سند حدیث شریف کساء چیست؟

تاکنون در تحقیقات انجام شده درباره سند حدیث شریف کساء، چند سند به دست آمده که در ذیل به آن اشاره می شود:قدیمی ترین کتابی که تاکنون به دست آمده و در بردارنده¬ی بخشی از حدیث شریف کساء به شکل فعلی است، کتاب «غرر الاخبار و درر الآثار دیلمی»( ابومحمد الحسن بن محمد دیلمی صاحب کتاب ارشاد القلوب، از علمای بزرگ قرن هشتم ه.) است که محیی الدین غریفی(از شاگردان آیت الله العظمی خویی) در کتاب خود(غریفی ، محیی الدین آیه التطهیر، ص ۸۸.) حدیث کساء را به نقل از آن آورده و گفته که این نسخه را در کتابخانه¬ی شیر محمد همدانی دیده است. کتاب دیگری که تاریخ کتابت آن سال ۱۰۳۳ ه.ق است، در بردارنده¬ی متن و ترجمه¬ی حدیث شریف کساء است. نسخه¬ی خطی این کتاب در کتابخانه¬ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی به شماره ی ۸۹۵۴ موجود و از آن نگهداری می شود.کتاب دیگری که متن حدیث شریف کساء را روایت کرده منتخب طریحی است.( برای مثال علامه مجلسی , بحارالانوار، ج ۴۴ ، ص ۲۴۲-۲۴۴ ؛ بحرانی, عوالم العلوم، ج ۱۷، ص ۱۰۱-۱۰۴.)فخر الدین محمد طریحی (۹۷۹- ۱۰۸۵ه.ق ) از علمای قرن یازدهم و هم عصر علامه¬ی مجلسی و نویسنده¬ی کتابهای چندی از جمله مجمع البحرین، تفسیر غریب القرآن و ضوابط الاسماء و الرجال و ... است. علامه ی مجلسی و علامه بحرانی از کتاب منتخب طریحی نقل حدیث کرده اند.( مرعشی نجفی، سید شهاب الدین، ملحقات احقاق الحق، ج۲، ص ۵۵۷.)آیت الله العظمی مرعشی نجفی نیز او را بزرگ داشته و چنین ستوده اند: علامه¬ی جلیل القدر ثقه و ثبت، فخرالدین محمد علی الطریحی الاسدی النجفی، صاحب مجمع البحرین.یکی دیگر از سندهای حدیث کساء مربوط به علامه شیخ عبدالله بحرانی صاحب کتاب عوالم العلوم است. ایشان در حاشیه کتاب عوالم (نسخه¬ی میرزا سلیمان یزد) سند حدیث کساء را چنین نقل کرده است:رایت بخط الشیخ الجلیل السید هاشم، عن شیخه السید ماجد البحرانی عن الحسن بن زین الدین الشهید الثانی، عن شیخه المقدس الاردبیلی، عن شیخه علی بن عبدالعالی الکرکی، عن الشیخ علی بن هلال الجزائری، عن الشیخ احمد بن فهد الحلی، عن الشیخ علی بن الخازن الحائری، عن الشیخ ضیاء الدین علی بن الشهید الاول عن ابیه، عن فخر المحققین، عن شیخه العلامه الحلی، عن شیخه المحقق ، عن شیخه ان نما الحلی، عن شیخه محمد بن ادریس الحلی، عن ابی حمزه الطوسی صاحب ثاقب المناقب، عن الشیخ الجلیل محمد بن شهر آشوب عن الطبرسی صاحب الاحتجاج ، عن شیخه الجلیل الحسن بن الحسن الطوسی، عن ابیه ، شیخ الطائفه ، عن شیخه المفید ، عن شیخه ابن قولویه القمی، عن شیخه الکلینی ، عن علی بن ابراهیم بن هاشم، عن ابیه، عن احمد بن محمد بن ابی نصر البزنطی، عن قاسم بن یحیی الجلاء الکوفی، عن ابی بصیر، عن ابان بن تغلب البکری، عن جابر بن یزید الجعفی، عن جابر بن عبدالله الانصاری عن فاطمه الزهرا بنت رسول الله. در این سند بزرگانی همچون سید هاشم بحرانی (صاحب تفسیر البرهان)، شیخ حسن بن زید (شهید ثانی) ، مقدس اردبیلی، شیخ عبدالعالی کرکی ، علامه حلی و شیخ طوسی و صاحب دو کتاب از کتابهای چهارگانه شیعه یعنی الاستبصار و تهذیب الاحکام) ، شیخ مفید ، ابن قولویه و شیخ کلینی (صاحب یکی از کتب اربعه شیعه یعنی الکافی که حضرت مهدی در توقیعی درباره¬ی آن فرموده اند : «الکافی کافٍ لشیعتنا» قرار دارند و سند به جابر بن عبدالله انصاری ختم می شود که او نیز این حدیث شریف را از حضرت فاطمه زهرا نقل می کند.آیت الله العظمی مرعشی نجفی در اهمیت این سند بارها می فرمودند: خدا عنایت بفرماید حدیث شریف کساء را در عوالم طبع شده زیارت کنم.کتاب دیگری که در آن از حدیث شریف کساء به شکل کنونی آن یاد شده، نهج الحجه فی فضائل الائمه نوشته¬ی علی نقی احسایی، از علمای قرن دوازدهم هجری است. وی به هنگام نقل این حدیث می¬نویسد: « و روی حدیث الکساء من طرقنا مبسوطاً مشتملاً علی فضل شیعه آل محمد» و این نشان دهنده¬ی آن است که راه های سندی متعددی برای این حدیث وجود داشته است.آیت الله العظمی حاج سید صادق شیرازی نیز حدیث کساء را به این طریق از جابر بن عبدالله انصاری نقل می کنند:عن والدی، عن الشیخ عباس القمی، عن المیرزا حسین النوری، عن الشیخ مرتضی الانصاری، عن المولی احمد النراقی، عن السید بحرالعلوم، عن الوحید البهبهانی، عن ابیه الشیخ محمد اکمل، عن المولی محمد باقر المجلسی ، عن ابیه المولی محمد تقی المجلسی، عن الشیخ البهائی، عن ابیه الشیخ حسین عبدالصمد، عن الشهید الثانی، عن احمد بن محمد بن خاتون، عن الشیخ عبدالعالی الکرکی، عن علی بن هلال الجزائری، عن الشیخ علی بن خازن الحائری، عن احمد بن فهدا لحلی، عن ضیاء الدین علی بن الشهید الاول، عن ابیه محمد بن مکی العاملی ، عن فخر المحققین عن ابیه العلامه الحلی، عن خاله المحقق الحلی، عن ابن نما، عن محمد بن ادریس الحلی، عن ابی حمزه الطوسی، عن محمد بن شهر آشوب، عن الطبرسی صاحب الاحتجاج، عن الحسن بن محمد بن الحسن الطوسی، عن ابیه شیخ الطائفه عن الشیخ المفید، عن الشیخ الصدون ، عن ابیه عن علی بن ابراهیم (حیلوله) و عن ابن قولویه، عن الشیخ الکلینی، عن علی بن ابراهیم ، عن ابیه ابراهیم بن هاشم، عن احمد بن محمد بن ابی نصر البزنطی، عن القاسم بن یحیی الخداء الکوفی، عن ابی بصیر، عن ابان بن تغلب، عن جابر بن یزید الجحفی، عن جابر بن عبدالله الانصاری جمیعاً عن سیدتنا و مولاتنا الصدیقه الکبری فاطمه الزهرا بنت رسول الله انها قالت دخل علیّ ابی رسول الله فی بعض الایام، الی آخر الحدیث الشریف. از دیگرکتبی که حدیث کساء در آنها نقل شده است می¬توان به رساله¬ی آیت الله بافقی ، کتاب «ملحقات احقاق الحق»، ج ۲، ص ۵۴۴ تا ۵۵۷ اثر حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی ، کتاب «آیه التطهیر فی احادیث الفریقین» نوشته ی حضرت آیت الله العظمی سید محمد حسینی شیرازی و کتاب حسین علوی دمشقی و کتاب آیة التطهیر فی الخمسة اهل الکساء، از محیی الدین موسوی غریفی، چاپ 1377 ق؛ و کتاب حدیث الکساء عند اهل السنة، از سید مرتضی عسکری، چاپ اول 1395 ق، و چاپ دوم با افزودن منابع شیعی، 1402 ق؛و دهها کتاب دیگر , اشاره کرد که این امر نشان از اعتبار این حدیث نزد نویسندگان آن کتابها دارد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه