نحوه روزه گرفتن فرقه هاي زير به چه صورت است؟ 1ـ اماميه. 2ـ مالکيه. 3ـ شافعيه. 4ـ اسماعيليه. 5 ـ زيديه.

روزه ماه مبارک رمضان رکني از ارکان دين مي باشد و هر مکلفي که قادر به روزه گرفتن باشد واجب است. بنابر اين همه مذاهب اسلامي روزه را به عنوان يکي از ارکان دين قبول دارند و تنها در برخي امور آن مانند ثبوت هلال و يا نيت و .... اختلاف دارند به همين جهت در صدد بيان برخي از امور اختلافي مي باشيم.اول: شروط صيام (روزه) در ميان مذاهب مختلف است.اماميه: شروط روزه گرفتن دو قسم است.1ـ شروط وجوب: الف ـ بلوغ ب ـ عقل ج ـ خالي بودن از حيض و نفاس و سفر.2ـ شروط صحت: الف ـ تمييز (مميز بودن اگر چه مکلف نباشد). ب ـ خالي بودن از حيض و نفاس. ج ـ خالي بودن از کفر.[1]مالکيه: شروط روزه بر سه قسم است.1ـ شروط وجوب فقط: الف: بلوغ ب: قدرت براي روزه گرفتن.2ـ شروط صحت فقط: الف: اسلام ب: زمان غير از عيد و ايام تشريق ج: نيت.3ـ شروط وجوب و صحت الف: عقل ب: عدم حيض و نفاس ج:داخل شدن شهر رمضان.[2]شافعي: شروط روزه گرفتن بر دو قسم است.الف: شروط وجوب 1ـ بلوغ 2ـ اسلام 3ـ عقل 4ـ طاقه حساً و شرعاً (يعني نه پير باشد و نه در حيض)ب: شروط صحت: 1ـ اسلام در حال صيام 2ـ تمييز «مميز بودن» از مجنون روزه قبول نيست.3ـ عدم حيض و نفاس 4ـ زمان: غير از عيد و ايام تشريق.[3]زيديه: شرط روزه گرفتن.صائم بايد: 1ـ بالغ باشد. 2ـ عاقل باشد. 3ـ مسلمان باشد.[4]دوم: روزه بر دو قسم است. 1ـ روزه واجبي 2ـ روزه مستحبي روزه واجبي خود بر دو قسم است. 1ـ روزه اي که متعين شده است مانند روزه ماه رمضان و روزه نذري كه به روز خاصي تعلق گرفته باشد. 2ـ روزه اي که متعين نمي باشد بلکه واجب در ذمه مي باشد مانند کفارات و قضاء روزه ماه رمضان و... در نيت کردن براي روزه در اين موارد ميان مذاهب اسلامي فرق است.امامي: در روزه هاي متعين مانند روزه ماه رمضان هر چند در شب اول ماه رمضان يک نيت کافي براي همه ماه مي باشد لکن براي شخص جايز است تا قبل از زوال تجديد نيت کند.[5]شافعي: واجب است که شخص تجديد نيت کند براي هر روزي که روزه هست و اين تجديد نيت بايد قبل از فجر در شب باشد و فرقي نمي کند که اين روزه برايش شرعاً و يا نذراً واجب شده يا متعلق به زمان بعينه باشد. [6] ؛ [7]مالکي: در روزه هاي متعين تنها يک نيت در اول ماه براي تمام ماه کفايت مي کند که وقت آن هم از غروب شمس تا طلوع فجر مي باشد و در بقيه روزها از آن نيت تبعيت مي کند و اين تا زماني هست که هيچ خللي در کل اين ماه نباشد يعني مريض و يا مسافر نشود و الا دوباره بايد تجديد نيت کند.[8]در روزه هاي غير متعين بلکه روزه هايي که براي شخص واجب شده مانند کفارات و قضاي ماه رمضان بايد براي هر روز قبل از زوال نيت کند. [9]زيديه: واجب است براي کسي که روزه مي گيرد براي هر روز از ماه رمضان تجديد نيت کند يعني اگر در اول ماه تنها يک نيت کند براي تمام ماه کفايت نمي کند بلکه بايد براي هر روز نيت جداگانه کند، و وقت نيت از غروب خورشيد تا قبل از زوال هر روز مي باشد. [10]سوم: در طريقه اثبات اول ماه رمضان و وجوب روزه گرفتن ميان مذاهب اختلاف نظر وجود دارد.اماميه: علامت ماه رمضان و وجوب روزه گرفتن يکي از چهار چيز است: 1ـ رؤيت هلال. 2ـ شهادت دو عادل. 3ـ شياع (خبر دادن جماعتي که خاطر انسان از دروغ گفتن آن ها جمع باشد). 4ـ سپري شدن سي روز از اول شعبان[11]شافعي: ماه رمضان به دو چيز ثابت مي شود. 1ـ رؤيت هلال ماه رمضان توسط شخصي عاقل، مکلف، آزاد، مرد، عادل يا مستور الفسق «يعني اين که آن شخص تمامي اين شرائط را داشته باشد و لو به حسب ظاهر» و شهادت شاهد بايد با لفظ «اشهد» باشد مانند اشهد انني رأيت الهلال ـ يعني شهادت مي دهم که من ماه اول شعبان يا هلال را ديدم که اگر در نزد قاضي شهادت داد و قاضي حکم به صحت رؤيت کند يا بگويد رمضان نزد من ثابت شده براي عموم مردم روزه واجب مي شود و الا تنها براي رؤيت کننده و کساني که او را در اين مورد تصديق مي کنند واجب مي باشد و براي عموم مردم تکليفي نيست.[12]2ـ تمام شدن ماه شعبان يعني سپري شدن سي روز از اول ماه شعبان.[13]مالکي: ثابت مي شود هلال ماه رمضان تنها با رؤيت و اين رؤيت بر سه قسم است.1ـ رؤيت دو نفر عادل: اين دو نفر بايد عادل، مذکر، آزاد، بالغ، عاقل، و خالي از ارتکاب گناه کبيره و يا اصرار بر صغيره يا فعلي که خالي از مروت است باشد.2ـ خبر دادن جماعت کثيرکه مفيد علم باشد و از اجتماع آن ها بر کذب در امان باشيم.3ـ رؤيت به توسط يک نفر که تنها براي خود آن شخص واجب خواهد بود نه براي ديگران..[14]زيديه: ماه رمضان ثابت مي شود به يکي از پنج چيز: 1ـ رؤيت هلال 2ـ تواتر خبر به رويت هلال 3ـ گذشتن سي روز از شعبان 4ـ خبر يک نفر (حاکم يا عالم) از رؤيت 5ـ خبر دو عادل (فرق ندارد زن يا مرد باشد)[15]چهارم: اگر شخصي روزه اش را افطار کرد موجب قضا و کفاره مي شود و کفاره آن آزاد کردن يک بنده يا شصت روز پي در پي روزه گرفتن و يا اطعام شصت مسکين مي باشد حال در انتخاب اين کفارات در ميان مذاهب اختلاف مي باشد. اماميه و مالکيه: اختياري مي دانند يعني هر کدام را که خواست مي تواند انجام دهد.[16]شافعي: به ترتيب يعني اول آزاد کردن بنده اگر از آن عاجز بود شصت روز پي در پي روزه گرفتن و اگر از اين هم عاجز بود اطعام شصت مسکين.[17] ،[18]زيديه: کسي که عمداً افطار کند مستحب است که کفارات را به ترتيب انجام دهد يعني اول آزاد کردن دوم شصت روز روزه گرفتن بعد اطعام شصت مسکين.[19]پنجم: اگر شخصي به خاطر عذري افطار کند و بعد از اين که امکان گرفتن قضاي روزه را داشته قضا نکند تا بميرد ، در قضاي روزه هاي اين شخص اختلاف است.اماميه: پسر بزرگش بايد قضا کند.شافعيه: براي هر روز يک مدّ صدقه بدهد.مالکي: واجب است از طرف ولي اگر وصيت کرده باشد صدقه داده شود و اگر وصيت نکرده باشد صدقه دادن واجب نمي باشد.[20]زيديه: شخصي از طرف شخص ديگر نمي تواند روزه بگيرد.[21]اما در مورد فقه اسماعيليه کتابي هست به نام دعائم الاسلام و نويسنده آن قاضي نعمان مي باشد. اين کتاب مشتمل بر احاديثي است که از طريق اين احاديث، فقه را بيان مي کند و يکي از کتب منبع براي اين مذهب به شمار مي رود. در اين کتاب مسئله روزه بر اساس فقه اماميه مطرح شده و منبع ديگري ظاهراً از طرف اسماعيليه در مسئله عبادات و خصوصاً روزه تدوين نشد. لااقل براي ما در دسترس نبوده است و با توجه به اين که اسماعيليان يک فرقه باطني گري مي باشند چندان توجه و اعتنائي به مسائل شرعي از جمله به مسئله روزه ندارند. و روزه، نماز، حج و ساير عبادات را به امور باطني تأويل مي برند و به ظواهر آن عمل نمي کنند.شاخه نزاريه گفته مي شود که آنان معتقدند به طور کلي شريعت را برداشته شده است و اين مسئله در ضمن برگزاري جشني توسط حسن دوم يکي از رهبران اين گروه اعلام شده است. او در اين جشن و مراسم رسمي گفته است: امام زمان شما را درود و رحمت فرستاد و بندگان گزيده خويش خواند و بار تکلف شريعت را از شما برگرفت و شما را به قيامت رسانيد.[22]معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1ـ فقه آسان در مذهب امام شافعي، احمد عيسي عاشورا.2ـ کتاب خلاف، شيخ طوسي.3ـ فقه تطبيقي، محمد جواد مغنيه، مترجم کاظم پورجوادي.4ـ الفقه علي المذاهب الاربع، عبدالرحمن الجزيري.5ـ الفقه علي المذاهب الخمسه، محمد جواد مغنيه. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه