سند زیارت عاشورا و دعای ندبه از کیست و آیا زیارت عاشورا حدیث قدسی است ؟

در مورد سند زیارت عاشورا نظرتان را به مطالب زیر جلب می کنیم.در کتاب مصباح شیخ طوسى که مفاتیح الجنان هم زیارت عاشورا را از آنجا نقل کرده است امام صادق(ع) در فضیلت و ثواب زیارت عاشورا مطالبى فرموده اند در ادامه آن امام به راوى که صفوان است مى فرماید: اى صفوان من یافتم این زیارت را با این ضمانت [ثواب ها و فضیلت ها] از پدرم امام باقر(ع) و پدرم از امام سجاد(ع) تا مى رسد به پیامبر خدا(ص) و پیامبر از جبرئیل و جبرئیل از خداوند.بر این اساس برخى مثل مرحوم حاج میرزا حسین نورى استاد صاحب مفاتیح الجنان را عقیده بر این بوده است که این زیارت از سنخ احادیث قدسیه مى باشد، (ر.ک: مفاتیح الجنان)ولى اثبات این مطلب مشکل به نظر مى رسد چرا که به احتمال قوى مراد امام از این که مى فرماید یافتم این زیارت را با این ضمانت از خداوند. تنها ضمانت ثواب این زیارت است نه متن زیارت.علاوه بر این، زیارت عاشورا با لحن سایر احادیث قدسى که سخن گفتن خداوند با پیامبرى است تفاوت دارد و شباهت به احادیث قدسى ندارد.شیخ طوسى(قدس سره) با سه سند این زیارت شریف را به شرح زیر نقل کرده است:1ـ محمد فرزند اسماعیل بن بزیع، از صالح فرزند عقبه، وى نیز از پدرش عقبة بن خالد از امام باقر(ع).2ـ محمد فرزند خالد طیالسى، از سیف بن عُمیره، از صفوان فرزند مهران از امام صادق(ع)، از پدرانش از پیامبر و جبرئیل و سرانجام خداوند بزرگ.3ـ صالح بن عقبه و سیف بن عُمیره از علقمه فرزند محمد حضرمى از امام باقر(ع)، (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد / 772 ، 787)گفتنى است: همه ى افراد پیش گفته از مشاهیر راویان حدیث هستند که عموما از سوى دانشمندان علم رجال توثیق شده اند مگر عقبه بن خالد و علقمه بن محمد که توثیق خاص ندارند، ولى توثیق عام دارند؛ یعنى افراد بنامى بودند که روایات امامان را نقل مى کردند و اگر نقطه ى ضعفى در آنان بود، به یقین در جامعه اشتهار پیدا مى کرد و بر سر زبان ها مى افتاد و به یکدیگر بازگو مى کردند؛ با این همه، هیچ گونه قدحى درباره ى آن دو نقل نشده است. از این طریق مى توان «توثیق عام» را احراز کرد. (براى توضیح بیشترر.ک: منشور نینوا: مجید حیدرى فر / ص 35).در پایان یاد سپارى این نکته ى مهم را براى همگان توصیه مى کنیم:براى اطمینان به صدور حدیثى از معصومان(ع) باید به روش پیش گفته عمل کرد، البته راه دیگرى وجود دارد و آن اینکه گاه از متن حدیث و بلنداى مضمون آن مى توان به صدور آن روایت از امام معصوم(ع) مطمئن شد. که ملاک هاى تشخیص دقیق آن از حوصله این نوشتارخارج است و مى توان زیارت عاشورا را از این طریق نیز مورد بررسى قرار داد.براى آشنایى بیشتر با مباحث رجالى سند زیارت عاشورا، به دو کتاب ارزشمند «شفاء الصدور فى شرح زیاره العاشور» تألیف آیت الله میرزا ابوالفضل تهرانى«قدس سره» که از شاگردان میرزاى شیرازى بود و نیز «اللؤلؤ النضید فى شرح زیاره مولینا ابى عبدالله الشهید» نگارش آیت الله شیخ نصرالله شبسترى مراجعه فرمایید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه