خداوند در آیه ۷ سوره مبارکه انبیاء می فرماید: ما پیش از تو، جز مردانی که به آنان وحی کردیم، نفرستادیم!( همه انسان بودند، و از جنس بشر!) اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید.

خداوند در آیه 7 سوره مبارکه انبیاء می فرماید: ما پیش از تو، جز مردانی که به آنان وحی کردیم، نفرستادیم!( همه انسان بودند، و از جنس بشر!) اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید. بسیاری از علمای سیر و سلوک عقیده دارند که رهروان راه کمال فضیلت و تقوا و اخلاق و قرب الی الله باید زیر نظر استادی کار کنند؛ ولی آگاهان صاحب فن هشدار می دهند که رهروان راه تقوا و تهذیب نفس نباید به آسانی خود را به این و آن بسپارند، و تا کسی را به قدر کافی آزمایش نکنند و از صلاحیت علمی و دینی آنها آگاه نگردند، خود را در اختیار آنان قرار ندهند. به هر حال، گاه برای لزوم انتخاب استاد و ارشاد کننده طریق، به آیه « فَسئَلُوا أهلَ الذِّکرِ إن کُنتُم لاتَعلَمون » ( از آگاهان بپرسید اگر نمی دانید) استدلال کرده اند که سخن از تعلیم می گوید نه از تربیت؛ ولی از آنجا که تربیت در بسیاری از موارد متّکی بر تعلیم است، بی شک باید در این گونه موارد از آگاهان کمک گرفت، و این معنی با انتخاب یک فرد خاص برای نظارت بر اعمال و اخلاق او، تفاوت روشنی دارد. علامه مجلسی در بحارالانوار در حدیثی از امام علی بن الحسین سلام الله علیه نقل می کند که فرمود:« هَلَکَ من لیس له حکیمٌ یرشده » کسی که دانشمند و حکیمی او را ارشاد نکند، هلاک می شود!»(بحارالانوار ج 75 ص 159) ولی از مجموع آنچه گفته شد این امر استفاده نمی شود که در مباحث اخلاقی همیشه استاد خصوصی لازم است بطوری که اگر نباشد برنامه تربیت و پرورش اخلاق و تقوا و ادامه سیر و سلوک مختل گردد، چه بسیارند کسانی که با استفاده از آیات قرآن و روایات اسلامی و کلمات بزرگان در کتب اخلاقی التزام علمی به آنها، این راه را پیموده و به مقامات والایی رسیده اند، هر چند نمی توان انکار کرد که وجود استاد خصوصی و مدد گرفتن از انفاس قدسیّه نیکان و پاکان وسیله خوبی برای نیل به کمال و طیّ طریق در کوتاهترین مدت و حل مشکلات اخلاقی می باشد. سالکان اگر می خواهند استادی برای مسائل اخلاقی انتخاب کنند می بایست بسیار با احتیاط گام برداشته و در این انتخاب سختگیرانه و دقیق باشند و هرگز به ظواهر عمل نکنند و به سوابق اشخاص، خوب بنگرند و با مشورت با آگاهان دست به چنین انتخابی بزنند چرا که هستند افرادی که با حفظ ظواهر و داشتن سیمایی موجّه برای دنیای خود در راه سالکان طریق حق دکان باز کرده و فقط به فکر دنیای خود هستند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه