آيا ازدواج با زنان مطلقه و طلاق گرفته مكروه است؟ گويا در حديثي از پيامبر آمده است كه ازدواج با دوشيزه عمر را زياد مي كند آيا مي توان با دو زن ازدواج كرد؟

از آن جائي كه انسان موجودي مدني و اجتماعي است و از لوازم اين خصوصيت و ويژگي هاي انسان اين است كه با جنس مخالف (يعني زن) رابطه برقرار نمايد و در دين اسلام اين رابطه به واسطه ازدواج برقرار مي شود كه يك رابطه مشروع و خدا پسند است و نتيجه اين ارتباط بقاء و تداوم حيات بشري و توليد نسل مي باشد. در دين اسلام ازدواج امري پسنديده و سفارش شده است طوري كه رسول خدا ـ صلي الله عليه و اله ـ‌ فرمودند: ازدواج سنت من است و كسي كه دوست دارد از سنت من پيروي كند بايد ازدواج كند. در مقابل ازدواج طلاق قرار دارد كه اگر زني و شوهري بنا به اقتضاي زندگيشان نتوانند به ادامه زندگي مشترك قادر باشند مي توانند از هم جدا شوند اما بايد دانست كه از منظر اسلام هيچ حلالي به اندازه طلاق منفور و مبغوض نيست زيرا كه رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ‌ مي فرمايند: طلاق منفور ترين و مبغوض ترين حلال نزد خداوند است. اما اين كه آيا ازدواج با زناني كه از شوهر خود طلاق گرفته كراهت دارد يا نه؟ بايد گفت كه از روايات وارد شده از معصومين ـ‌ عليهم اسلام ـ‌ و هم چنين از سيره پيامبر ـ صلي الله عليه و آلهـ‌ و ائمه ـ‌ عليهم السلام ـ‌ استفاده مي شود كه ازدواج با چنين زناني نه تنها كراهت ندارد بلكه آن بزرگواران با چنين زناني ازدواج كرده اند، اما آن چه كه منع شده اين است كه در عده طلاق نمي توان با زن مطلقه ازدواج كرد و بايد صبر كرد تا آن عده تمام شود و بعد از آن ازدواج نمود. مردي از امام صادق ـ‌ عليه السلام ـ‌ سوال كرد آيا با زني كه طلاق گرفته مي توان ازدواج كرد حضرت فرمودند:‌ بايد عده اي به طلاق شهادت دهند و بعد از عده طلاق ازدواج با چنين زني جايز است. و نيز پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ‌ با زينب بنت جحش كه همسر زيد بن حارثه بود بعد از طلاق گرفتن از شوهرش و تمام شدن عده ازدواج كردند. اما اين كه آيا ازدواج با دوشيزگان باعث طولاني تر شدن عمر انسان مي شود در اين مورد حديثي از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل نشده البته در ازدواج، دين اسلام به جهات مختلف شخصيتي و فكري افراد سفارش مؤكد دارد كه بايد با زناني ازدواج كرد كه هم كفو، با ايمان، با تقوا، از خانواده اصيل ديندار باشند و هم چنين حضرت رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ در اين باره فرمودند:‌ با زنان باكره (دوشيزه) ازدواج كنيد كه دهن هاي خوشبو،‌ اخلاق نيكو دارند و آماده پذيرش نطفه هستند .... البته اين براي جوانان است نه اين كه پيران به دنبال ازدواج با دختر باشند و اين حديث را متمسك قرار دهند چون از متن حديث استفاده مي شود كه منظور افرادي هستند كه هنوز ازدواج نكرده اند. در اين حديث و امثال آن هيچ گونه اشاره اي به اين كه با چنين ازدواجي عمر انسان بيشتر مي شود نشده بلكه به خصوصيات چنين زناني اشاره شده كه يكي از آن ها همان آمادگي چنين زناني براي توليد نسل مي باشد. البته بايد متذكر شد كه اگر در خانواده بين زن و شوهر معيارهاي اسلامي و ديني رعايت شود و با هم به خوشي و سعادت زندگي كنند قطعاً‌ زندگيشان و حيات شان تداوم بيشتري خواهد داشت. اما اين كه با دو زن مي توان ازدواج كرد يا نه بايد گفت كه دين اسلام با رعايت شرايطي اين چنين ازدواج را اجازه مي دهد. قرآن كريم در اين باره مي فرمايد: از زناني به نكاح خود در آوريد كه شما را نيكو است. دو يا سه يا چهار و اگر بترسيد كه قادر به رعايت عدالت نباشيد پس به يك زن يا كنيز اكتفا كنيد اين نزديك تر به عدالت و ترك ستمكاريست. خداوند كريم در اين آيه هر چند كه به تعدد زوجات تا چهار زن همزمان اجازه مي دهد و در پايان آيه شرطي را مطرح مي كند كه با وجود آن شرط مي توان هم زمان دو يا سه و يا چهار همسر اختيار نمود (رعايت عدالت) اگر كسي قادر باشد در همه جهات چه جهت مادي اعم از پوشاك و خوراك و مسكن، چه جهت عاطفي و معنوي و جهات ديگر رعايت عدالت بكند و تمكن هم داشته باشد مي تواند چنين كند. اما اگر كسي چنين قدرتي نداشته باشد خداوند مي فرمايد يك زن يا كنيز براي چنين شخص كفايت مي كند در غير اين صورت گرفتاري آن انسان را به مشكلات مادي و معنوي دچار مي كند. قرآن مي فرمايد: شما هرگز نمي توانيد ميان زنان (از نظر محبت قلبي) به عدالت رفتار کنيد هر چند راغب و کوشا بر عدل و درستي باشيد (زيرا محبت قلبي نسبت به يک زن پيش از زدن ديگر در اثر جواني و غير آن خارج از اختيار شماست)‌. پس به تمام ميل خود را متوجه يك همسر نسازيد به طوري كه همسر ديگر را به صورت بلاتكليف در آوريد. (كه در اين صورت، او نه مثل زن بيوه حق دارد ازدواج كند و نه از مزاياي يك زن شوهر دار بهره مند است). بنابر اين از آن چه كه بيان شد نتيجه مي گيريم كه ازدواج با زنان مطلقه نه تنها مكروه نيست بلكه در مواردي بايد شخص ديگري با زن مطلقه ازدواج كند تا به شوهر اولي دوباره حلال شود يعني زني كه سه بار از شوهر اول خود طلاق بگيرد ديگر نمي تواند با او ازدواج كند مگر اين كه شخص ديگري به عنوان محلّل با او ازدواج كند. و بعد از طلاق مرد دوم مرد اول مي تواند با همسر سابق خود ازدواج كند. و نيز حديثي كه از پيامبر در مورد ازدواج با دوشيزه كه موجب طولاني شدن عمر انسان مي شود يافت نشد و هم چنين ازدواج با زنان متعدد در صورتي كه مرد بتواند بين زنان خود عدالت را همه جانبه حتي در نگاه كردن و صحبت كردن رعايت كند مانعي ندارد و بلكه مانع از تراكم دختران و زنان بي شوهر مي شود كه يكي از مظاهر فساد اخلاقي جامعه بي شوهر ماندن دختران و زنان هست. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه