لطفا در مورد یکی از صفت های خدا توضیحات کاملی برایم ارسال فرمایید.

از آنجایی که خداوند بسیط مطلق و نامحدود است نمی توان در مورد صفات خداوند توضیحی کامل از تمام جهات و بدون هیچ کاستی ارائه داد چرا که ما با محدودیت ذاتی خویش دراین باره می توانیم نظر دهیم چرا که صفات الهی عین ذات خدایند و نه اینکه امری جدای از ذات حق و لذا تمام صفات الهی در عالی ترین مرتبه خویش قرار دارند اما ما سعی می کنیم در مورد صفت رحمن و رحیم خداوند مطالبی را از شهید مرتضی مطهری که در کتاب آشنایی با قرآن جلد 2 در ضمن تفسیر بسم الله الرحمن الرحیم آورده است  بیان کنیم: الرحمن الرحیم بجای این دو کلمه نیز در فارسی نمی توان واژه ای یافت کع عینا ترجمه آن باشد و اینکه بخشنده مهربان معمولا ترجمه می کنند ترجمه رسائی نیست. زیرا بخشنده ترجمه جواد است و مهربان ترجمه رؤف و هر دو از صفات پروردگار است که در قرآن آمده است. جواد (بخشنده) یعنی کسیکه چیزی دارد و بدون عوض به دیگران می بخشد. ولی رحمان و رحیم هر دو از رحمت مشتقند و در کلمه رحمت یک معنا اضافه ای نهفته است و آن اینکه: در مواردی که موجودات; نیازمند و مستحق است; بالفظ و یا با زبان تکوین دستش دراز است و به اصطلاح قابل ترحم است و استحقاق دارد که چیزی به او برسد; در اینگونه موارد رحمت است. منتهی; رحمت انسان وقتی به مستحقی می رسد که تحت تاثیر حالت او قرار گیرد; و رقت قلبی رد او پدید آید، ولی خدای متعال از این امور منزه است. پس وقتی می گوییم رحمان و رحیم دو معنا در ذهن ما مجسم می گردد: یکی نیاز عظیم و فراوان مخلوقات که گوئی سراسر مخلوقات با زبان قابلیت های خودشان همه دست نیاز بدرگاه بی نیاز او دراز کرده و التماس می کنند، و دیگر اینکه او رحمت بی حساب خویش را بسوی آنان فرستاده و نیازهای آنان را تامین نموده است. این استکه بعضی از مترجمان اخیر وقتی دیده اند که هیچ کلمه ای رساننده معانی این کلمات نیست; آیه شریفه; بسم الله الرحمن الرحیم را «به نام الله رحمن الرحیم » ; ترجمه نموده اند. فرق رحمان با رحیم چیست؟ قبلا باید توضیح بدهیم که در زبان عربی کلماتی که بر وزن فعلان است دلالت بر کثرت می کند مثل عطشان که به معنای عطش کثیر است. و کلماتی که بر وزن فعیل است که اصطلاحا آنرا صفت مشبه می گویند دلالت بر نوعی ثبات و دوام می کند. رحمان که بر وزن فعلان است دلالت بر کثرت و وسعت می کند و می رساند که رحمت حق همه جا گسترش پیدا کرده و همه چیز را فرا گرفته است. اصولا هر چیزی; چیز بودنش مساوی با رحمت حق است چون وجود و هستی عین رحمت است; چنانکه در سوره اعراف آیه 56 آمده است و رحمت و سعت کلی شی ء (رحمت من همه چیز را فرا گرفته است) و در دعای کمیل می خوانیم و برحمتک التی وسعت کلی شی ء این گونه رحمت حق استثناء ندارد; و اینطور نیست که شامل انسانها باشد و غیر انسانها را شامل نشود و یا در انسان ها تنها انسانهای مؤمن را فرا گیرد، خیر; بلکه سراسر گیتی مشمول رحمانیت حق است و یا عین آن است یعنی آنچه در عالم هستی هست رحمت حق است. درسی که می توان از جمله بسم الله الرحمن الرحیم آموخت این است که آنچه که از خدا به عالم می رسد دو گونه نیست; خیر و شر. بلکه آنچه از او می رسد جمله نیکو و رحمت است و این رحمت شامل جماد و نبات و حیوان و انسان به تمام اقسامش می گردد چون اصولا فاتحه و گشایش هستی با رحمت حق است. و اما رحیم که بر وزن فعیل است دلالت بر رحمت لاینقطع و دائم حق می کند. رحمان که دلالت بر رحمت واسعه پروردگار می کرد و شامل همه موجودات می گشت ولی بالاخره در این عالم یک سلسله از موجودات پس از هستی معدوم می شوند و فانی می گردند. ولی رحیم نوعی از رحمت است که جاودانگی دارد و تنها شامل آن بندگانی است که از طریق ایمان و عمل صالح; خود را در مسیر نسیم رحمت خاصه حق قرار داده اند!! پس پرودگار یک رحمت عام دارد و یک رحمت خاص. با رحمت عام خودش همه موجودات را آفریده است که از جمله آنان انسان است. انسان که تنها موجود مکلف است و خودش مسئول خویش است اگر وظائف و تکالیفی که به عهده اش نهاده شده بود انجام دهد; مشمول رحمت خاص الهی خواهد شد. رحمان اشاره به آن رحمت بی حسابی است که همه جا کشیده و مؤمن و کافر و حتی انسان و جماد و نبات و حیوان ندارد ولی رحیم اشاره به رحمت خاص است که به انسانهای مطیع و فرمانبردار اختصاص دارد.[1] در آخر برای آشنایی مبسوط شما با برخی دیگر از صفات الهی لینک های زیر را در اختیارتان قرار می دهیم حیات علم قدرت سمیع و بصیر                                              متکلم رازق حکیم حلیم غنی عزیز .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه