آیا حضرت علی(ع) فرمود با کسی که با شما با تکبر برخورد می‌کند شما هم با تکبر برخورد کنید؟

یکی از ویژگی‌های نکوهش‌شده در آموزه‌های دینی، ویژگی تکبر و خود بزرگ‌بینی در برابر دیگران است که در مقابل آن ویژگی پسندیده تواضع و فروتنی است که مؤمنان به داشتن آن توصیه شده‌اند. با این وجود، تواضع در برابر افراد متکبر گاه می‌تواند این رویکرد منفی را در وجودشان تقویت کند؛ از این‌رو سفارش شده است که در چنین مواردی و در برابر آنان، رفتاری مانند خودشان در پیش گرفت تا شاید به خود آمده و این ویژگی ناپسند را رها سازند:1. «قَالَ ص إِذَا رَأَیْتُمُ الْمُتَوَاضِعِینَ مِنْ أُمَّتِی فَتَوَاضَعُوا لَهُمْ وَ إِذَا رَأَیْتُمُ الْمُتَکَبِّرِینَ فَتَکَبَّرُوا عَلَیْهِمْ فَإِنَّ ذَلِکَ لَهُمْ مَذَلَّةٌ وَ صَغَار»؛[1] رسول خدا(ص) فرمود: هر گاه فروتنان از امت مرا دیدید، شما نیز در مقابل آنان فروتن و متواضع باشید، و هر گاه متکبران و فخر فروشان را دیدید، برخوردی مشابه با خودشان داشته باشید؛ زیرا این کار سبب خواری و کوچک شدن آنان می‌شود.2. امام علی(ع): «التکبر على المتکبرین هو التواضع‏ بعینه»؛[2] تکبر در مقابل گردنکشان، خود نوعی فروتنی است.3. امام علی(ع): «مَنْ‏ أَتَى‏ غَنِیّاً فَتَوَاضَعَ لَهُ لِغِنَاهُ ذَهَبَ ثُلُثَا دِینِهِ»؛[3] هر کس نزد توانگرى بیاید و تنها به دلیل آن‌که او ثروت‌مند است، در برابرش فروتنی کند، دو سوّم دینش از بین رفته است.گفتنی است؛ شناخت افراد متکبر با برخوردهای سطحی و ابتدایی امکان پذیر نیست؛ از این‌رو تا زمانی که اطمینان از تکبر فردی نداشتیم، نباید این روایات را بهانه قرار داده و از فروتنی و تواضع در برابر مردم خودداری کنیم. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه