چرا مسأله معاد که از اصول دین است در پنج کتاب اول عهد قدیم(تورات) نیامده و عمدتا در انجیل وارد شده است؟

اعتقاد به بقاء روح از قدیم در بین اقوام گوناگون وجود داشته است؛ و اقوام گوناگون بشری به نوعی به سعادت و شقاوت بعد از مرگ معتقد بوده اند؛ و البته برخی گروهها نیز با صراحت بقاء بعد از مرگ را منکر شده اند. ولی معاد به معنی خاص آن یعنی برخاستن مردگان از قبور برای حسابرسی اعمال تنها در برخی ادیان به وضوح دیده می شود؛ ولی تعریف معاد در همه آنها یکسان نیست.جناب دکتر جواد مشکور در کتاب خلاصه ادیان و جناب حسین توفیقی در کتاب آشنایی با ادیان بزرگ در مورد اعتقاد یهودیان به رستاخیز بر این نکته تصریح می کنند که در تورات و بلکه در کلّ عهد عتیق یهودیان، اشاره روشنی به آخرت و روز جزا وجود ندارد؛ و تعبیر آخرت که در چند جای عهد عتیق آمده است دلالتی بر معاد پس از مرگ ندارد بلکه به معنای عاقبت دنیوی اعمال است. این دو محقق همچنین متذکر شده اند که اعتقاد به معاد در قوم یهود اعتقادی وارداتی است؛ و یهودیان این عقیده را پس از آزادیشان از اسارت بابل به دست کورش، از زرتشتیان فرا گرفته اند. (ر.ک: خلاصه ادیان، دکتر محمد جواد مشکور، ص134 و142 و آشنایی با ادیان بزرگ؛ حسین توفیقی؛ ص110)امّا در کتاب تلمود که از کتب مذهبی یهود است از معاد بسیار سخن گفته شده است. کتاب تلمود در واقع تفسیر و تأویل تورات است و توسط دانشمندان یهودی در طول تاریخی طولانی جمع آوری شده است؛ و پیدایش آن بنا به برخی اقوال نزدیک به هزار سال بعد از حضرت موسی (ع) بوده است؛ و بنا به برخی اقوال دیگر پیدایش آن بعد از حضرت عیسی بوده است. این کتاب مورد قبول فرقه فریسیان است ولی فرقه صدوقیان که الان منقرض شده است آن را قبول نداشتند. در این کتاب معاد جزء اصول دین یهودیان معرفی شده و انکار آن گناهی بزرگ شمرده شده است. در تلمود چنین آمده است: «کسی که به رستاخیز مردگان معتقد نباشد و آن را انکار کند از رستاخیز سهمی نخواهد داشت.» محدوده معاد در دین یهود:بین علمای یهود بر سر این که آیا معاد برای همه افراد بشر است یا تنها شامل حال برخی افراد است اختلاف نظر وجود دارد؛ بعضی از آنها معتقدند که معاد برای همه مردگان است؛ ولی برخی دیگر معاد را مختص یهودیان می دانند؛ و عدّه ای دیگر گفته اند حتی یهودیانی هم که لیاقت و امتیازات لازم را در دنیا کسب نکرده اند از زندگی بعد از مرگ محروم خواهند بود.معاد روحانی یا جسمانی:از مجموع نوشته های علمای یهود استفاده می شود که آنها معاد را جسمانی می دانند؛ گرچه در نحوه این معاد جسمانی بین علمای یهودی اختلاف نظر وجود دارد. حاصل سخن: از مطالبی که ذکر شد به دست می آید که در تورات نص صریحی بر معاد نیست بلکه اشاراتی است که بعضی دلالت آنها بر معاد را پذیرفته و بعضی دیگر آن را انکار کرده اند، بنابراین بحث معاد در بین علمای یهود خصوصا یهودیان اولیه محل اختلاف است و ثانیا فرقه ای که قائل به معاد هستند آن را جزء اصول دین یهود می دانند و لیکن در اینکه آیا برای همه است یا بعضی افراد اختلاف داردند و ثالثا معتقدین به معاد از یهود، معاد را جسمانی می دانند نه روحانی.منابع: - کتاب افتخار اسلام به سایر ادیان؛ تألیف محمد صادق فخر الاسلام، ص129؛ - کتاب گنجنه ای از تلمود، ص362؛- کتاب خلاصه ادیان، ص134. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه