رسالت خانه‌داری و همسرداری در سیره حضرت زهرا(س) چگونه است؟

ابتدا باید گفت شخصیت بانوی اول اسلام، حضرت زهرا(س) فراتر از آن است که بخواهیم آن‌را تنها در خانه‌داری و همسرداری محدود کنیم. به عبارت دیگر، شخصیت بانوان تنها با معیار خانه‌داری و همسرداری ارزش‌گذاری نمی‌شود، همان‌گونه که مریم بنت عمران(ع) نیز بدون آن‌که شوهری داشته باشد، شخصیتی برجسته بود. با این وجود، درباره روش خانه‌داری و همسرداری حضرت فاطمه(س) روایات متعددی نقل شده است که در این نوشتار به بخشی از آنها اشاره می‌کنیم:الف) روش خانه‌داری1. تقسیم کار: گزارش شده است هنگامی که رسول خدا(ص) فضّه نوبیّه را به خدمت حضرت زهرا(س) گماشتند، حضرتشان از وی خواستند تا میان خمیر درست کردن و نان پختن، یکی را انتخاب نمایند و او نیز درست کردن خمیر را برگزید.[1] درباره تقسیم کارهای منزل با همسرشان نیز آمده است که زهرا(س) آرد کردن و پختن نان را بر عهده داشتند و علی(ع) کارهایی از قبیل جارو کردن و جمع‌آوری هیزم را تقبّل می‌نمودند.[2]2. تلاش و کوشش: بر اساس روایات، حضرت زهرا(س) آن‌قدر با مشک (یا سطل) آب کشیده بودند که جای آن بر بدنشان باقی مانده بود، و آن‌قدر آسیاب نموده بودند که دستانشان پینه بسته بود.[3]همچنین روایت شده است که رسول خدا(ص)، دخترش زهرا(س) را دید که عبایى از پوست شتر پوشیده و با یک دست، مشغول آسیاب کردن و با کمک دست دیگر مشغول شیردادن به فرزندش می‌باشد. چشمان پیامبر(ص) پر از اشک شد و به فاطمه(س) فرمود: "دخترم! تلخی‌هاى دنیا را در مقابل شیرینى آخرت قرار بده". فاطمه(س) گفت: اى پیامبر خدا(ص)! به سبب نعمت‌هاى فراوانى که پروردگار به من هدیه فرموده، سپاس‌گزار اویم و از او در مقابل محبت‌هایش تشکر می‌کنم. و در این هنگام آیه "وَ لَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى‏"[4] بر پیامبر نازل گردید.[5]همچنین سلمان فارسی گزارش می‌کند که حضرت فاطمه(س) با آسیابى که دسته‌اش خون‌آلود بود، جو خُرد می‌کرد و حسین(ع) نیز در گوشه‌ای گریه می‌کرد. به حضرتشان گفتم: اى دختر پیامبر(ص)! با آنکه فضّه بیکار است، دستانتان بر اثر کار زخمی شده؟! فاطمه(س) گفت: پیامبر(ص) به من سفارش کرده که کار منزل یک روزش به عهده من و روز دیگر به عهده او باشد، و او کار دیروز خود را انجام داده است. به فاطمه(س) گفتم: من آزادشده پدرتان هستم! اجازه دهید یا جو را آسیاب کنم و یا حسین(ع) را ساکت کنم! فاطمه(س) گفت: من بهتر می‌توانم حسین را ساکت کنم، شما آسیاب کن! من مقدارى از جو را آسیاب کرده بودم که وقت نماز فرا رسید. برخاستم و نمازم را با پیامبر(ص) به جاى آوردم، بعد از نماز، آنچه دیده بودم را براى على(ع) تعریف کردم، او گریه کرد و خارج شد و اندکی بعد خندان بازگشت. پیامبر(ص) از على(ع) پرسید، چرا خندانی؟! ایشان پاسخ داد: نزد فاطمه(س) رفتم، او را دیدم که خوابیده بود و حسین(ع) نیز روى سینه‌اش به خواب رفته بود و آسیاب او به خودى خود کار می‌کرد. پیامبر(ص) لبخندى زد و فرمود: اى علىّ(ع)! تو می‌دانى که خداوند فرشتگان زیادى در زمین دارد که تا روز قیامت، در خدمت محمّد(ص) و آل محمّد(ع) خواهند بود.[6]3. ساده زیستی: در روایتی آمده است که زیرانداز امام علیّ(ع) و حضرت فاطمه(س) قطعه پوستینی بود که هنگام خوابیدن، بر قسمت پشمین آن می‌خوابیدند.[7] بالش و زیرسَری حضرت(س) نیز پوستی پُر شده از لیف خرما بود.[8]ب) روش همسرداری1. سازگاری با مشکلات: نقل شده است علی(ع) از زهرا(س) پرسیدند، آیا چیزی برای خوردن داریم؟! زهرا(س) پاسخ منفی داد و فرمود: در دو روز گذشته نیز تنها همان غذایی که به شما داده بودم را داشتیم و خودم غذایی نخوردم!. علی(ع) اندوهگین شد و فرمود: کاش خبرم می‌کردی تا چیزی تهیه می‌کردم! زهرا(س) پاسخ داد: از خداوند خجالت می‌کشم که چیزی از شما بخواهم که می‌دانم تهیه‌اش برای شما دشوار است![9]2. هماهنگی با همسر: در شأن نزول آیه «یوفون بالنذر»[10] آمده است: «علی(ع) ... پیش همسایه یهودی خویش که شمعون نام داشت و شغلش پشم‌ریسی بود رفت و فرمود: آیا مقداری پشم به من می‌دهی تا دختر محمد(ص) آن‌را در مقابل سه صاع جو برای تو بریسد؟! یهودی پذیرفت. علی(ع) همراه پشم و جو بازگشت و فاطمه(س) را از ماجرا آگاه نمود. فاطمه(س) نیز بعد از ریسیدن یک سوم پشم، یک صاع از جو را آسیاب نموده و خمیر تهیه کرد و با آن، پنج قرص نان پخت».[11]3. توجه به نیازهای همسر: حضرت زهرا(س) برای شوهرش لباسی دوخت تا محافظ بهتری برای بدن او در جنگ‌ها باشد.[12] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه