تخمین زمان مطالعه: 22 دقیقه
امام خمینی(ره) و مبارزه راهبردی با رژِیم پهلوی / معرفی کتاب تاکتیکهای مبارزاتی امام خمینی(ره)
انقلاب اسلامی ایران یکی از پدیده های شگفت و تحسین برانگیز تاریخ معاصر جهان است که هم بررسی چگونگی وقوع آن و هیم شیوه ی رهبری عالمانه امام خمینی (ره) به عنوان رهبر آن مورد توجه قرار گرفته است. افراد و گروههای مختلف با افکار متفاوت و گاه متناقض، روند رهبری و راهبردهای مبارزاتی امام را در طول دوران مبارزه با رژیم پهلوی مورد بررسی و تحقیق و توجه قرار داده اند.
شناسه کتاب
کتاب تاکتیکهای مبارزاتی امام خمینی (ره) تالیف دکتر حسین احمدی در زمستان 1390 در شمارگان 2000 جلد و شامل 496 صفحه مصور توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است. این اثر یکی از موضوعات طرح تدوین تاریخ انقلاب اسلامی است که در مرکز اسناد انقلاب اسلامی تهیه گردیده است. این کتاب شامل سه بخش میباشد که در هربخش از زوایای گوناگون به تاکتیکهای مبارزاتی امام خمینی (ره) پرداخته شده است. بخش اول با عنوان ویژگیهای مبارزه و قیام امام خمینی (ره) شامل 3فصل، بخش دوم با موضوع دامنه و گسترهی مبارزاتی امام خمینی (ره) شامل 3 فصل و بخش سوم با عنوان راهکارهای امام خمینی (ره) در دوران مبارزه شامل 4 فصل میباشد.
در مقدمه این کتاب میخوانیم :
وجود سه عنصر رهبری، حضور مردم و ایدئولوژی انقلابی برای هر انقلابی لازم است. در انقلاب اسلامی ایران نیز پیوند عمیق و آگاهانه ی رهبری و مردم براساس مکتب تشیع عامل محرکه ی انقلاب بود. امام خمینی (ره) روحانی مجاهد و مرجع تقلید مبارزی بود که با الهام از از سیره نبی گرامی اسلام (ص) و امامان شیعه و در سایهی درسآموزی از تاریخ اسلام و کسب تجربه از رویدادهای زندگی، مبارزه با ظلم و جور پهلوی را تکلیف شرعی و الهی دانسته و ابتدا در یک فرآیند نسبتاً طولانی با توکل برخدا و اخلاص در اعمال و رفتار خویش، با تبلیغ و ترویج اسلام ناب محمدی (ص)، مردم و فضای فکری حوزههای علمیه را با جریان مبارزه همراه نمود.
در پیشگفتار آمده است :
انقلاب اسلامی ایران یکی از پدیده های شگفت و تحسین برانگیز تاریخ معاصر جهان است که هم بررسی چگونگی وقوع آن و هیم شیوه ی رهبری عالمانه امام خمینی (ره) به عنوان رهبر آن مورد توجه قرار گرفته است. افراد و گروههای مختلف با افکار متفاوت و گاه متناقض، روند رهبری و راهبردهای مبارزاتی امام را در طول دوران مبارزه با رژیم پهلوی مورد بررسی و تحقیق و توجه قرار داده اند.
بخش اول
بخش اول با عنوان ویژگیهای مبارزه و قیام امام خمینی (ره) شامل 3 فصل میباشد. در فصل اول با موضوع خصوصیات شخصیتی امام خمینی (ره) و تاثیر آن بر شیوهی مبارزاتی ایشان به موضوعاتی چون؛ از آغاز تولد تا هجرت به قم شامل؛ ((تاثیر روانی شهادت پدر)) و ((از اراک تا قم))، تاثیر پذیری از اساتید و اخلاق دینی شامل: ((عرفان وتذهیب نفس)) و ((تاثیر جهاد اکبر برجهاد اصغر)) پرداخته شده است.
در قسمتهایی از این فصل میخوانیم :
در روز بیستم جمادی الثانی 1320/ اول مهر 1281/ 21 سپتامبر 1902 در سالروز تولد حضرت فاطمهی زهرا (س) در شهرستان خمین از توابع استان مرکزی ایران در خانوادهای متدین و فاضل از سلاله ی پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) فرزندی چشم به جهان گشود که او را روح الله نام نهادند. پدر بزرگوار وی مرحوم آیت الله سید مصطفی موسوی از معاصران مرحوم آیتالله العظمی میرزای شیرازی بود که پس از چند سال اقامت در نجف اشرف و فراگیری علوم و معارف اسلامی به درجه ی اجتهاد نایل آمد و به ایران بازگشت و در شهرستان خمین به راهنمایی و ارشاد مردم و هدایت آنان در امور دینی مشغول شد. حضور آقا سید مصطفی به سبب ناامنی و درگیریهای خوانین محلی و هجوم یاغیان و اشرار مایهی آرامش و تسلی خاطر اهالی خمین و مانع بزرگی در برابر زورگویان دولتی و خوانین ستم پیشه بود. اما هنگامی که سید مصطفی برای ابراز شکایت از ظلم و بیداد خوانین شهرستان خمین در ذیقعده 1320/ 23بهمن 1281 رهسپار اراک بود، در بین راه مورد حملهی غافلگیرانه ی مزدوران تروریست قرار گرفت و در سن چهل و چند سالگی به شهادت رسید. گرچه با سعی و پیگیری خانواده و اقوام مرحوم سید مصطفی، قاتل – جعفر قلی خان – در 1322ق/ 1283ش در میدان توپخانهی تهران اعدام شد و بستگان سید مصطفی پیروزمندانه به خمین بازگشتند، اما حادثهی مرگ پدر بعدها برای روحالله، که در هنگام مرگ آقا سید مصطفی چند ماه بیشتر نداشت، مایهی افتخار و سرمشق زندگی شد و خاطرهای از ایستادگی و شجاعت در برابر ظلم و ستم خوانین و دفاع از محرومین و مستضعفین را در ذهن مردم به یادگار گذاشت و روح الله نیز دوران خردسالی و نوجوانی خویش را در کنار مردم خمین به دفاع از خانه و کاشانه در مقابل اشرار و یاغیان پرداخت.
فصل دوم
در فصل دوم با عنوان امام خمینی (ره) و بهره گیری از آموزههای دینی و مظاهر ملی در مبارزه به موضوعاتی مانند: امام و مسئله ی احیای ارزشهای دینی شامل: ((احیای سنت امر به معروف و نهی از منکر))، ((بازشناسی معنای واقعی تقیه))، ((تلقی امام خمینی (ره) از مفهوم انتظار)) و ((در اندیشه ی حکومت عدل الهی))، بهرهگیری از نمادهای ملی برای تحکیم هویت ملی و فرهنگی شامل: ((تاکید بر استقلال طلبی و حفظ هویت فرهنگی ایران)) و ((اصرار بر پاسداری از شجرهی طیبه ی آزادی و آزادگی)) پرداخته شده است.
در بخشهایی از این فصل آمده است :
«میدانیم که تاکید انبیای الهی بر این بود که باید مسیر حق را از باطل تشخیص داد و با برهان و منطق در صدد اثبات و ترویج آن بر آمد و به نقد افکار مخالفان و طرفداران باطل و تبلیغ اندیشه های حق جویانه پرداخت. امام خمینی (ره) با الهام از این حرکت انبیا، شعار احیای اسلام ناب محمدی را مطرح کرد و با احیای ابعاد فراموش شدهی اسلام، وظیفه و رسالت اصلی خویش را زنده کردن بعد سیاسی این آیین مقدس دانسته و با کمک و همراهی یاران با وفای خود انقلاب اسلامی را پایه ریزی کرد. تاریخ انقلاب اسلامی نیز گویای این نکته است که اولین شعاری که امام خمینی (ره) مطرح کرد مسوله احیای اسلام بود. مروری بر سخنان وی در همان آغاز نهضت نیز بیانگر آن است که مبنای برپایی چنین انقلابی احساس خطر از پیرامون فراموشی اسلام بوده است.»
فصل سوم
در فصل سوم بخش اول با عنوان مقایسهی شیوه ی مبارزاتی امام خمینی (ره) با دیگر رهبران مبارز دنیا موضوعاتی مانند: تفاوت در بافت شخصیتی و ابعاد اخلاقی شامل)): شجاعت و شهامت بینظیر در راه مبارزه))، ((ایمان به هدف و پرهیز از امیال مادی)) و(( پیشتازی و همراهی با مردم در روند مبارزه))، تمایز در شکل و اجرای تاکتیکهای رهبری شامل: ((ایدئولوگ، فرمانده و معمار انقلاب))، ((رهبر به عنوان فرمانده و بسیج کننده نیروهای انقلاب))، ((رهبر به عنوان مدیر و معمار یک انقلاب)) و ((عدم سازش و معامله با دشمنان در جریان مبارزه)) مورد بررسی قرار گرفته اند.
در قسمتهایی از این فصل میخوانیم:
« اگر گسی در مسیر مبارزه با دشمنان انگیزه و ایمان کافی به اهداف و آمال مادی و معنوی خود نداشته باشد، در مراحل مختلف مبارزه دچار تردید و ترس میشود و چه بسا ممکن است میدان را به نفع رقیب و دشمن خویش رها کند و شکست را بپذیرد. اما ایمان و اعتقاد راسخ به هدف و آرمان مبارزه، نیرو و توان مضاعفی به مبارزه در سیر حرکت و نبرد خود با دشمنانش می دهد و بستری را از نظر روحی و روانی برای او فراهم میکند تا بتواند با اعتماد و اطمینان بیشتری به حرکت خویش ادامه دهد. رهبر فرزانه ی انقلاب اسلامی ایران نیز این خصیصه ارزشمند را در سایه ی ایمان و اعتقاد به قدرت لایزال الهی در وجود خویش نهادینه کرده بود و بر این اعتقاد بود که خلوص و معنویت در هدف، هم موجب نورانیت قلب و توجه به ارزشهای معنوی میشود و هم سبب دوری از سیاستهای ریاکارانه و التقاطی میگردد.»
بخش دوم
بخش دوم با عنوان دامنه و گستره ی مبارزاتی امام خمینی (ره) شامل 3 فصل میباشد. در فصل اول با عنوان امام خمینی (ره) و شیوه ی مبارزه در دوران پهلوی اول موضوعاتی مانند: ظهور رضاخان و وضعیت روحانیت، رضا خان و دوران مدارا با روحانیت، رضا خان و دوران مقابله با روحانیت، امام خمینی (ره) و دیکتاتوری رضاخانی، امام خمینی (ره) و تجربه آموزی از اوضاع زمانه و انتقاد از وضع موجود طرح گردیده اند.
در بخشهایی از این فصل آمده است:
«بعد از آنکه در بهمن 1303ش/1343ق مجلس شورای ملی مقام فرماندهی کل قوا را از احمد شاه گرفته و به سردار سپه تفویض کرد، در آبان 1304ش/1344ق نیز سلسله قاجاریه با فشار رضا خان و با مصوبه ای منقرض شد و انگلستان و سپس شوروی بلافاصله حکومت موقت رضا خان را به رسمیت شناختند. روسها حتی به منظور ابراز دوستی خود به رضا خان، نمایندگی خود را در تهران به سفارت کبری ارتقاء دادند. رضا خان برای رسیدن به قدرت و تثبیت حکومت خویش، روش واحدی را در قبال مذهب و فرهنگ دنبال نکرد و خط مشی مذهبی وی قبل از سلطنت و بعد از آن کاملاً متفاوت بود. به نظر میرسد یکی از دلایل موفقیت او برای رسیدن به حکومت، ریاکاری، تظاهر به دینداری و حفظ ظواهر شعائر دینی و مذهبی بود و به این وسیله توانست نظر مساعد بسیاری از مردم و روحانیون داخل و خارج را نسبت به خود جلب کند.»
در عنوان رضا خان و دوران مقابله با روحانیت میخوانیم:
«به نظر میرسد که با روی کار آمدن رضا خان تعدادی از مشاوران وی که ترکِ سنت و اخذ فرهنگ غربی را مهمترین عامل پیشرفت میدانستند، با در دست گرفتن پستهای کلیدی کشور سیاست مدرن کردن ایران را در زمینه های اداری،اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مد نظر قرار دادند. در اولین مرحلهی این سیاست نوسازی فرهنگی، پوشاک مردان مورد توجه قرار گرفت و با وضع قانون 1307ش/1347ق به جز روحانیان، کلیه ی اتبای ذکور ایرانی موظف شدند تا لباس متحدالشکل پوشیده و کلاه پهلوی بر سر بگذارند. با اجرای این قانون که بلافاصله در ادارات دولتی و خصوصی و شهرهای بزرگ و پر جمعیت به مرحله ی اجرا درآمد، به تدریج از تعداد افرادی که مجاز بودند از لباس روحانیت استفاده کنند کاسته شد.»
در عنوان انتقاد از وضع موجود در اولین گام مبارزه آمده است :
انتقاد امام خمینی (ره) از وضع موجود و اوضاع زمانه دو وجه داشت :
الف) انتقاد از حکومت رضا خان و تداوم ساختار سیاسی قدرت
ب) انتقاد و ابراز گلایه از جمود فکری و عدم تحرک و انفعال سیاسی در حوزه های علمیه و در میان طبقه ی روحانیت که با ظرافت خاصی بیان میشد تا مورد سوءاستفاده ی دشمنان اسلام قرار نگیرد.
فصل دوم
در فصل دوم این بخش با عنوان استراتژی مبارزاتی امام خمینی (ره) با پهلوی دوم از آغاز تا زمان تبعید به موضوعاتی چون: امام خمینی (ره) بعد از سقوط رضا خان شامل: (( اولین اقدامات مبارزاتی امام خمینی (ره) ))،(( امام خمینی (ره) و نهضت ملی شدن صنعت نفت)) و(( رژیم پهلوی و لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی))، ورود جدی امام خمینی به صحنهی مبارزه شامل: ((مقابله با لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی))، ((موضع امام خمینی (ره) در برابر انقلاب سفید)) و ((فاجعهی مدرسه فیضیه قم)) و امام خمینی و تداوم مبارزه در مرحله اول رهبری شامل: ((پانزده خرداد 42 نقطه عطف انقلاب اسلامی)) و ((واکنش امام به لایحه کاپیتولاسیون و تبعید ایشان)) پرداخته شده است.
در عنوان مقابله امام با لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی آمده است:
«با اعلام این تصویبنامه ی خائنانهی لایحه ی انجمنهای ایالتی و ولایتی ازسوی رژیم پهلوی، فرصت مناسبی برای امام خمینی (ره) پیش آمد تا رسالت تاریخی و وظیفه اسلامی خویش را آغاز نماید و از این مصوبهی ضداسلامی به عنوان انگیزهای برای بیداری و به حرکت در آوردن امت مسلمان استفاده کند. نقش امام در روشن ساختن اهداف واقعی شاه و گوشزد کردن رسالت خطیر علما و حوزه های علمیه در این شرایط کارساز بود. ایشان که تصویب لایحه ی مذکور را مقدمه ی برنامه های ضداسلامی شاه میدانست، علمای طراز اول را هم دعوت کرد تا در منزا فرزند شیخ عبدالکریم حائری بنیانگذار حوزه ی علمیه ی قم گرد هم آیند و در باره ی این لایحه به مشورت و تصمیم گیری بپردازند.»
فصل سوم
در فصل سوم با عنوان ابزار و اشکال مبارزه ی امام خمینی در دوران تبعید موضوعاتی چون: ترکیه اولین تبعیدگاه رهبر انقلاب لسلامی شامل: ((علل تبعید امام به ترکیه)) و ((اقدامات مبارزاتی امام در ترکیه))، ادامهی مبارزهی امام خمینی (ره) در کشور عراق شامل: ((علل تبعید امام به شهر نجف))، ((مشکلات عمده ی امام برای ادامه مبارزه)) و ((راهکار مبارزاتی امام در عراق))، فرانسه سکوی پیروزی امام خمینی (ره) در مبارزه علیه خاندان پهلوی شامل: ((سرافرازی امام در یک امتحان بزگ الهی))، ((چرا فرانسه سومین تبعیدگاه امام شد)) و ((بهره گیری از امکانات موجود برای زدن ضربهی نهایی بر پیکرهی نظام شاهنشاهی )) مورد بررسی قرار گرفته اند.
در عنوان علل تبعید امام به ترکیه میخوانیم:
« پس از انکه رژیم پهلوی نتوانست امام خمینی (ره) را از تبلیغ اصول دین اسلام و احیای اندیشهی حکومت اسلامی باز دارد، تصمیم گرفت که ایشان را تبعید کند. به همین دلیل پس از قیام 15 خرداد 42 شاه به دنبال بهانهای برای حذف شخصیت امام بود، غافل از اینکه اندیشه ی آن حضرت در دل و جان مردم نفوذ یافته بود. به نظر دولتمردان پهلوی به سبب محبوبیت رئزافزون امام در میان مردم، بهترین راهحل برای کمرنگ نمودن حضور رهبری، تبعید امام خمینی (ره) و دور نمودن ایشان از یاران و پیروان خویش وبد. زیرا نه امکان حذف فیزیکی و به شهادت رسانیدن ایشان وجود داشت و نه میشد مانع از ادامهی فعالیت او شد. بر همین مبنا در شب 13 آبان 1343 صدها کماندوی چترباز مسلح همراه ماموران ساواک و به سرپرستی سرهنگ مولوی، رئیس ساواک تهران، خانهی آن حضرت را محاصره کردند و از بام و دیوار وارد منزل امام شدند و پس از ضرب و شتم حاضران در منزل، امام خمینی (ره) را دستگیر کرده و فردای آن رئز ایشان را از فرودگاه تهران به ترکیه تبعید نمودند.»
در عنوان اقدامات مبارزاتی امام در ترکیه میخوانیم:
«امام خمینی(ره) در همان نخستین لحظات ورود به تبعیدگاه برآن شد که مبارزات خود را به شکلی تازه دنبال کند و تا حدی که امکانات آن زمان اجازه میداد، نهضت اسلامی ایران را تداوم بخشد. او رسالت مقدس و اسلامی مبارزه با ظلم و استکبار و تلاش در راه آگاهی و بیداری توده های مسلمان را به شیوه های دیگر دنبال نمود و با ارائه ی مسائل جدیدی از اسلام، در حوزه های دینی و جامعه ی اسلامی تحولی بنیادین را پیریزی کرد. امام نگارش تحریرالوسیله را آغاز کرد و با طرح مسائل سیاسی و اجتماعی اسلام، در کنار مسائل عبادبی، در راه بیاثر ساختن شعار استعماری تفکیک دین از سیاست، گام ارزنده و است و استواری برداشت. به بیانی دیگر از فردای تبعید هدف خویش را که اصلاح و مبارزه با ظلم و بیداد و استقرار اسلام بود، فراموش نکرد و علیرغم شکست ظاهری بعد از قیام 15 خرداد و شدیدتر شدن جو خفقان و استبداد، روند تازهای را در سیر مبارزه ی خود طراحی و ترسیم نمود.»
در عنوان علل تبعید امام به شهر نجف آمده است:
«اقامت امام خمینی (ره) در کشور ترکیه یازده ماه طول کشید و ایشان در روز 13 مهر 1344ش/ 9جمادیالثانی 1385ق به همراه فرزندشان آیتالله حاج آقا مصطفی از ترکیه به تبعیدگاه دوم،کشور عراق حرکت کرده و بعد از توقف کوتاهی در فرودگاه بغداد به طرف شهر کاظمین رفتند. ابتدا در مسافرخانه های مستقر شده و بعد از زیارت حرم ائمه ی اطهار امام هادی و امام حسن عسکری (ع) با منزل آیتالله خویی تماس گرفته و خبر آمدن خویش را به نجف اعلام کردند. اما مهمترین پرسشی که در اینجا مطرح است، این است که چرا امام خمینی (ره) محل اقامت خویش را تغییر داد؟ و آیا این تغییر مکان به خواست شخص امام بود یا اینکه نوعی اجبار و تبعید به شمار میآمد؟ و اگر این تبعید از سوی دولت ایران و به فرمان محمدرضا شاه طراحی و اجرا میشد، چرا کشور عراق برای این منظور در نظر گرفته شده بود؟ بدون تردید این تغییر مکان نیز به خواست و ارادهی امام و فرزند ایشان نبود بلکه به دلیل امتناع دولت ترکیه از ادامه پذیرش وی، با هماهنگی ماموران امنیتی ایران از امام خواسته شد تا کشور ترکیه را ترک و به کشور عراق برود. (در ادامه این بخش از کتاب به دلایل انتخاب نجف به عنوان تبعیدگاه دوم امام پرداخته شده است که مطالعه آن به علاقمندان توصیه میگردد)»
بخش سوم
بخش سوم با عنوان راهکارهای امام خمینی(ره) در دوران مبارزه شامل چهار فصل میباشد.
در فصل اول با عنوان تاکتیکهای مبارزاتی امام (ره) در حوزه ی فرهنگ به مواردی چون: امام خمینی(ره) و حوزههای علمیه شامل: ((امام (ره) و مرجعیت آیتالله بروجردی))، ((مخالفت و ممانعت امام خمینی(ره) از انتقال توان علمی حوزهی علمیه قم به نجف)) و ((اصلاحات فرهنگی امام (ره) در حوزهی علمیه قم))، امام خمینی(ره) و روحانیت زمان شامل: ((بهره گیری از توان بالقوه مرجعیت شیعه)) و ((امام خمینی(ره) و روحانی نماها))، ترسیم و طراحی آرمانشهر اسلامی شامل: ((امام (ره) و حکمت و فلسفه اسلامی))،(( تبیین تئوری حکومت اسلامی))، ((بیان تئوری ولایت فقیه)) و ((تاکید بر ارزشهای اسلامی و طرد باورهای الحادی))، تبلیغ در قاموس مبارزاتی امام خمینی(ره)شامل: ((اهمیت و اهداف تبلیغ))، ((بایستههای تبلیغ))، ((ابزارهای تبلیغ)) و ((اماکن تبلیغ شامل: کارکرد ارتباطی- رسانه ای مسجد، کارکرد حمایتی- پشتیبانی مسجد، کارکرد فرهنگی- هویتی مسجد و مسجد و حفظ همبستگی در جامعه)) اشاره گردیده است.
در عنوان تبیین تئوری حکومت اسلامی آمده است:
«بعد از سقوط سلسله صفویه و جدا شدن علما از بدنهی قدرت سیاسی، فصل تازهای در زمینه ی فلسفه ی سیاسی و اندیشه ورزی پیرامون قدرت و سیاسی در میان علمای دینی آغاز شد و زعمای مذهبی به انگیزه ها و دلایل مختلفی و در شرایط زمانی و مکانی خاص به بیان دیدگاههای اسلام در باب سیاست و قدرت پرداختند. اما نخستین روحانی که به شکلی مجزا در قالب نظری به تحلیل و تبیین حکومت اسلامی پرداخت و به شکل عملی در راه استقرار و پیدایش آن تلاش و مجاهدت نمود حضرت امام خمینی(ره) بود.»
در عنوان بیان تئوری ولایت فقیه میخوانیم:
«ولایت فقیه به عنوان یکی از مبانی فکری و اعتقادی اصولی ما در مسئله ی حکومت اسلامی مطرح بوده و استمرار امامت و رهبری رسول خدا (ص) و ائمه ی معصومین (ع) در جامعه ی اسلامی محسوب میگردد. اصولاً یک از ویژگیهای بارز و مشخصههای مهم حکومت اسلامی، وجود ولایت فقیه در رهبرب و رأس جامعه میباشد و بدون آن حکومت اسلامی مفهومی ندارد. نظریه ی ولایت فقیه پیشینه و پشتوانهای تاریخی در تاریخ تشیع دارد و به دیدگاهی اطلاق می شود که نظام سیاسی مشروع در دوران غیبت امام زمان (عج) را تعریف و تشریح می ماید.»
در فصل دوم با عنوان تاکتیکهای سیاسی امام (ره) در روند مبارزه به موضوعاتی مانند :
« نفی و ابطال مشروعیت سیاسی نظام پهلوی شامل: ((تاکید بر سرسپردگی محمدرضا شاه به غرب))، ((برملا کردن رابطه دولت پهلوی با اسرائیل)) و ((بهره گیری از مبارزهی منفی و تهدید روانی))، گسترده نومدن دایره و میدان مبارزه شامل: ((تاکید بر حضور همهی اقشار و گروهها در مبارزه))، ((امام خمینی(ره) و امت اسلامی)) و ((امام خمینی(ره) و مستضعفان و محرومان جهان))، بهره گیری از موقعیت و شرایط مبارزه شامل: ((درک شرایط مکانی مبارزه)) و ((کشف توطئه ها و تاکید بر رفتن شاه))، بازگشت به ایران و وارد نمودن ضربه نهایی شامل: ((تشکیل و تداوم کار شورای انقلاب))، ((تعیین نخست وزیر دولت موقت اسلامی)) و ((تظاهرات بهترین ابزار برای خنثی نمودن توطئه ها)) پرداخته شده است.»
در عنوان برملا کردن رابطه دولت پهلوی با اسرائیل میخوانیم:
«همانگونه که میدانیم دولت غاصب صهیونیستی در سایهی تبانی و توافق دو استعمارگر انگلیس و آمریکا و با غصب و تصرف اراضی مردم فلسطین در سرزمینهای اشغالی فلسطین ایجاد شد و در اهداف دراز مدت خود به دنبال تأسیس دولت جهانی یهود و گردآوری همهی یهودیان در خاورمیانه بود.گرچه در ابتدا بیشتر کشورهای مسلمان با تشکیل دولت غاصب اسرائیل مخالف بوده و آن را به رسمیت نشناخته بودن، اما متاسفانه دربار پهلوی در لباس پادشاه یک کشور مسلمان در ایجاد رابطه به اسرائیل و به رسمیت شناختن آن پیشقدم شد و حجم مبادلات خود را با اسرائیل بعد از 1328ش به شکل بارزی افزایش داد.»
در عنوان بهره گیری از مبارزهی منفی و تهدید روانی آمده است:
«مبارزه ی منفی به معنای مبارزهی مسالمتآمیز و مقاومت در برابر نیروهای خصم بدون خشونت است و به نوعی نقطه مقابل مبارزهی مثبت است که در اشکال مختلف و بیشتر در قالب مبارزه ی مسلحانه صورت میگیرد. اساس مبارزهی منفی را اتفاق و وحدت یک جامعه تشکیل میدهد. یعنی افراد جامعه از صمیم قلب با یکدیگر پیمان میبندند که با مخالفان خود قطع ارتباط کنند و در کارهای اجتماعی و شخصی با آنان همکاری نکنند. در بیشتر موارد این حرکت عمومی عرصه را بر مخالفان تنگ و آنان را وادارد به تسلیم میکند.»
فصل سوم
در فصل سوم با عنوان شگردهای مبارزاتی امام (ره) در حوزه ی اقتصاد به مطالبی راجع به توجه به جایگاه اقتصادی اصناف و بازاریان شامل: ((عنایت به اتحاد تاریخی علما و بازاریان)) و ((استفاده بهینه از توان اقتصادی بازار در مبارزه))، امام خمینی(ره) و تاکتیک اعتصاب در مبارزه شامل: ((اعتصاب نماد عینی وحدت مردم در مبارزهی اقتصادی)) و ((اهداف و تأثیرات تاکتیک اعتصاب)) ذکر گردیده است.
در عنوان استفاده بهینه از توان اقتصادی بازار در مبارزه میخوانیم:
حمایت و پشتیبانی مالی و اقتصادی تجار و بازاریان از انقلاب مبارزان در چند سال پایانی حکومت پهلوی نمود بیشتری یافت و بازاریان مسلمان یا در قالب ارسال خمس اموال خویش به محضر امام خمینی(ره) و یا کمک مالی به نیروهای مبارز و خانواده های آنان، روند پیروزی انقلاب اسلامی را تسریع بخشید. البته این بذل مال و مساعدت اقتصادی به انقلاب، هیچگاه سبب برتری و بزرگی ثروتمندان در نزد امام خمینی(ره) نشد.
در عنوان اعتصاب نماد عینی وحدت مردم در مبارزهی اقتصادی آمده است:
کلمه ی اعتصاب از ساحلی در فرانسه گرفته شده که محل تجمع کارگران بیکار بوده است. اما در اصطلاح به عمل قطع کار و بیکاری که توسط کارگران یک واحد و یا کارمندان در یک سازمان اداری و به طور کلی مزدبگیران در یک واحد اقتصادی انجام میشود، اعتصاب میگویند. هدف اعتصاب کنندگان وادار کردن اربابان یا مدیران به تسلیم در براب خواسته هایشان و با بحث در باب ادعاهایشان و رسیدن به یک توافق میباشد. اعتصاب میتواند گذشته از قطع محض و ساده ی کار، اشکال دیگری نیز پیدا کند، مثل اعتصاب غذا به منظور اعلام خطر، اعتصاب با اشغال کارخانه، اعتصاب با کاهش در وقت کار، اعتصاب با کندکاری، اعتصاب در خدمات اساسی و ...
فصل چهارم
در فصل چهارم با عنوان امام خمینی(ره) و تاکتیکهای نظامی در فرآیند مبارزه به موضوعاتی چون: امام خمینی(ره) و مبارزهی مسلحانه شامل: ((گروههای مبارز با مشی مسلحانه))، ((امام خمینی(ره) و سیاست پرهیز از دخول در نبرد مسلحانه)) و ((تاکید بر مسلح شدن و فراگرفتن آموزش نظامی))، امام خمینی(ره) و ارتش شاهنشاهی شامل: ((تاکید بر نقاط ضعف ارتش شاهنشاهی))، ((جدا کردن بدنه ی ارتش از نظام شاهنشاهی))، ((ناکارآمد نشان دادن حکومت نظامی)) و ((کودتای هایزر؛ توهم یا توطئه )) پرداخته شده است.
در عنوان امام خمینی(ره)و سیاست پرهیز از دخول در نبرد مسلحانه میخوانیم:
«امام با این گروههای مبارز که نبرد مسلحانه را بر مبارزهی سیاسی و فرهنگی ترجیح داده بودند، چه نسبت و رابطه ای داشت؟ و آیا عملکرد آنان را در زمینه ی جنگ رو در رو با رژیم پهلوی تایید میکرد؟ امام تنها برای رضای خدا گام در راه جهاد گذاشته و مبارزه در راه حق را تکلیف شرعی خود میدانست و میفرمود که همه ما مأمور به ادای تکلیف و وظیفه ایم، نه کسب نتیجه. ایشان بر این نکته تاکید داشت که ما به شرط غلبه قیام نمیکنیم، ما میخواهیم یک تکلیفی ادا بکنیم. او حتی هدف از مبارزه را سرنگونی شاه هم نمیدانست، بلکه میفرمود: ((ملت ایران و ما مقصدمان این نیست و نبود که فقط محمدرضا برود، رژیم سلطنتی از بین برود، دست اجانب کوتاه بشود، اینها همه مقدمه بود. مقصد اسلام است. مقصود ما این است که هرجای این مملکت برویم، اسلام را ببینیم)).»
بنابراین چنین کسی با چنین اعتقاد و مرامی نسبت به مبارزه، هرگز نمیتوانست با فرقه ها و گروه هایی که اعتقادی به خدا و انبیاء الهی نداشتند، مراوده و مباحثه کند و عملکرد مسلحانه ی آنان را به حساب انقلاب و اسلام بگذارد. ظاهراً برخی گروهها مانند جمعیت مؤتلفه ی اسلامب در ابتدای تشکیل به سبب حضور روحانیونی چون شهید دکتر بهشتی و شهید دکتر باهنر با رهبری انقلاب در ارتباط بودند و امام نیز به سبب وجود این روحانیون مخلص و مبارز، تشکیل مؤتلفه را تایید میکرد. اما این سخن به معنای آن نیست که امام برمشی مسلحانه ی آنان نیز صحه گذاشته است.
در عنوان تاکید بر مسلح شدن و فراگرفتن آموزش نظامی آمده است:
« البته پرهیز امام از تایید آشکار مبارزه ی مسلحانه و وارد نشدن در جنگ خونین با رژیم طاغوتی پهلوی، مانع از آن نشد که وی یاران و همراهان خویش را از آموختن فنون نظامی و اسلوب جنگهای چریکی باز دارد. ایشان حتی زمانی که به حالت تبعید در عراق بهسر میبرد، از پیروان خویش خواست تا برای یک برخورد مسلحانهی احتمالی آماده شوند و آموزش نظامی ببینند؛ و برای آماده سازی هر چه بیشتر نیروهای انقلابی برای مقابله با بروز حوادث احتمالی، به انجام برنامه های تمرینی و انجام آموزشهای چریکی بپردازند.»
در عنوان ناکارآمد نشان دادن حکومت نظامی میخوانیم:
«یکی دیگر از اقدامات سازنده و مدبرانهی امام به عنوان رهبر انقلاب اسلامی در ماههای پایانی سلطنت پهلوی، نادیده گرفتن اخطارها و هشدارهای امنیتی و بیاعتنایی به حکومت نظامی بود. هنگامی که رژیم شاه نتوانست در سایه ی عوامفریبی جعفر شریف امامی حرکت انقلابی مردم را متوقف کند، به حربه ی نظامی روی آورد و در اکثر شهرهای بزرگ حکومت نظامی و ممنوعیت عبور و مرور شبانه برقرار کرد.»
مرکز اسناد انقلاب اسلامی
.
پرسمان دانشگاهیان
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.