آیا سگ در خانه باشد رقض وروزی از خانه می رود وآن خانه نجس است؟

پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: خانه ای که سگ در آن باشد، ملائکه الهی به آن در نمی آیند.امام صادق (ع) می فرمایند : در خانه ای که در آن سگ نگهداری می شود، نماز گزارده نمی شود، زیرا فرشتگان داخل خانه ای که در آن سگ نگهداری شود نمی گردند، مگر اینکه سگ شکاری بوده و او را در قسمت جداگانه ای نگهداری نمایند که در این صورت ایرادی ندارد[1] الف ) سگ از نظر فقه اسلامسگ از نظر فقه اسلام جزء نجاسات شمرده شده و خرید و فروش آن حرام است.به فتوای مراجع معظم تقلید خرید و فروش و نگهداری سگ شکاری-سگ گله و زراعت و سگ باغ و بستان و خانه و انواع سگهای مطرح شده از حکم حرمت خرید و فروش استثناء شده است ولی نجاست آنها به قوت خود باقی است. مفهوم «نجس» : در اصطلاح فقهى، نجس به آن چیزى مى گویند که یا از لحاظ ظاهرى و مادّى آنچنان پلید، زیان بار و خطرساز است؛ و یا از لحاظ باطنى و روحى داراى شقاوت، پلیدى و خباثت مى باشد؛ و یا این که در بردارنده ى هر دو بُعد یاد شده است. به حدّى که حتى وجود یکى از ابعاد یاد شده، در لزوم اجتناب و پرهیز داشتن از آن ها کافى است.سگ و خوک نیز هم از لحاظ ظاهرى و هم از لحاظ باطنى و روحى، خطرساز و ضررآفرین اند و اجتناب از آن ها ضرورى است و دربردارنده ى نوعى پلیدى و در نتیجه «نجاست»اند.*نکته:چنین سگهایی (سگ نکهبان ، شکار ،سگ پلیس و.. ) به لحاظ انتفاعی که دارند مال محسوب شده ، قابل خرید و فروش و رهن و اجاره و ...هستند، صدمه به آنان ضمان آور و مستوجب پرداخت خسارت است و حتی نفقه آن مانند تامین خوراک و درمان آن بر مالک واجب است.[2] ب ) تماس ونگهداریتماس و نگهداری هرگونه سگ در خانه کراهت شدید داردلکن در مورد سگ نگهبان و شکار درصورتی که در مکان جداگانه ای در منزل نگهداری گردد مکروه نیست[3].حکم خرید و فروش و نگهداری سگ به عنوان زینت :استفاده از سگ به عنوان زینت که متاسفانه در بعضی جوامع غربی وعده ای در جوامع اسلامی ناشی از خلا عاطفی ،روانی و اجتماعی است منفعت توهمی بوده و عقلایی نیست لذا استفاده از سگ بدین منظور مورد نهی شدید روایات قرار گرفته و کراهت دارد.ضمن آنکه خرید و فروش سگ غیر از مواردی که در بالا گفته شد جایز نبوده و پول حاصل از آن حرام است.[4] ج ) کشتن و صدمه زدن به سگ صدمه وکشتن سگ در صورتی که هار بوده و یا بنا به تعبیر روایات گاز گیرنده[5] و موذی باشد جایز است لکن سگهایی که دارای منفعت عقلایی هستند نه تنها کشتن آنها حرام بلکه مستوجب ضمان و پرداخت خسارت به مالک است(روایات متعددی در این مورد در بابی تحت عنوان باب دیه سگها آورده شده است).[6] د ) رسیدگی و احسان به سگدادن غذا و آب به همه حیوانات و از جمله انواع سگ مستحب و صدقه محسوب می گردد. از آن گذشته «هر جاندارى که در اختیار کسى قرار بگیرد، بایستى وسایل زندگى آن جاندار را تأمین نماید. کلمه جاندار شامل همه انواع حیوانات است، مگر حیواناتى که آزار و ضررى به انسان وارد کنند، مانند عقرب و افعى و مار که بالذّات موذى مى باشند و مانند سگ هار و دیگر حیوانات بیمار که بیمارى آنها علاج ناپذیر و موجب ضرر مى باشد.بنا بر این، احکام حقوقى مقرّر شامل هر حیوانى مى باشد، خواه گوشتش خوردنى باشد،یا نه، بلکه خواه به نحوى از انحاء قابل بهره بردارى باشد یا نه»[7].نکته جالبی که از این قسمت نتیجه می شود آن است که اگر مقداری آب برای رفع تشنگی یکی از دوحیوان (سگ و گوسفند ) وجود داشته باشد که هردو در آستانه مرگ هستند آب را باید به سگ داد وگوسفند را ذبح کرد بدان جهت که پایان دادن به حیات گوسفند با ذبح شرعى، امرى است قانونى ولى مردن سگ از تشنگى خلاف قانون است، لذا آب به سگ داده مى شود تا بدون علت هلاک نشود. این موضوع را شهید دوم در مسالک آورده است.[8] پی نوشت ها :[1] . حر عاملی ، محمد بن الحسن ، وسائل الشیعه ، مؤسسۀ آل البیت ، قم ، 1409 ه ق ، ج 5 ، ص 175 ، روایت 6260 . [2] . مراجعه کنید به : بخش حقوق حیوانات رسائل فقهى (علامه جعفرى)، ص: 111 به بعد [3] . وسائل الشیعة ج 11 530 43 باب کراهة اتخاذ کلب فی الدار إلا أن یکون کلب صید أو ماشیة أو یضطر إلیه أو یغلق دونه الباب ..... ص : 530[4] .« ثَمَنُ الْکَلْبِ سُحْتٌ وَ السُّحْتُ فِی النَّار،بهای سگ حرام و حرام در آتش است » الکافی ج 5 120 باب کسب المغنیة و شرائها ..... ص : 119[5] . کلب عقور[6] .مراجعه کنید به : وسائل الشیعة، ج 29، ص: 226. بَابُ 19مَا لَهُ دِیَةٌ مِنَ الْکِلَابِ وَ قَدْرِ الدِّیَة[7] رسائل فقهى (علامه جعفرى)، ص: 116[8] به نقل از رسائل فقهى (علامه جعفرى)، ص: 119. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه