چرا در قرآن كريم گاهي دو مطلب بر عكس هم گفته مي شود؟ مثلاً در يك جا مي فرمايد: "وقتي بندة خودرا دوست داريم و مي خواهيم او را آزمايش كنيم، جان، مال، اولاد و درختان ميوه را از او مي گيريم." و در جاي ديگر درست برعكس ميفرمايد: "وقتي بنده از ياد ما غافل شد ما زندگي را بر او سخت مي گيريم."

يكي از معجزات قرآن كريم، اين است كه هيچ يك از مطالب آن با هم تضاد و تناقص ندارند. و اگر به ظاهر نكاتي ديده ميشود كه با هم مخالفت دارند، واقعيت ندارد; بلكه، ما گمان ميكنيم دوگانگي وجود دارد; و اگر آشناي به تفسير و علوم قرآني باشيم، خواهيم دانست اختلافي در كار نيست; بلكه جهاتِ مسأله با هم متفاوت است. قرآن كريم ميفرمايد: "أَفَلاَ يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ اخْتِلَـَفًا كَثِيرًا ;(نسأ،82) آيا دربارة قرآن نميانديشند كه اگر از ناحية غير خدا بود اختلافات فراواني در آن مييافتند." با توجه به مقدمة فوق، دو مطلبي كه در فرض پرسش آمده است مخالف هم نيستند و هم ديگر را نقض نميكنند; زيرا، آزمايش بندگان براي اهدافي مانند: استقامت در سختيها، پخته تر شدن، مشخص شدن مومنان واقعي، شكوفايي استعدادهاي بالقوه و... است و هر كس در اين آزمايشات الهي موفق شد و بندگي خود را در همة حالات ثابت كرد از مقربان واقعي درگاه الهي ميشود و خداوند او را دوست دارد و در اين صورت به "حيات طيبه" ميرسد نه "معيشة ضنك" و اين سخن با اين آيه كه ميفرمايد: "وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُو مَعِيشَةً ضَنكًا وَ نَحْشُرُهُو يَوْمَ الْقِيَـَمَةِ أَعْمَيَ ;(طه،124) و هر كس از ياد من روي گردان شود زندگي تنگ (و سختي) خواهد داشت، و روز قيامت او را نابينا محشور ميكنيم." منافاتي با سخن بالا ندارد; زيرا، در آيات گذشته، سخن از كساني است كه سعي ميكنند خود را در امتحانات الهي موفق بدارند تا محبوب و مقرب درگاه الهي شوند; اما در اين آية شريفه، سخن از غافلان است آنها كه توجه خود را از خدا ميگيرند و به غير خدا مشغول ميشوند. طبيعي است زندگي را به دست خود سخت خواهند كرد، و با غفلت از ياد خدا از الطاف الهي محروم ميشوند، و همين محروميت معنايش اين است كه دلهرهها، نگرانيها، تشويش خاطرهها و... سراغ آنها بيايد، و در عين دارا بودن يا دارا نبودن امكانات مادي نگران و سخت و گرفته باشند. به تعبير ديگر، اصولاً آنها كه طبق آيه شريفه زندگي سختي دارند، به لحاظ معيارهاي انساني و معنوي است. در حالي كه آزمايشات و ابتلائات غالباً به لحاظ معيارهاي دنيوي و مادي است. پس، يك جا سختي و مشكلات براي نزديكي به خدا است، و در جاي ديگر، به خاطر غفلت از خدا است; و اين دو با يك ديگر منافات ندارند. با توجه به اين كه معيارها در هر يك از آيات متفاوت است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 4، ص 27ـ29، دارالكتب الاسلامية; ج 13، ص 326ـ328.) eporsesh.com .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه