کدام اعمال سبب تقويت عقل (نه هوش و حافظه) و يا سبب تضعيف و سست شدن عقل در انسان مي گردند؟ آيا عقل هم مانند هوش ارثي است و عقل متأثر از چه عواملي است؟

موضوعاتي مانند عقل و هوش و ... به علت فيزيکي نبودن داراي ابهامات و پيچيدگي هاي زيادي مي باشد به گونه اي که هنوز تعريف دقيقي از هوش که مورد اتفاق روان شناسان باشد ارائه نشده است و عقل هم در متون علمي و اسلامي به معاني مختلفي گرفته شده است. با توجه به تحقيقات زيادي که صورت گرفته با توجه به عملياتي که براي هوش تعريف شده است مي توان آن را همان عقل دانست ولي از جانب ديگر آثار وجودي عقل را بايد به مراتب فراتر از آن چه به هوش نسبت داده شده در نظر گرفت. اما عوامل تقويت و رشد عقل را مي توان به اين صورت بيان کرد. تحريک و به فعاليت وا داشتن دستگاه عقل: عقل انسان مانند دستگاهي است که هر چه از آن استفاده بيشتري بکنند ورزيده تر و بالنده تر مي شود استعدادهايش شکوفا شده و سرعت بيشتري پيدا مي کند. بر خورد انسان با مشکلات، مشکلات رو به روي انسان باعث مي شود خواسته يا ناخواسته انسان با مسائل مختلفي روبه رو شود که با تلاش و دقت بايد آن ها را حل کند همين تمرين ها و تلاش ها باعث رشد عقل مي شود. تفکر و تعقل در جهان هستي و تاريخ سرگذشت پيشينيان. جهان هستي مجموعه اي پيچيده از روابط و ارتباطات است که مانند معماهاي بزرگ و زيبا عقل و تفکر انسان را نيرومند مي کند. همچنين تفکر در مخلوقات الهي و پي بردن به حکمت و تدبير الهي خود باعث رشد سريع عقل است. اين چنين تفکري در قرآن بسيار سفارش شده است. تغذيه: از مواد غذائي که جزء مواد ضروري در فرايند هاي مغزي است استفاده کند. بايد بنزين اين موتور فراهم باشد تا ماشين فکر به راه بيفتد. برخورداري از ميدان تفکر و انديشه آزاد. محصور بودن به حصار هاي دنياي مادي و نداشتن آزادي تفکر در ماوراء ماده و جلوگيري از داشتن انديشه اي جديد و متعالي باعث رکود عقل و متقابلاً وجود چنين فضا و نگرشي باعث رشد عقل خواهد بود. زدودن رذائل اخلاقي خصوصاً تکبر و عجب باعث باز شدن قفل ها و زنجير هاي عقل شده و اين پرنده تيز پرواز را به آسمان انديشه مي فرستد. سکوت و کم صحبت کردن در ايجاد زمينه و فرصت براي فکر کردن و خوب فکر کردن لازم و ضروري است. براي سرعت گيري در فهم و رشد عقل مزين بودن به زيور فضائل اخلاقي از جمله تواضع در برابر حق و ... لازم است. هم نشيني با انسان هاي عاقل و کساني که از فکر و انديشه متعالي برخوردارند بسيار موثر است. از مقدمه هاي مورد نياز و ضروري براي سرعت گيري در فرايند تعقل، داشتن علم و آگاهي لازم مربوط به موضوع مورد تعقل مي باشد. در مقابل عواملي باعث هدم و نابودي عقل است از آن جمله: داشتن آرزوهاي طولاني و زندگي تخيلي. زندگي و رفتار بر اساس هواهاي نفساني و گرايشات منفي. صحبت زياد و پرحرفي که فکر را تهي مي کند. بر اساس پنجاه و دو تحقيق مختلف در چهار قاره و هشت کشور تأثير وراثت بر رشد هوش بدست آمده است. بر اساس اين تحقيقات همسنگي هوشي افراد غير خويشاوند بسيار اندک است و از آن طرف هر چه پيوند ارثي بيشتر مي شود نمرات هوش به هم نزديک تر مي شود. ژنهايي که ما از والدين خود به ارث مي بريم، نقش مهمي در رشد هوش دارند اما عوامل ژنتيک به تنهايي نمي تواند تعيين کننده باشد. تجارب و تاثيرات زندگي در خانواده و يا در موسسات و سازمان هاي پژوهشي، نحوه تعليم و تربيت و طبقه اجتماعي از جمله عوامل محيطي اي هستند که بر هوش کودکان تأثير مي گذارند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه