بعد از آل زبیر چه کسی بر حجاز حکومت کرد

عاقبت حکومت آل زبیرپس از شهادت امام حسین علیه السلام و به اسارت رفتن خاندان پیامبر، تاریخ اسلام به نحوی جدی دستخوش تغییراتی شد و هر کس خود را به نحوی به خاندان پیامبر نسبت می داد.مصعب بن زبیر بن عوام یکی از ده پسر زبیر است. تاریخ برای زبیر فرزندان بسیاری را نام برده است و مهم ترین فرزند و بزرگترین آنها، عبدالله بن زبیر می باشد. مصعب از مهم ترین حاکمان زبیرى بود که بجز مدت کوتاهى در تمام دوره اى که عراق زیر سلطه زبیریان بود، بر آن حکومت کرد. همچنین او نخستین کسی بود که در عراق درهم و دینار سکه زد. وی این کار را به دستور برادرش عبدالله که فرمانروای حجاز بود، انجام داد. مصعب درشکست مختار نقش اساسی داشت وسقوط حکومت مختار ثقفی درعراق به دست او صورت گرفت. وی پس از غلبه بر مختار خونریزی زیادی کردو تعدد زیادی از یاران مختار را کشت. همچنین اوهنگامی که عبدالملک مخالفان خود در شام را به قتل رساند، با مشورت عده ای از درباریان به فکر تصرف عراق افتاد. از طرفی بسیاری از اشراف و بزرگان عراق نیز برای او نامه نوشته و او را به عراق دعوت کردند. وقتی عبدالملک به طرف عراق حرکت کرد، مصعب به مقابله با او شتافت. عبدالملک به خاطر دوستی و رفاقتی که از قبل با او داشت، پیش از جنگ از او درخواست کرد که با هم سخن بگویند و یا کار را به شورا ارجاع دهند. مصعب نپذیرفت و این در حالی بود که اکثر سربازان و فرماندهان سپاه او فریفته ی وعده و وعیدهای عبدالملک شده و به مروانیان پیوستند. وى تا آخر مقاومت کرده و در واپسین دم از عروة بن مغیره، سیره حسین بن على(علیه السلام) را در هنگام شهادت پرسید. او نیز گفت: حسین بن على حاضر به پذیرش حکم ابن زیاد نشد، در آن موقع مصعب گفت:پس از شهادت امام حسین علیه السلام و به اسارت رفتن خاندان پیامبر، تاریخ اسلام به نحوی جدی دستخوش تغییراتی شد و هر کس خود را به نحوی به خاندان پیامبر نسبت می داد. برگزیدگان خاندان هاشم درکربلا سنتی را پایه ریزی کردند و این سنت را براى مردم کریم باقى گذاشته که باید از آن ها پیروى کنند. به دنبال آن مصعب تا آخر ایستادگی کرد تا این که کشته شد. این رویداد در نیمه جمادی الاولی سال 72(ه.ق) اتفاق افتاد. وی هنگام مرگ 36 سال داشت. پایان دوران زبیریان بعد ازقتل مصعب، عبدالله بن زبیر از داعیه داران خلافت پس از مرگ معاویه که حکومت آل زبیر را در مکه پایه گذاری کرد، بود. او فرزند صحابی مشهور زبیر بن عوام است و به علت سن کمش در زمان حیات پیامبر(صلی الله علیه و آله) او را جزو صحابه صغار قرار می دهند. او نخستین مولود مهاجران در مدینه بود. شهرت ابن زبیر بیشتر به واسطه بیعت نکردن با یزید بن معاویه، ادعای خلافت و پناه بردنش به مکه است که منجر به حمله سپاه یزید به این شهر شد. ابن زبیر در ۶۴ق. خود را خلیفه خواند و بسیاری از اهالی شام و حجاز از جمله مکه و مدینه با او بیعت کردند. یکی از بازسازی های مشهور کعبه را به او نسبت می دهند. ابن زبیر از عوامل موثر در فتنه جنگ جمل بود و با امام علی(علیه السلام) جنگید ولی پس از شکست اصحاب جمل، مشمول عفو عمومی امام علی(علیه السلام) شد. در جنگ با عبد الملک مروان کشته شد. و این امر در ماه جمادی الاخره سال 73 اتفاق افتاد. به این صورت حکومت آل زبیر به پایان رسید.و حکومت حجاز تا روی کار آمدن عباسیان در دست مروانیان بود.برگرفته از پایگاه تبیان. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه