بين رسولان اولوالعزم به غير از رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ کدام يک شأن بالاتري دارد؟

در اين که تعداد پيامبر ان الهي چند نفر بوده اند؟ قرآن کريم با تأکيد بر اين که خداي متعال براي هر امتي پيامبري مبعوث فرموده امّا فقط نام بيست و شش نفر آنان را ذکر مي کند. ولي در چند روايت منقول از اهل بيت ـ عليهم السلام ـ تعداد پيامبران الهي صدو بيست و چهار هزار نفر دانسته شده که سلسله آن ها از حضرت آدم آغاز شده و به حضرت محمد پايان مي يابد. از اين صد و بيست و چهار هزار نفر 313 تن آنان رسول بوده اند و بقيه فقط نبوت داشته اند. و از ميان آن 313 نفر پنج نفر پيامبران اوالولعزم هستند که عبارتند از: حضرت نوح، حضرت ابراهيم، حضرت موسي، حضرت عيسي و حضرت محمد . البته در تعداد پيامبران اولوالعزم اقوال ديگري نيز وجود دارد که بايد به تفاسير مراجعه شود. عبارت اولوالعزم متخذ از آيه قرآن است که مي فرمايند: فَاصْبِرْ کمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ کأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَک إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ. حال پاسخ سؤال : اول: با وجود اين که همه پيامبران از مقام و منزلت بلندي در پيشگاه خداوند متعال برخوردارند، امّا در عين حال چه از نظر مقام معنوي و چه از جهت مقام نبوت و رسالت داراي درجات و مراتب متفاوتي هستند؛ و به تصريح قرآن کريم بعضي بر بعضي ديگر برتري دارند. آنجا که مي فرمايد: بعضي از رسولان را بر بعضي ديگر برتري داديم. و يا در جاي ديگر مي فرمايد: پروردگار تو از حال همه کساني که در آسمان ها و زمين هستند آگاه تر است و ما بعضي از پيامبران را بر بعضي ديگر برتري داديم. پس اين يک اصل مسلم و اوليه قرآني است که پيامبران الهي در پيشگاه خداوند متعال داراي درجات و منزلت هاي متفاوت هستند، هر چند ما به جزئيات آن آگاه نباشيم. دوم: در اين که پيامبران اولوالعزم از نظر رسالت و وظيفه تبليغ بر ساير پيامبران الهي برتري و فضيلت دارند نيز جاي ترديدي وجود ندارد. زيرا پيامبران اولواالعزم هر کدام داراي کتاب و شريعت مستقلي بوده اند، و پيامبران معاصر يا متأخر از شريعت آنان پيروي مي کرده اند تا هنگامي که يکي ديگر از پيامبران اولوالعزم مبعوث به رسالت مي شد و کتاب و شريعت جديدي مي آورد. در روايتي که از امام رضا نقل شده است چنين مي خوانيم: پس اين پنج تن «نوح، ابراهيم، موسي، عيسي و حضرت محمداولواالعزم انبياء و افضل همه انبياء و رُسل بودند. و نيز در روايتي از امام صادق نقل شده است که:سادات انبياء و مرسلين پنج نفرند و آن ها رسولان اولواالعزم هستند که محور گردونه شريعتند... سوم: طبق عقيده ما مسلمان ها و روايات فراوان ، در ميان پيامبران اولواالعزم برترين و با فضيلت ترين آنها از جميع جهات، حضرت محمد است، چه از جهت رسالت و چه از حيث مقام و منزلت معنوي در نزد خداوند متعال. زيرا رسالت او يک رسالت جهاني و دائمي است و محدود به قيد زمان و مکان نبوده و نيست. اما از نظر قرب و منزلت معنوي آن حضرت، در روايتي چنين آمده است که رسول اکرم خطاب به علي ـ عليه السلام ـ فرمود: خداي تعالي پيامبران مرسل خود را بر ملائکه مقربين فضيلت و برتري داد و مرا بر جميع انبياء و مرسلين برتري داد. بنابراين: رسول اسلام، اشرف انبياء و بلکه اشرف مخلوقات و برترين موجود عالم امکان هست که خداوند متعال در شأنش فرمود: لولاک لما خلقت الافلاک. اگر تو نبودي افلاک را نمي آفريدم. چهارم: از ميان چهار پيامبر اولوالعزم ديگر ،کدام يک نزد خداوند از شأن بالاتری برخوردار است ؟ با توجه به آنچه در نکته اول گفته شد، در خود قرآن آمده است که ما بعضي از رسولان را بر بعضي ديگر برتري داديم. با عنايت به شمول و اطلاق اين گونه آيات نسبت به همه پيامبران و از جمله پيامبران اولواالعزم،به اين نتيجه مي رسيم که در عالم واقع و عند الله، حتما ميان اين چهار بزرگوار يعني نوح، ابراهيم، موسي و عيسي، نيز تفاوت مقامات و درجات وجود دارد همان گونه که در ميان ساير پيامبران چنين است. امّا تعيين شخص پيامبر افضل و برتر، در عالم خارج منوط به دليل خاصي از قرآن يا روايات مي باشد. تا يکي از اين چهار نفر را به عنوان شخص افضل و برتر براي ما معرفي نمايد. و چون در ميان آيات و روايات مربوط به باب نبوت و شناخت انبياء تا جايي که نگارنده، تحقيق نموده است، چنين دليلي در دست نداريم لذا داوري نسبت به اين موضوع براي ما انسان هاي معمولي نه ميسور است و نه تکليف. چنان که يکي از مفسرين به اين حقيقت اشاره و چنين مي گويد: از جمله فضلنا در آيه شريفه چنين استفاده مي شود که خدا به افضليت هر يک از انبياء بر ديگري عالم است و هم چنين خود پيامبران مي توانستند شخص افضل را به وحي خدا تشخيص دهند. ولي بشر معمولي قدرت چنين تشخيصی ندارد، مثلا اگر کسي بگويد: پيامبر اسلام از ما بقي انبياء افضل مي باشد سخن وي متکي به آيات و اخبار است نه اين که خود او قدرت يک چنين تشخيصي را داشته باشد. نتيجه: با توجه به نکات ياد شده به اين نتيجه مي رسيم که اجمالا مي دانيم اين چهار پيامبر اولوالعزم الهي مانند ساير پيامبران بعضي بر بعضي ديگر برتري دارند و خداوند متعال به مقام و منزلت آنان آگاه است. امّا براي ما راه شناخت انبياء و اين که کدام پيامبر از ديگري افضل و برتر است منحصر به ادله نقلي يعني آيات و روايات است و آنچه به وجود آن دليل داريم اين است که پيامبران اولواالعزم بر ساير پيامبران برتري دارند همان گونه که پيامبر بزرگوار اسلام بر ساير انبياء اولواالعزم فضيلت و برتري دارد. و بيشتر از اين مقدار نه توان داوري داريم و نه تکليف به آن. پس آنچه بر ما به عنوان يک مسلمان و پيرو قرآن و اهل بيت تکليف مي باشد اين است که نبوت همه انبياء الهي را که در قرآن و روايات اهل بيت ذکر شده است را قبول نموده و به مصداق آيه کريمه: لا نفرق بين احد من رسله... به همه آن ها ايمان داشته باشيم و در عمل از دستورات افضل و خاتم پيامبران حضرت محمد به عنوان آخرين و کامل ترين دين الهي تبعيت و پيروي نمایيم. ان شاء الله. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه