در زمان پیامبر اکرم (ص) فرش خیلی کم بوده است ومسجد هم بدون فرش بوده است که ایشان بر روی خاک نماز می خواندند آیا در هیچ روایتی وارد نشده که اگر جایی فرش بوده باز هم پیامبر مهر نمازی به شکل ما روی فرش قرار میدادند و نماز می خواندند؟

علمای شیعه اجماع دارند بر برتری سجده کردن بر زمین زیرا از اهل بیت (علیهم السلام) از قول جدشان (ص) نقل می کنند که فرمود : « بهترین سجود،سجود بر زمین خاک است » و در روایت دیگری فرمود « سجده روا نیست جز بر زمین یا چیزی که از زمین می روید و خوردنی و پوشیدنی نیست » نویسنده ی وسائل الشیعه از محمدبن علی بن الحسین از هشام بن حکم از امام صادق (ع) نقل می کند که فرمود « سجده بر زمین بهتر و با فضیلت تر است زیرا دلیل بر تواضع و خضوع بیشتری است. « در روایت دیگری از محمد بن حسن به اسنادش از اسحاق بن فضل نقل می کند که از امام صادق (ع) در رابطه با سجده بر برویائی که از نی بافته شده بود پرسید . حضرت فرمود: اشکال ندارد ولی سجده بر زمین نزد من محبوبتر است چرا که رسول خدا (ص) گذاشتن صورت را بر زمین دوست می داشت و من هم برای تو دوست می دارم چیزی را که رسول الله (ص) دوست می داشته است. اما علمای اهل سنت سجده بر فرش و قالی را نیز جایز می دانند هر چند بر بوریا برتر می دانند. در برخی از احادیثی که بخاری و مسلم در صحیح خود نقل کرده اند، تاکید بر این دارد که رسول خدا (ص) سجده گاه کوچکی از سعف درخت خرما و گل درست کرده بود و روی آن سجده می کرد. حتی خود علمای اهل سنت در برخی از روایاتشان روایتی را نقل می کند که بر خلاف آن اعمالی است که امروز انجام میدهند برای استدلال بر اینکه رسول خدا (ص) سجده بر زمین را دوست می داشت روایتی از صحیح بخاری نقل شده است که از ابوسعید خدری نقل می کند که رسول خدا در دهه میانه ی ماه رمضان ( از دهم تا بیستم ) اعتکاف می کرد یکی از سالها که معتکف در مسجد بود شب بیست ویکم که فردایش می خواست از اعتکاف خارج شود فرمود : هرکه با من اعتکاف می کرد در این دهه ی آخر اعتکاف کند که من در گذشته امشب را به خواب دیده بودم و فراموش کرده بودم و در صبح آن روز به خواب دیدم که بر آب و گل سجده می کنم پس در این دهه آخر اعتکاف را فراموش نکنید راوی می گوید آن شب باران آمد مسجد که بر داربستی چوبین قرار داشت در اثر باران سقفش چکه کرد پس در همان صبح روز بیست و یکم دیدم ( با دو چشمانم ) که اثر آب و گل در پیشانی مبارک رسول خدا (ص) پدیدار است وبرای اینکه بدانیم اصحاب نیز سجده را بر زمین در حضور پیامبر (ص) برتر میدانند به روایت امام سنائی در سننش در باب « تبرید الحصی للسجود علیه » می نگریم که می گوید : قتیبه گفت : عباد از محمد بن عمرو از سعید بن حرث از جابربن عبدالله نقل می کند که گفت : نماز ظهر را با رسول خدا (ص) به جای می آوردیم پس به اندازه ی کف دستی سنگ در دستم گذاشت تا سرد شود پس در دست دیگرم آن را قرار دادم که وقتی به سجودمی روم زیر پیشانیم بگذارم . پیامبر خدا(ص) فرمود: « جلعت لی الارض مسجداً و طهوراً » زمین برای من جای سجده و پاک قرار داده شده است . بسیار جای تعجب است که با این همه روایات باز هم نسبت به شیعیان تعصب به خرج مید هند برای اینکه به جای سجده بر فرش بر خاک و بر زمین سجده می کنند و شیعیان را بت پرست می نامند در حالی که به قول شهید سید محمد باقر صدر فرق است بین سجده بر خاک و سجده برای خاک و اصل سجده کردن بر روی خاک و آنچه در اجماع علمای تشیع سجده برآن صحیح می باشد مورد نظر است و به قول امام صادق(ع) نماز خواندن بر روی فرش یا هر زیرانداز پاک دیگری و سجده بر مهر ( تربت پاک) جایز است و آنچه مورد شبهه و غیر قابل قبول است در نزد تشیع سجده بر روی فرش، موکت می باشد که در حرام یا حلال بودن اجزای تشکیل دهنده ی آن نیز شک و شبهه است. منابع و ماخذ : 1) همراه با راستگویان، دکتر سید محمد تیجانی سماوی، ترجمه ی سید محمد جواد مهری 2) صحیح بخاری، ج 2، ص 256 ( باب الاعتکاف فی العشر واخر) .3) سنن امام سنائی، ج 2 ،ص 204 ( باب تبرید الحصی السجود ( علیه ) .به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه