چرا با وجود اينكه شيعه عقيده به عصمت انبياء الهي و ائمه معصومين دارد، در بين ما جريان آخرين خطابه حضرت محمد ص و اين درخواست كه اگر كسي بر گردن من حقي دارد بيايد و قصاص كند، شايع شده است؟

اعتقاد به عصمت انبياء الهي ـ عليهم السلام از گناهان عمدي و سهوي، يکي ازعقايد قطعي و معروف شيعه است که ائمه اطهار ع آن را به پيروان شان تعليم داده اند. شيعيان اثني عشري معتقدند که پيامبران از آغاز تولد تا پايان عمر، از همه گناهان اعم از کبيره و صغيره، معصومند و حتي از روي سهو و نسيان هم گناهي از ايشان سر نمي زند، منظور از عصمت تنها عدم ارتکاب گناه نيست، زيرا ممکن است يک فرد عادي هم مرتکب گناه نشود، بلکه منظور اين است که شخص، داراي ملکه نفساني نيرومندي باشد که در سخت ترين شرايط هم او را از ارتکاب گناه باز دارد. ملکه اي که از آگاهي کامل و دائم به زشتي گناه و اراده قوي بر مهار کردن تمايلات نفساني، حاصل مي گردد. پس لازمه عصمت ترک اعمالي است که بر او حرام باشد، منظور از گناه که شخص معصوم، مصونيت از ارتکاب آن دارد، عملي است که در زبان فقه حرام ناميده مي شود، اما واژه گناه و معادل هاي آن مانند (ذنب) و (عصيان) که کاربرد وسيعتري دارد و شامل (ترک اولي) هم مي شود، انجام دادن چنين گناهاني منافاتي با عصمت ندارد. با توجه به مقدمه اي که ارائه گرديد، هم اکنون در پاسخ پرسش فوق بايد گفت: عصمت پيامبر اکرم با آخرين خطبه آن حضرت که طي آن خود را در معرض قصاص قرار داد و از مردم درخواست نمود که هر کس حقي يا مظلمه اي به گردن او دارد بيايد قصاص کند، به هيچ وجه تهافت و ناسازگاري ندارد، زيرا معناي اين که کسي خود را در معرض قصاص قرار داده و درخواست قصاص نمايد، الزاماً اين نيست که شخص درخواست کننده قصاص که خود را در معرض آن قرار داده، حقي را ضايع نموده و يا گناهي را مرتکب شده است تا زمينه اين توهم فراهم شود که اين رويداد با عصمت منافات دارد، بلکه شخص معصوم و مصون از گناه مي تواند به انگيزه تربيت و آموزش مردم و تواضع و بهاء دادن به حقوق مردم و به منظور نمايش گذاشتن مصونيت و عصمت خويش و تفهيم و تثبيت آن به عنوان شرط لازم و غير قابل چشم پوشي و مسامحه در رهبري الهي و ديني و استمرار آن در رهبران آينده است. اسلام، و تشويق و ترغيب آنان از اين طريق به پاکي و پاکدامني، به عنوان پيشوا و مقتداي اسوه، به چنين اقدامي دست زده و بدين وسيله به امت اعلام نمايد که خداوند از حقوق مردم به هيچ وجه نخواهد گذشت، جز با اداي حقوق آنان، بنابراين مواظب گفتار و کردار خود باشيد. روي همين جهت بود که بلال مؤذن پيامبر اکرم ص بي اختيار در کوچه هاي مدينه فرياد مي زد که: کيست که قصاصش را در دنيا پيش از قيامت بپردازد؟ اين محمد ص است که قصاصش را پيش از قيامت مي پردازد، در جريان اين آموزه نبوي و بهانه قصاص خواهي بود که فرصت مناسبي به سواده دست داد و لبانش را روي شکم پيامبر اکرم گذاشته و آن را بوسيده و از دعاي خير آن حضرت به اين مضمون که خدايا تو نيز از سواده پسر قيس بگذر، بهره مند گرديد. بنابراين بايد گفت معناي درخواست قصاص رسول اکرم ص از مردم، اين نيست که آن حضرت گناهي مرتکب شده و مظلمه اي از جانب مردم به گردن وي آمد، بلکه اين درخواست صرفاً به منظور آموزش و توجه دادن امت به اين مطلب است که حقوق مردم جز با اداي آن و يا جلب رضايت آنان قابل بخشش نيست. روي اين اساس هيچ گونه منافاتي با عصمت آن حضرت ندارد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه