آيا رهبر مي‌تواند مجلس خبرگان را منحل اعلام كند؟ در صورت مثبت بودن جواب، اگر به طور همزمان، خبرگان رهبر را عزل و رهبر مجلس خبرگان را منحل كند كدام يك مقدم است؟

هر چند وقوع چنين فرضي يعني همزماني عزل رهبر از سوي خبرگان و انحلال مجلس خبرگان توسط رهبر، بسيار نادر است. اما اگر زماني چنين امري رخ بدهد نظر و تصميم مجلس خبرگان ملاك عمل و فصل الخطاب خواهد بود زيرا؛ هر چند ولايت آن فقيه واجد شرايط ثبوتاً و در عالم واقع منبعث از كشف و شناسايي خبرگان نيست بلكه برخاسته از نصب و اذن الهي است ولي از نظر اثباتي و در تحقق و عينيت آن، ولايت چنين فقيهي و لزوم اطاعت و پيروي از او مبتني بر كشف و شناسايي خبرگان است بنابراين به مجرد اينكه خبرگان رهبري رأي به فقدان صلاحيت رهبر داد ديگر چنين فردي اثباتاً ولايت ندارد و فرمان او مبني بر انحلال مجلس خبرگان فاقد اعتبار خواهد بود در حقيقت هر چند، ثبوتاً وجود چنين حقي، انحلال مجلس خبرگان، براي فقيه جامع شرايط كه نائب امام زمان (عج) است محذوري ندارد و ليكن اثباتاً دخالت او در انحلال مجلس خبرگان محذور قانوني دارد زيرا مشروعيت ولايت فقيه، اثباتاً، در صورتي كه فقط از راه مجلس خبرگان باشد نه آراء عمومي و بدون واسطه، مرتبط با مجلس مزبور است و با انحلال آن اصل ولايت فقيه ياد شده زير سوال قرار مي‌‌گيرد. علاوه بر اين، خبرگان زماني عزل رهبر و عدم صلاحيت او را براي رهبري اعلام مي‌كنند كه پيش از آن مطمئن باشند رهبر صلاحيتش را از دست داده است مثلاً اگر خبرگان تشخيص دادند رهبر عدالت يا بينش فقهي و يا توانايي ادارة امورد اجتماعي را از دست داده است، عزل او را اعلام مي‌كنند. روشن است پيش از اطمينان از عدم صلاحيت وي، بركنار شدن او از ولايت و اعلام عدم صلاحيت از ناحية خبرگان پيش نخواهد آمد. پس اعلام عزل رهبري امري است كه قبلاً براي خبرگان مشخص شده است و سپس اعلام مي‌گردد. بنابراين، اگر همزمان با اعلام عدم صلاحيت رهبر از سوي خبرگان، رهبر نيز مجلس خبرگان را منحل كند، منحل كردن رهبر تأثيري ندارد، زيرا پيش از اعلام خبرگان، رهبر، به دليل از دست دادن شرايط، خود به خود معزول شده است. بنابراين، محذور همزماني انحلال مجلس خبرگان توسط رهبر و عزل رهبر از سوي خبرگان از دو جهت پيش نخواهد آمد جهت اول اينكه هر چند در مقام ثبوت و در عالم واقع ولايت فقيه برخاسته از اذن و نصب الهي است و كشف و شناسايي خبرگان در ثبوت مشروعيت براي رهبر نقشي ندارد ولي در مقام اثبات و تحقق خارجي، ولايت فقيه جامع الشرايط منوط به كشف و شناسايي خبرگان است. از اين رو به مجرد اينكه مجلس خبرگان رهبر را بدليل فقدان صلاحيت، عزل و بر كنار نمود ديگر چنين فردي اثباتاً ولايت ندارد تا بتواند مجلس خبرگان را منحل كند و در نتيجه انحلال مجلس خبرگان توسط وي فاقد اعتبار خواهد بود و اثري نخواهد داشت. جهت دوم اينكه عزل رهبر توسط خبرگان زماني اعلام مي‌شود كه عدم صلاحيت رهبر براي رهبري پيش از آن، براي خبرگان به اثبات رسيده باشد بنابراين در صورتي كه همزمان با عزل وي از سوي خبرگان رهبر نيز مجلس خبرگان را منحل كند با توجه به اينكه عزل وي از سوي خبرگان مسيوق به احراز عدم صلاحيت وي براي رهبري بوده است، انحلال مجلس خبرگان توسط رهبر بي‌اثر خواهد بود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه