چرا در ایران این همه امام زاده وجود دارد مگر ما از 11 امام معصوم، چند فرزند داريم که در هر جايي که مي رویم امام زاده ای هست.؟ به عنوان مثال فقط در استان قم مي گويند: 414 امامزاده وجود دارد؟

ابتدا بایستی اشاره شود که امام زادگان، تنها فرزندان بی واسطه ائمه نیستند که از زیادی آن ها در ایران تعجب کنیم بلکه امامزاده ها در عرف شيعيان به کساني گفته مي شود که يا از فرزندان ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ و يا از فرزند زادگان و نوادگان ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ مي باشند. بنابراين، با توجه به اين تعريف، امامزاده ها جمعيت زيادي را می توانند شامل شوند. که از اين تعداد انبوه، تعداد زيادي هم در ايران، با توجه به شرايط سياسي عصر ائمه ـ عليهم السلام ـ و قرون نخستين اسلامي، زندگي کردند و مدفون شدند. با نگاهي به تاريخ اسلام به خصوص به برخورد حکام و خلفا با علويان مي توان دريافت که منسوبين به حضرت علي ـ عليه السلام ـ و فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ همواره مورد آزار و اذيت حاکمان بودند که اوج آن در عاشوراي سال 61 هجري نمايان شد و بعد از آن فرزندان و نوادگان ائمه ـ عليهم السلام ـ سعي داشتند يا با حکومت به طور مستقيم مبارزه کنند مثل قيام هاي زيد بن علي و يحيي بن زيدو يا اينکه روش غير مستقيم را انتخاب کنند که ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ بعد از امام حسين ـ عليه السلام ـ به اين شيوه با حکومت وقت برخورد کردند و از درگيري مستقيم با هيئت حاکمه هم خودشان دوري جستند و هم شيعيان را از وارد شدن به اين درگيري مستقيم، برحذر داشتند. اما از آنجا که سخت گيري حکومت نسبت به امامان معصوم ـ عليهم السلام ـ و منسوبين به ايشان تداوم مي يافت، بسياري از آنها مجبور مي شدند که خانه وکاشانه خود را ترک کرده به جاهاي دور دست پناه برند. در اين ميان، ايران به لحاظ دوري از مرکز حکومت و هم چنين داشتن مناطق کوهستاني و نيز مناطق خاص شيعه نشين، پذيرايي تعداد زيادي از علويان و سادات حسني و حسيني (نوادگان امام حسن و امام حسين) و نيز فرزندان و نوادگان ديگر ائمه بود. با طرح مسأله ولايت عهدي امام رضا ـ عليه السلام ـ توسط مامون و انتقال آن حضرت از مدينه به خراسان، شمار زيادي از علويان و منسوبين آن حضرت به ایران آمدند به طوري که در این زمان بيست و يک برادر، چندين برادر زاده، عمو زاده از بني حسن و بني حسين ـ عليهم السلام ـ به ایران آمدند. مرحله ديگر مهاجرت علويان و سادات به سمت ايران، در دوره حکومت متوکل عباسي بوده است که سخت ترين شرايط را براي علويان و شيعيان به وجود آورده بود. چنانچه نوشته اند: متوکل نسبت به خاندان ابوطالب ـ عليه السلام ـ بسيار سخت گير و بدرفتار بود. شاید هيچ يک از خلفاي عباسي چنين رفتاري با علویان و شیعیان نکرده بودند. از طرف ديگر تشکيل حکومت علويان طبرستان، و قبل از آن، هجرت حضرت فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ خواهر بزرگوار امام رضا ـ عليه السلام ـ به ايران و رحلت و مدفون شدن ايشان در قم موجب شد سادات وعلويان بيش تري جذب ايران به خصوص شهر مقدس قم و شمال ایران شوند. با توجه به مطالب ذکر شده،معلوم مي شود که سادات و علويان از همان قرون اوليه اسلامي بنا به دلايلي که ذکر شد به سمت ايران مهاجرت کردند و ماندگار شدند و از طرف ديگر محبت و علاقه مردم شيعه مذهب ايران به اين افراد که از منسوبين پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بودند، موجب می شد که بعد از رحلت آنها با وجود اينکه با چندين واسطه به آن حضرت مي رسيدند، ولي برايایشان مرقد و مزار و در دوره هاي بعدي گنبد و بارگاه درست کردند. در قم تعداد زيادي از امامزاده ها مدفون هستند طبق آمار اداره اوقاف قم ، حدود 444 امامزاده در این شهر وجود دارد که تعداد 250 مورد از آنها شناسائي شده اند. بعد از دفن حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ عده بسياري از فرزندان و نوادگان امام حسن و امام حسين ـ عليهم السلام ـ فرزندان موسي بن جعفر ـ عليه السلام ـ و اولاد امام رضا ـ عليه السلام ـ و از نوادگان محمد حنفيه و زيد بن علي و ديگر منسوبين ائمه از حجاز و عراق به اين شهر روي آوردند و از آنجا که اين شهر از قديم الايام و از آغاز بنايش شيعيان را در خود جاي داده بود و به محبت آل علي ـ عليه السلام ـ مشهور بود، سادات از نظر جمعيت نفوذ بيشتري در اين شهر پیدا کردند. طوري که گفته مي شود در حدود سال 371ق، تعداد مردان سادات در اين منطقه به حدود 331 نفر بالغ مي شده است. بر اساس علاقه مردم قم به خاندان علي بن ابي طالب از همان ابتدا در بزرگداشت مقابر اولاد آن حضرت تلاش کردند و به ساختن بناهاي مجلل و بارگاه و گنبد و وقف اموال در اين راه مبادرت کردند. علت دیگری که سبب زیادی امام زادگان در شهر قم شده، سفارش ائمه به فضیلت اسکان در این شهر بوده است. امام صادق ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: هرگاه در تنگاهاي زندگي قرار گرفتيد و بلاها و مصيبت ها به شما رو آورد، به سوي قم برويد چون آنجا پناهگاه فرزندان فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ است. و در روايات متعددی قم به عنوان حرم اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به شمار آمده است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه