سوال اینجا در بریتانیا در مورد نماز صبح به مشکل برخورده‌ایم، اینطور که وقت نماز [صبح] تقریبا ساعت ۱ بعد از نیمه شب وارد می‌شود در حالی که هنوز هوا تاریک است، در حالی که خورشید در ساعت ۴ و ۵۰ دقیقه صبح طلوع می‌کند، اما پرتو آن یک ساعت و نیم پیش از وقت طلوع در افق دیده می‌شود. آیا می‌توان در این وقت (ظهور پرتو خورشید) دست از خوردن و نوشدن و مبطلات روزه کشید؟ با دانستن این مساله که وقت فجر در ساعت ۱ و ۸ دقیقه است در حالی که نماز در ساعت ۴ برگزار می‌شود.

الحمدلله.اولا: وقتی که باید در آن از انجام مفطرات خودداری کرد، طلوع فجر صادق است، چنانکه خداوند متعال می‌فرماید: وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ [بقره: ۱۸۷] (و بخورید و بیاشامید تا رشته‌ی سفید بامداد از رشته‌ی سیاه [شب] بر شما نمودار شود، سپس روزه را تا شب به اتمام برسانید). بخاری (۶۱۷) از ابن عمر ـ رضی الله عنهما ـ روایت کرده که ایشان ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: بلال در هنگام شب [برای بیدار شدن سحری] اذان می‌دهد، پس بخورید و بنوشید تا آنکه ابن أم مکتوم [برای نماز صبح] اذان دهد. وی مردی نابینا بود و اذان نمی‌ٔداد تا آنکه به وی می‌گفتند: صبح شد، صبح شد. در فتاوای اللجنة الدائمة، مجموعه‌ی نخست (۱۰/ ۲۸۳) آمده است: اصل در امساک روزه‌دار و افطار وی این سخن الله متعال است که: (و بخورید و بیاشامید تا رشته‌ی سفید بامداد از رشته‌ی سیاه [شب] بر شما نمودار شود، سپس روزه را تا شب به اتمام برسانید). بنابراین خوردن و نوشیدن تا طلوع فجر یعنی ریسمان سفید [سپیده‌دم] که خداوند آن را نشانه‌ی پایان وقت خوردن و نوشیدن قرار داده مباح است، و هر گاه فجر دوم (فجر راستین) آشکار شد خوردن و نوشیدن و دیگر مفطرات حرام می‌شود، بنابراین کسی که پس از شنیدن اذان صبح ـ در صورتی که اذان پس از طلوع فجر دوم گفته شود ـ بنوشد، باید روزه را قضا کند و اگر [اذان] پیش از طلوع بود [روزه‌اش باطل نشده و] نیازی به قضا نیست. بر این اساس انسان اگر در سرزمینی زندگی می‌کند که شب و روز [مشخص] دارد باید از طلوع فجر تا غروب خورشید دست از مفطرات بکشد، و فرقی نمی‌کند که شب طولانی باشد یا کوتاه، یا آنکه فاصله‌ی میان طلوع فجر و طلوع خورشید زیاد یا کم باشد. برای توضیح بیشتر به پاسخ سوال (106527) و (2196) مراجعه کنید. ثانیا: تاخیر نماز صبح تا پنجاه دقیقه پیش از طلوع خورشید اشکالی ندارد زیرا وقت نماز فجر از طلوع فجر تا طلوع خورشید ادامه می‌یابد. رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌فرماید: وقت نماز صبح از طلوع فجر تا زمانی است که خورشید طلوع نکرده باشد به روایت مسلم (۶۱۲). والله اعلم .

اسلام سوال و جواب

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/16

لینک کوتاه