در روایتی از امام رضا (علیه‌ السلام) ، شطرنج بدون شرط قمار تحریم شده است، چرا در بیان احکام، حرمت آن را در جایی می دانند که آلت قمار باشد؟ آیا این مساله، تناقضی بین روایات با احکام و رساله های عملیه نیست؟ آیا این حدیث درست است و از امام رضا (علیه السلام) نقل شده است؟

احکام، حاصل بررسی تمام آیات و روایات مربوطه می باشد و نمی توان به یک روایت به تنهایی اکتفا کرد: بین احکام و احادیث، تناقضی نیست، چون احکام شرعی که فقها بیان می کنند، باید مستقیم یا غیر مستقیم به آیات و روایات مستند باشد. فقیه برای رسیدن به یک حکم، باید مجموعه آیات، احادیث و قواعد مختلف برآمده از آنها را با یکدیگر بسنجد تا به جمع بندی برسد. چون برخی روایات، قواعد کلی را بیان فرموده اند و به جزییات نپرداخته اند، برخی روایات، به گوشه ای از جزییات اشاره کرده اند، برخی روایات، مربوط به شرایط خاص است، و ... ، بنا بر این فقیه در جایی که روایات و قواعد مختلفی وجود دارد، نمی تواند و نباید تنها به استناد یک روایت حکم کند. امام (علیه السلام) در این روایت (1) در مقام بیان تمام احکام مربوط به شطرنج نبوده اند و همان طور که نقل کردید، به شرطیت قمار هم اشاره ای نفرموده اند، بلکه بخشی از شرایط آن زمان را نشان داده اند که شطرنج وسیله ای برای مجالس لهو و لعب بوده است. بنا بر این، طبق قواعد شرعی، هر زمان که این عناوین، بر شطرنج صدق کند، باز هم حکم حرمت بر آن بار می شود. اما اگر کارکرد و ماهیت چیزی عوض شود، حکم آن هم تغییر می کند. .

كانون گفتگوی قرآنی

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/27

لینک کوتاه