تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
ابتدائاً لازم میدانیم که کلمه "کامل" را معنا نماییم، کامل در مقابل ناقص است. و به طور کلی وقتی ادعا میکنیم اسلام دین کاملی است؛ یعنی نقصی ندارد. به عبارت بهتر، هر آنچه که لازمه یک زندگی سعادت مند دنیوی و اخروی است را دارد. پس لازم است این دین در همه عصرها و زمانها و در همه شئون زندگی انسان برنامههای قوی و سازنده داشته باشد. کلید جواب به این سؤال فوق در بحث خاتمیت است. بدین معنا که بحث کامل بودن اسلام و خاتمیت دو روی یک سکهاند؛ چراکه اگر اثبات شد دین اسلام خاتم ادیان است لازمهاش آن است که کامل ترین آنها تا روز قیامت نیز باشد؛ چون اگر کامل ترین نباشد پس ناقص خواهد بود و با وجود نقصش نمیتواند انسانها را آن طور که شایسته و بایسته است به سوی کمال هدایت نماید و این امر نیز با عدالت الاهی منافات دارد و بر خداوند قبیح است. پس لازم است دین اسلام، هرآنچه را که آدمی برای هدایت لازم دارد، دارا باشد تا ادله و حجج بر انسان تمام شده باشد. حال سخن این جا است که با استفاده از چه قرائن و شواهدی ما متوجه میشویم که اسلام دین کاملی است و برای سعادت و کمال انسان برنامههایی در همه عصرها و زمانها دارد، آن هم در همه زمینهها؟ جواب آن است که دین مبین اسلام از یک سری ابزارهایی استفاده نموده که این ابزارها سبب جاودانگی و کمال آن شده است که ذیلاً به نحو اختصار به آن میپردازیم: 1. دین اسلام برای هدایت انسانها از یک سو از قواعد کلی و عام استفاده نموده که در واقع منبع قواعد امور لا یتغیری هستند که به مرور زمان تغییر و تبدل نمیپذیرند. این منابع عبارت اند از: الف. حکمِ عقل سلیم که خداوند آن را در استنباط احکام شرعی حجت دانسته؛ مثل قبیح بودن ظلم یا حسن بودن عدل. ب. خداوند احکام را تابع مصالح و مفاسد قرار داده است. پس هر امری که مصلحت بیشتری داشته باشد، از نظر شارع مقدم بر امر دیگر است. ج. قوانین کلی وجود دارند که میتوانند محدود کننده بقیه احکام باشند؛ مثل عدم وجود حرج در دین یا عدم وجود اکراه و اضطرار در احکام دینی. پس اگر مکلفی به واسطه حکم شرعی دچار حرج شده بود متناسب با وضعیتش، حکم شرعی او تبدیل به حکم دیگری میشود. د. اسلام از قوانینی استفاده نموده که مطابق با فطرت است و در آنها رعایت سرشت تغییر ناپذیر انسان شده است و نیز در طریق قانون گذاری خداوند راه اعتدال را پیش گرفته است که اینها همگی به ماندگاری و جاودانگی احکام کمک میکنند. ه. اجتهاد یکی دیگر از ابزارهایی است که در اسلام استفاده شده تا موضوعات پدید آمده با کلیات موجود در دین تطبیق داده شود. 2. راه دیگری که اسلام برای ماندگاری استفاده نموده تنوع و تعدد احکام در گستره بسیار وسیع زندگی است که شامل ابتداییترین امور؛ مثل آشامیدن می شود از سویی نیز در برگیرنده احکام معاملات و احکام حکومتی نیز هست. 3. تفوق اخلاقی و اصول آن بر دیگر مذاهب و مکاتب اخلاقی و کمالی را که اسلام به انسان مینمایاند، نیز یکی دیگر از راههایی است که سبب ماندگاری اصول اسلامی شده است. برای ذکر ادلهای دیگر میتوان به امور زیر اشاره نمود: 1. بررسی جزء به جزء احکام اسلامی با دیگر احکام مشابه در ادیان دیگر حکایت از مترقی بودن و کامل بودن این احکام میکند. 2. بررسی آیات و روایات نشان دهنده کامل بودن دین اسلام است که به طور مثال آیه 107 انبیا اسلام را بلاغ مینامد؛ یعنی چیزی است که شما به وسیله آن به آرزوی خویش میرسید یا در خطبه غدیر پیامبر صریحاً میفرمایند هر آنچه را که مبعّد (باعث دوری) شما از بهشت بود و هرآنچه را که مقرّب (نزدیک کننده) شما به آن بوده ذکر نمودهام. .
موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.