در برخي روايات از جمله در كتاب زادالمعاد بحار الانوار علامه مجلسى(ره) و زوائد الفوائد سيد بن طاووس(ره) از روز نهم ربيع الاول به عيد غدير دوم نام برده شده است و غسل کردن و برخي اعمال مستحب ديگر و شادي و سرور براي شيعيان در اعمال اين روز ذکر شده است. آيا اين روايات صحيح است و اعمال اين روز چيست؟ و آيا اين چنين نگاهها موجب تفرقه ميان مسلمانان نمي شود؟

بر اساس تحقيقي که انجام گرفته روز نهم ربيع الاول هيچ ربطي به کشته شدن خلیفه دوم عمر ندارد. مرحوم ابن ادريس در سرائر مي گويد: کسي که گمان کند عمر در نهم ربيع الاول کشته شده به اجماع تواريخ وکتاب هاي سيره به خطا رفته است، زيرا عمر در روز بيست و نهم ذي حجه مرده است. علامه مجلسي به نقل از شيخ مفيد مي گويد: عمر در روز دوشنبه 26 ذيحجه سال 23 هجري مورد اصابت قرار گرفته و در بيست و نهم ذي حجه از دنيا مي رود و همه شيعه و سني بر اين مطلب اجماع دارند. علامه مجلسي از صاحب کتاب انيس العابدين نقل مي کند که او بعد از اين که مي گويد روز نهم ربيع الاول در نزد شيعيان محترم و فضيلت ها و برنامه هاي خاصي دارد، اظهار مي دارد که جمهور شيعه گمان مي کنند که در اين روز عمر به قتل رسيده است در حالي که چنين چيزي صحيح نيست. مستند و ريشه اصلي اين مطلب که روز نهم ربيع الاول يکي از اعياد است و اين که عيد بودن آن به خاطر کشته شدن عمر است، روايتي است که سيد ابن طاوس(ره) در زوائد الفوائد و شيخ حسن بن سليمان در کتاب المختصر نقل نموده اند. و ممکن است سيد ابن طاوس هم آن را از کتاب مختصر گرفته باشد، زيرا سيد ابن طاوس در کتاب اقبال الاعمال اين روايت را مورد خدشه قرار داده است. او مي گويد در عظمت روز نهم ربيع الاول رواياتي نقل شده است و اين که برخي مي گويند عظمت اين روز به خاطر به هلاکت رسيدن کسي است که خداي متعال و رسول او را سبک شمرده، من هر چه کتاب ها را بررسي نمودم چنين چيزي نيافتم. اما بنا بر آنچه که علماء معتبر و ثقه مثل کليني، تلعکبري، حسن بن حمران، شيخ مفيد، شيخ طوسي، ابن شهر آشوب و ديگران در کتاب هاي خود نقل نموده اند که روز هشتم ربيع الاول، روز وفات امام حسن عسکري ـ عليه السلام ـ مي باشد، بنابراين اين درست خواهد بود که عظمت روز نهم ربيع الاول به علت آغاز ولايت امام مهدي ـ عليه السلام ـ بر امت اسلامي باشد. اما روايتي که در کتاب «المختصر» تأليف حسن بن سليمان حلّي متوفاي قرن هشتم هجري نقل شده، يک روايت خيلي طولاني و مفصل است که به رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نسبت داده شده است. اين روايت هم از حيث سند و هم از حيث متن مشکل دارد. زيرا اين روايت سند معتبر و متصل ندارد و در کتاب هاي معتبر و يا حتي غير معتبر که قبل از کتاب مختصرتأليف شده اند. اثري از اين روايت ديده نمي شود. بنابراين به علت ضعف سند آن، نمي توان بر آن اعتماد نمود. اما از حيث متن مطالبي در آن به چشم مي خورد که با آموزه هاي روشن دين مبين اسلام منافات دارد. مثلا در اين روايت گفته شده که خداوند به خاطر عظمت اين روز، به فرشتگان خود دستور داده که براي سه روز از تمام خلايق رفع قلم کنند. به اين معني که در اين سه روز براي همه مردم جايز است که هر کاري انجام دهند و گناهي براي آنان به حساب نمي آيد. و اين چيزي نيست که در قالب دين اسلام بگنجد. نتيجه اين مي شود که اگر مستند عيد غدير دوم همين روايت باشد، نمي توان به آن ترتيب اثر داد. و اين مطلب نه تنها به علت تفرقه افکني قابل قبول نمي باشد، بلکه بدعت آشکار در دين به شمار آمده و عامل اباحه گري براي برخي بي خبران در اين روز مي شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه