوری كه آن ملك با او به صورت روبرو و مستقيم سخن مي گفت و قرآن را بر او نازل كرد و به او دستور تبليغ داد، در حالي كه پيامبر قبل از (بعثت) خدا را با انواع عبادات مي پرستيد، كه آن عبادت ها موافق آن چيزي بود كه پس از بعثت به مردم تبليغ مي كرد و يا به گونه ديگري بود. حال يا موافق شريعت ابراهيم- علیه السلام - و يا پيامبران غير از ابراهيم- علیه السلام - از پیامبران قبل ازپيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ، البته نه بدان صورت كه وي تابع آنها و عامل به آيين و شريعت آنها باشد، بلكه بدين صورت كه آنچه به پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ وحي مي شد مطابق برخي از شرايع سابق بود". ب) دلائل علامه مجلسي و برخي ديگر از محققان موافق او 1. اولين دليل اين مدعا سخن امام علي ـ عليه السلام ـ در خطبه قاصعه مي باشد، که آن حضرت مي فرمايد: پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ از بعد از دوران شيرخوارگي تحت مراقبت و تربيت فرشته اي از فرشتگان خداوند قرار داشت؛ «و لقد قرن اللَّه به صلي اللَّه عليه و آله من لدن أن كان قطيماً أعظم ملك من ملائكته يسلك به طريق المكام و محاسن اخلاق العالم ليله و نهاره؛ از لحظه اي كه پيغمبر را از شير گرفتند خدا بزرگترين فرشته از فرشتگان خود را قرين او نمود، تا اخلاق حسنه و صفات پسنديده را شب و روز به وي بياموزد». اين سخن امام علي ـ عليه السلام ـ گواه روشني است بر اين كه رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ قبل از بعثت به طور مستقيم تحت تربيت و هدايت ملكي از بزرگترين ملائكه خداوند قرار داشته، از اين رو مناسك و عباداتش را مي توان مطابق دستورات آن فرشته دانست. 2. اخبار و روایات بسيار زيادي داريم كه پيامبران و ائمه ـ عليهم السلام ـ از آغاز زندگی به وسيله روح القدس تأييد مي شده اند. 3. از سوي ديگر در مورد حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ در قرآن آمده که آن حضرت در گهواره لب به سخن گشود و شهادت به نبوت خود و برخي از تعاليم دين خويش داد و فرمود: إِنّي عبدُ اللهِ آتاني الكتابَ و جعلنِي نبيّاً وَ جعلنِي مباركاً أَينما كنتُ و أوصانِي بالصلاةِ ما دُمْتُ حيّاً؛ «من بنده خدا هستم، به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است و هر جا كه باشم مرا با بركت ساخته، و تا زنده ام به نماز و زكات سفارش كرده است». همچنين در مورد حضرت يحيي ـ عليه السلام ـ داريم كه خداوند متعال او را وارث حضرت ذكريا- علیه السلام - قرار داد، قرآن مي فرمايد: يا يحيي خذالكتاب بقوّة و آتيناه الحكم صبيّاً؛ «اي يحيي، كتاب (خدا) را به جد و جهد بگير، و از كودكي به او نبوت داديم». چنان كه موسي- علیه السلام - و ابراهيم- علیه السلام - مورد توجه خاص خداوند بودند. اينها نشان مي دهد كه انبیاء در سنين كودكي به مقام نبوت مي رسند؛ لذا پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ نيز قبل از بعثت نبي بوده و مستقيماً از سوي خداوند دستورات و احكام شرعي خود را دريافت مي كرده است... 4. روايات زيادي وجود دارد كه نشان مي دهد پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ قبل از بعثت عباداتي همچون حج و طواف را بجا مي آورده و در غار حراء عبادت مي كرده است و هنگام غذا خوردن و موارد ديگر نام خدا را بر زبان جاري نموده و خداوند را حمد و ستايش مي كرده است؛ این روایات از دو حال خارج نيست؛ يا این که گفته شود پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ اين عبادت ها و مناسك را طبق دستورات شريعتي مخصوص خويش انجام مي داده كه خداوند به آن حضرت وحي مي كرده و يا این که بگوییم آنچه انجام می داده است بر طبق شرايع ساير پيامبران قبل از خود بوده است. با توجه به دلائل چهارگانه فوق بايد گفت: به نظر برخي از علماي شيعه پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ قبل از بعثت از هيچ يك از شرايع آسماني پيامبران قبل از خود پيروي نمي كرد بلكه در اصول اعتقادي موحد و يكتا پرست بوده و در فروع ديني از دستورات خداوند كه توسط ملكي از ملائكه به وي ابلاغ مي شده اطاعت مي كرده است و اين عبادت دارای نام خاصي که بتوان به آن اشاره کرد نبوده است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه