کلمه سکینه در آیه لیسکنوا الیها شامل چه مواردی است؟ چند تا را نام ببرید.

از آنجا که منظور شما از طرح این سؤال برای ما مشخص نشد بنابراین ذکر چند نکته را ضروری می دانیم.1ـ صحیح قسمتی از آیه «لتسکنوا الیها» می باشد که شما به اشتباه «لیسکنوا الیها» درج نموده اید.2ـ آیه می فرماید: « و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجاً لتسکنوا الیها...»(1)؛ از نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آن ها آرامش بیابید.و در آیه دیگر می فرماید: «وَ جَعَلَ مِنْها زَوْجها لیسکن إلیها...»(2)؛ همسر انسان را از جنس او قرار داد تا در کنار او بیاساید.جهت روشن شدن معنای آیات فوق الذکر، لازم است واژه‌ی سکون و سکونت از نظر اهل لغت بررسی شود:واژه سکینه از ریشه «سکن» به معنای استقرار و ثبات در برابر حرکت است و این شامل استقرار و ثبوت مادی و معنوی، ظاهری و باطنی می‌شود و گاه از آن به طمأنینه و رفع اضطراب تعبیر می‌کنند و اگر با «الی» متعدی شود، به معنی اعتماد و اطمینان است. (3) «سکن الیه بمعنی مال الیه» و گاهی از آن تعبیر کلی می‌کنند: «السکن کل ما سکنت الیه من محبوب» (4)خداوند متعال می‌فرماید: «لتسکنوا الیها» یا «لیسکن الیها» و نمی‌فرماید:«لتسکنوا عندها» یا «لیسکن عندها»؛ زیرا «سکن عنده» سکون جسمی را می‌رساند؛ به جهت این‌که کلمه «عند» ظرف مکان است و برای اجسام آورده می‌شود؛ اما «سکن الیه» شامل سکون جسمی و روحی می‌شود. (5) از این رو، «لتسکنوا» و «لیسکن» مطلق است و شامل هرگونه آرامش و سکون می‌شود.نکته‌ قابل توجه دیگر این است که قرآن علت خلق زن برای مرد و بالعکس را همان سکونت و آرامش بیان می‌کند و این از تعلیل آیه‌ی «خلق لکم من انفسکم ازواجاً لتسکنوا الیها» به دست می‌آید. همچنین از دو آیه‌ی فوق الذکر، این نکته به دست می‌آید که ازدواج موجب آرامش زن و مرد می‌شود نه این‌که فقط زن موجب آرامش و سکونت مرد شود؛ زیرا اولاً در آیه آمده است: «لتسکنوا الیها» و این خطابی است که شامل زن و مرد می‌شود؛ ثانیاً بر فرض این‌که آیه‌ی «لیسکن الیها» فقط شامل مرد شود به دلیل تلازم میان آرامش و سکون، اگر این آرامش در مرد تحقق پیدا کرد، بالتّبع برای زن هم آرامش و سکون حاصل می‌شود.واژه « سکن» و مشتقات آن در آیات قرآن با کاربردهای معنایی متفاوت ذکر شده است.مثلا در آیه 26 سوره توبه که می فرماید: «ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنینَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ عَذَّبَ الَّذینَ کَفَرُوا وَ ذلِکَ جَزاءُ الْکافِرینَ»؛ آنگاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان فرود آورد و سپاهیانى فرو فرستاد که آنها را نمى دیدید و کسانى را که کفر ورزیدند عذاب کرد و سزاى کافران همین بود.سکینه در اینجا به معنا آرامش در جنگ است که ارزانی اهل ایمان به خاطر ایمانشان می شود.بنابراین سکینه در آیه« و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجاً لتسکنوا الیها...» خطابی است که شامل زن و مرد می‌شود و این نوع سکینه و آرامش فقط در اثر ازدواج ایجاد می شود و شامل موارد متعدد نمی شود که بتوان از آن نام برد.پی نوشت ها:1ـ روم،(30)آیه 21.2ـ اعراف(7)آیه 189.3ـ مصطفوی، 1360: ج5، ص189.4ـ ابن فارس، 1389ق: ج3، ص89.5ـ رازی، بی‌تا: ج25، ص110.  .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه