چگونه می توانیم دعا کنیم که خدا اجابت کند؟

مسأله اجابت دعا از مسائل قطعى در همه ادیان الهى است. قرآن مجید مى فرماید: «اذا سئلک عبادى عنى فانى قریب اجیب دعوه الداع اذا دعان؛ هرگاه بندگان من از تو درباره من بپرسند (بگو) من نزدیکم، و دعاى دعاکننده را به هنگامى که مرا بخواند اجابت مى کنم» (بقره، آیه 186). به عبارت دیگر سنت الهى بر آن تعلق گرفته که برخى از امور را از طریق دعا و درخواست به انسان عنایت فرماید و این راه را براى همه بندگان حتى کسانى که احیانا گناهانى دارند باز گذاشته است.«دعا» یکی از حقایق معنوی کاملا مؤثر است منتهی این اعتقاد بدین معنا نیست که دعای مؤثر و مقبول نیاز به شرایط و پیش زمینه ندارد و به طور کلی هر عملی برای این که مؤثر واقع شود، نیازمند شرایط و آمادگی های لازم است. استحضار دارید که تمامی عبادات به خصوص دعا دارای چندین اثر عمومی و خصوصی است. آثار عمومی دعا، معنویت، نورانیت، صفا و قربی است که در قلب و روح انسان ایجاد می شود و آثار خصوصی آن تأثیرات معنوی و یا مادی خاص است که در روایات و سند دعاها ذکر شده است، مانند دعا برای رفع امراض، فقر، گرفتاری و مانند آن. موفقیت در وصول به آثار و نتایج رفتار معنوی، همچون دعا نیازمند رعایت شرایط خاصی است. شرایط قبول و تأثیر دعا، عبادت و معنویت بر بعد روحانی و جسمانی انسان عبارت است از: 1. رعایت تقوا و پرهیز از گناهان. 2. ولایت (تولی و تبری) نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت(ع). 3. اقبال و حضور قلب. 4. اخلاص، خالص بودن از شرک و شک و ریا و مانند آن. 5. رعایت آداب مخصوص آن عمل و عبادت خاص. پرواضح است که شرایط تأثیرگذاری معنویتی که بر مبنای آن تحقق می یابد، تنها در ظرف ایمان می گنجد و خارج از این ظرف، تحقق آن تصور روشنی ندارد. اما در عین حال نکته بسیار زیبایی در خصوص دعا وجود دارد و آن این که دعا، در حقیقت و بدون توجه به کاربرد آن در رفع حوایج ارتباط مستقیم و راز و نیازگونه با ذات هستی است و از این نظر؛ اولا، قرین اجابت قطعی است، زیرا هنگامی که بنده ای خدا را می خواند، در همان لحظه لبیک اجابت حق تعالی را دریافت می کند. ثانیا، هیچ گونه شرطی ندارد، حتی ایمان واقعی، بنابراین هر بنده در هر موقعیتی که به لحاظ ایمان به سر می برد اگر روی به خدای مهربان آورد و او را از صمیم دل بخواند و با او سخن بگوید، سخنش را خواهد شنید و در همان لحظه لبیک اجابت خواهد گفت. قرآن کریم در این زمینه می فرماید: هنگامی که بندگان من از من درخواستی نمایند، پس من بدانها نزدیکم و پاسخ درخواست آنها را می دهم آنگاه که از من بخواهند (بقره، 186) و در آیه دیگری آمده است که: مرا بخوانید اجابت می کنم (غافر، آیه 40). این چهره از دعا، زیباترین رابطه ای است که انسان با تمام هستی برقرار می نماید و از نتایج آن که آرامش درون، نورانیت، صفای دل و اجابت حق تعالی است، فورا بدون هیچگونه تأخیر و تردیدی سود می برد، گرچه تأثیر آن در رفع حوایج و آثار خاصی که برای آنها ذکر شده است، از روی حکمت و مصلحت مدتی به تأخیر افتد. اجابت دعا امرى قانونمند و ملائم با دیگر سنت هاى جارى الهى در نظام تکوین و مشروط به شرایطى است؛ از جمله: 1) شرایط مناسب روحى دعا کننده از قبیل تضرع و تواضع در مقابل پروردگار. 2) مصلحت بودن تحقق خواسته شخص دعا کننده چرا که در بسیارى از موارد تحقق آن خواسته براى شخص سودمند نیست؛ مثلا رسیدن به مقام یا امکاناتى خاص چه بسا نه تنها به نفع او نباشد بلکه ممکن است به ضرر او باشد و مایه دورى او از ایمان و تقوا گردد. 3) فرا رسیدن زمان مناسب براى تحقق مطلوب، مثلا ممکن است فردى علاقه مند باشد که یک شخصیت علمى ممتاز باشد وتلاش علمى فراوانى کند ولى قطعا در اندک زمان تحقق آن ممکن نیست و سال ها باید بگذرد تا نتیجه تلاش هاى خود را به دست آورد. 4) اخلاص در نیت و انقطاع کامل به خداوند. 5) نامشروع نبودن خواسته انسان. 6) اقدام براى رسیدن به نتیجه و به کارگیرى سایر عوامل طبیعى نقش دارنده متناسب با سنت هاى الهى در نظام خلقت. 7) از طرفى خداوند گاهى اجابت مطلوب انسان را به علت هایى که صلاح مى داند و بر ما پوشیده است به تأخیر مى اندازد یا آن را به گونه اى دیگر تبدیل مى کند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه