چرا خداوند گناهکاران را همیشه در جهنم و نیکوکاران را در بهشت نگه می دارد؟

الف) همه کسانى که وارد جهنم مى شوند براى همیشه در جهنم نخواهند بود و تنها عده خاصى مانند کافران براى همیشه در جهنم خواهند بود، (ر.ک: مکارم شیرازى، پیام قرآن، ج 6، ص 483، دار الکتب الاسلامیه). ب) در مورد کسانى که براى همیشه در جهنم خواهند بود این پرسش مطرح مى شود که چگونه گناه محدود، کیفر و مجازات نامحدود خواهد داشت که این پرسش تحت عنوان «خلود» یا «جاودانگى عذاب» معروف است. مجازات ها بر سه گونه اند: 1. مجازات قراردادى، 2. مجازاتى که با گناه رابطه تکوینى و طبیعى دارد، 3. مجازاتى که تجسم خود گناه است. مجازات هاى اخروى، هیچ کدام از خواصّ و فواید مجازات هاى قراردادى (مانند تنبیه، عبرت، تربیت و...) را ندارد؛ زیرا آخرت جاى عمل نیست، بلکه جاى حساب است. پس مجازات هاى اخروى یا رابطه تکوینى با گناه دارد که پاره اى از آیات و روایات بر این مطلب دلالت دارند؛ مانند کلام امام على(ع) که مى فرمایند: «عمل صالح کشت آخرت است»، (نهج البلاغه، خطبه 22). در این گونه مجازات ها، تناسب بین عمل و نتیجه، از لحاظ کمى شرط نیست؛ مانند یک لحظه غفلت در رانندگى که نقص عضو همیشگى به دنبال خواهد داشت. و یا این که مجازات هاى اخروى، تجسم خود گناه است که پاره اى دیگر از آیات و روایات بر این حقیقت تأکید دارند. جواب دوّم: امام صادق(ع) در جواب پرسشى درباره خلود در بهشت و جهنّم مى فرمایند: علت همیشه بودن دوزخیان در دوزخ، این است که تصمیم آنان این بوده که هر گاه در دنیا جاودانه بمانند، خدا را نافرمانى کنند و جهت همیشه بودن بهشتیان در بهشت نیز این است که تصمیم آنان این بوده که هرگاه در این دنیا جاودانه بمانند، اطاعت خدا کنند. پس تصمیم هاى این دو گروه، آنان را بهشتى دائم و دوزخى همیشگى کرده است، (بحارالانوار، ج 8، ص 347). ج) طبق آیات و روایات ـ از جمله آیات و روایات خلود ـ در عالم آخرت مرگى وجود ندارد. زیرا سنخ قوانین آن عالم با این عالم متفاوت و به کلى دیگر است، (ر.ک: به سوى جهان ابدى، قربانى، زین العابدین، صص 431 ـ 412). .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه